Do 30.01.2022 w warszawskim Muzeum Etnograficznym można oglądać wystawę fotografii z Sądecczyzny ze zbiorów Mieczysława Cholewy.
Fotografując stroje i krajobrazy, występując przed publicznością czy kolekcjonując instrumenty – we wszystkich podejmowanych aktywnościach Mieczysław Cholewa snuł opowieść o ukochanym, rodzinnym regionie Sądecczyzny. Wystawa „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy” przede wszystkim przedstawia jednak wielowątkową postać tego pełnego energii etnografa-amatora, spełniającego się w wielu życiowych rolach.
Żyjący w latach 1913-1978 regionalista, badacz i fotograf, Mieczysław Cholewa, był także kolekcjonerem, którego zbiór strojów, instrumentów, przedmiotów codziennego użytku, w całości znajduje się w zasobach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Ten nowosądecki mieszczanin, wizjoner z misją, nauczając w szkole, realizując występy sceniczne, pisząc do periodyków naukowych oraz dokumentując życie na Sądecczyźnie, miał realny wpływ na wydzielenie tej etnograficznej krainy z Podhala.
Miłość do gór zaszczepiali w nim rodzice, z którymi w dzieciństwie wielokrotnie udawał się na piesze wycieczki, dzięki którym doskonale poznał cały region. W dorosłym życiu swoją pasją próbował zarażać najbliższych, zapraszając rodzinę do przebierania się w góralskie stroje i wspólnego pozowania do zdjęć. Te, w jego opinii były najlepszym nośnikiem pozwalającym zachować dziedzictwo.
Na fotografiach Mieczysława Cholewy oglądamy krajobraz kulturowy i naturalny polskich Karpat z lat 20. i 30. XX w. Zdjęcia utrwalone na negatywach szklanych i celuloidowych błonach są niezwykle cenne ze względu na technikę dokumentacyjną, mają również dużą wartość etnograficzną. Robiły wielkie wrażenie na jemu współczesnych i nadal wpływają na wyobraźnię odbiorców dzięki prezentowanym tematom. Rejestrują bowiem kulturę materialną: stroje, architekturę wiejską, rzemiosła, oraz obrzędy rodzinne i doroczne okolic Nowego Sącza.
Przede wszystkim utrwalają portrety górali w strojach regionalnych w ich naturalnym środowisku. Dokumentują też nieznane już zawody, jak choćby krawiec ubiorów ludowych, wytwórca kierpców czy parzenic – charakterystycznego ozdobnego haftu góralskich portek.
Wiele zdjęć pokazuje także krajobrazy okolic Sącza, Rożnowa, Długołęki. Wśród nich zabytki, które nie przetrwały zawieruchy wojennej czy próby czasu jak Zamek Królewski w Nowym Sączu. Kilkadziesiąt fotografii autor wydał samodzielnie w formie pocztówek w latach 40. XX wieku.
Duża część kolekcji fotograficznej przedstawia samego autora w różnych strojach góralskich. Kolekcjonował je, sam rysował wzory dekoracyjnych aplikacji i zlecał ich szycie. Wśród zdjęć Cholewy nie zabrakło wspólnych fotografii z muzykantami, z którymi wstępował na wielu scenach, popularyzując kulturę górali z okolic Sącza. Od czasów młodości przez kolejne etapy życia lubił fotografować się z żoną, pozując do zdjęć w strojach Lachów Sądeckich. Fotografie te, oprócz walorów etnograficznych, niosą ogromny bagaż emocji i wiedzy o nim samym – jego zainteresowaniach, priorytetach zawodowych. Wierzył, że to, co robi jest ważne i potrzebne.
W skład ekspozycji wchodzi 250 fotografii autorstwa Mieczysława Cholewy z kolekcji Archiwum Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Ponadto na wystawie znajdują się inne artefakty kolekcjonowane przez Cholewę, w tym stroje, instrumenty, projekty i rysunki haftów.
Kuratorka wystawy: Joanna Bartuszek
Zdigitalizowaną kolekcję zdjęć Mieczysława Cholewy obejrzeć można na podstronie muzeum Archiwum Naukowego.
Więcej - Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy. : Muzeum (ethnomuseum.pl)