Do 1.10.17 w Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu można oglądać prace Natalii Lach-Lachowicz - jednej z najważniejszych polskich artystek 2. połowy XX wieku.
Prezentowana wystawa „Sum ergo sum” ma charakter retrospektywny i stanowi próbę uporządkowania oraz podsumowania całego dorobku artystki – od początków twórczości w latach 60. XX wieku do najnowszych prac z 2016 roku. Jest to największa prezentacja twórczości artystki w całej jej karierze.
W ramach wystawy, poza pracami, które przeszły już do kanonu polskiej sztuki współczesnej, takimi jak Sztuka konsumpcyjna czy Sztuka postkonsumpcyjna, prezentowane są dzieła artystki nieznane dotychczas szerokiej publiczności.
Miejsce prezentacji – Toruń – także jest symboliczne. To właśnie tu, na samym początku swojej kariery w 1962 roku, artystka zdobyła pierwszą nagrodę w Ogólnopolskim Festiwalu Fotografii Studenckiej.
Na wystawie zrezygnowano z układu chronologicznego na rzecz uwydatnienia różnorodnych idei, które niejako wyznaczały kolejne etapy twórczości artystki. Skupienie na obszarach problemowych pozwala na analizę zmieniających się postaw twórczych.
Specjalnie na wystawę odtworzono kilka efemerycznych prac, takich jak instalacje przygotowywane na potrzeby pojedynczych wystaw, które następnie były niszczone ze względu na problemy z ich przechowywaniem.
Dzięki zachowanym w archiwum artystki licznym zapisom fotograficznym oraz materiałom pozyskanym w kwerendach w polskich muzeach, zrekonstruowana została między innymi piramida, w której w latach 70. Natalia LL wykonywała swoje seanse. Towarzyszy temu film, pokazujący część tamtych dokonań.
Na wystawie znalazły się też prace, które przeszły gruntową konserwację, m.in. Duszę drzewa – rozbudowany cykl z 1996 roku składający się z wielkoformatowej fotografii, sześciu obrazów wykonanych farbą oraz trocinami na płótnie lnianym oraz dziesięć rysunków stworzonych również z trocin na papierze czerpanym.
Wystawę dopełniają autorskie teksty Natalii LL przedstawiające koncepcje jej twórczości.
Natalia LL (Natalia Lach-Lachowicz) urodziła się 18 kwietnia 1937 roku w Żywcu. W latach 1957–1963 roku studiowała w PWSP we Wrocławiu (obecnie ASP) pod kierunkiem prof. S. Dawowskiego. Zajmuje się malarstwem, fotografią, rysunkiem, sztuką performance i wideo. W 1970 roku razem z Andrzejem Lachowiczem i Zbigniewem Dłubakiem założyła Galerię PERMAFO.
W 1975 roku włączyła się do międzynarodowego ruchu sztuki feministycznej, biorąc udział w licznych sympozjach i wystawach. W 1997 roku była stypendystką Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku.
W latach 1978–1981 pełniła funkcję komisarza I i II Międzynarodowego Triennale Rysunku we Wrocławiu, w latach późniejszych była wiceprzewodniczącą IV i VI Międzynarodowego Triennale Rysunku we Wrocławiu. Stypendystka „Verein Kultukontakte” w Wiedniu w 1991 roku i „PRO-HELVETIA” w Szwajcarii w 1994 roku. Od 2004 roku jest starszym wykładowcą ASP w Poznaniu.
Więcej - http://csw.torun.pl/sztuka/wystawy/natalia-ll-sum-ergo-sum-20989/