Makatka też sztuką

W Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy czynna jest do 12.05. wystawa makatek z kolekcji Elżbiety Piskorz-Branekovej.

Kolekcja gromadzona przez lata liczy kilkaset makatek z caÅ‚ej Europy, o różnej tematyce, z których wiÄ™kszość powstaÅ‚a w ubiegÅ‚ym wieku.
„OjczyznÄ…” makatek byÅ‚y Niemcy, gdzie używano ich już w poÅ‚owie XIX w., później zaczęły być modne i w innych krajach Europy. Najpierw w domach mieszczaÅ„skich, a potem robotniczych i wiejskich. Okres najwiÄ™kszej ich popularnoÅ›ci to lata 60. XX w.
Najczęściej przyozdabiały one kuchnie.

Hafty na najstarszych makatkach były jednobarwne, przeważnie niebieskie, w latach 30. XX w. coraz częściej wielokolorowe. Z czasem obok wyszywanych zaczęły występować także zdobione jedno lub wielobarwnym drukiem.

Makatki peÅ‚niÅ‚y rolÄ™ schematycznego, obrazkowego leksykonu, który kreowaÅ‚ wartoÅ›ci uważane za najważniejsze w życiu czÅ‚owieka. Jego ideÄ… byÅ‚o wskazanie wzorców do naÅ›ladowania dotyczÄ…cych zarówno codziennego postÄ™powania, jak i współżycia w rodzinie.
Elżbieta Piskorz-Branekova

Więcej - http://galeria.kpck.pl/wystawy/gdzie-milosc-i-zgoda-czyli-makatka-prawde-ci-powie/

Od Redakcji:
Z Wikipedii: Historia makatek jest dÅ‚uga, a tkaniny zdobione w ten sposób, wystÄ™pujÄ… na caÅ‚ej kuli ziemskiej. (Jednym z przykÅ‚adów sÄ… poczÄ…tkowe formy tybetaÅ„skich thank – czyli obrazów wszywanych w materiaÅ‚). Ta technika zdobienia, do Polski przywÄ™drowaÅ‚a ze wschodu – można siÄ™ tego dowiedzieć, odwiedzajÄ…c MaÅ‚e Muzeum Makatek w Garbowie Lubelskim.
Makatka, jakÄ… znamy, jest formÄ… sztuki ludowej, rozwinęła siÄ™ na wsiach i do tej pory tam jest najczęściej kultywowana. Makatka typowo polska, różni siÄ™ od przykÅ‚adowo, makatki rzeszowskiej, bÄ…dź kaszubskiej dziÄ™ki odmiennej technice haftu, o czym mówiÄ… książki tj. Jadwiga Turska Polski haft ludowy (1997), czy Anna GÅ‚ówczewska Haft kaszubski (1981).
Ciekawostka: Inkrustowane wzorem flagi i bandery Å›wiadczÄ…ce o przynależnoÅ›ci, albo zamiarach zaÅ‚ogi statków pirackich czy korsarskich byÅ‚y makatkami.