We wrocławskim Muzeum Współczesnym do 21.2.22 można oglądać wystawę prac holenderskiej artystki Puck Verkade zatytułowaną „Cursed” (Przeklęty).
"Cursed" to pierwsza przekrojowa muzealna wystawa Puck Verkade, a zarazem pierwszy pokaz jej prac w Polsce.
Wystawa składa się z pięciu instalacji wideo stworzonych od 2017 roku oraz premierowej prezentacji nowej pracy. W swojej twórczości Verkade dąży do zrewidowania archetypowych narracji, które kształtują społeczne struktury ludzkiego doświadczenia.
Tematy jej prac – od kwestii odpowiedzialności i współudziału do ostatnich dociekań dotyczących wymagań i wolności wyboru – oferują wnikliwe spojrzenie na historie i zagadnienia kształtujące codzienne poznanie. Narracja tych zabawnych, przewrotnych oraz igrających z absurdem instalacji często prowadzona jest z nie-ludzkiej perspektywy, kwestionuje sprzeczności naszych zachowań i struktury tworzone przez nas same i samych.
Tytuł wystawy "Cursed" jest zaczerpnięty z pracy Verkade z 2020 roku, w której przewodnikiem podróży przez pułapki nawiedzonego umysłu jest wewnętrzny demon, a doświadczenia lęku i rozpaczy splatają się z podświadomymi archetypami. W kontekście całej wystawy tytuł odnosi się do złożonych relacji pomiędzy wewnętrznymi i zewnętrznymi światami, alchemicznymi zasadami i nauką, kategoriami wiedzy i herezji, strukturami władzy i zależności – istotnymi wątkami przewijającymi się przez całą wystawę i sztukę Verkade. To, czym je ze sobą splata, jest pytanie o sprawczość, nieuchronność tego, co przeklęte, i systemów władzy, które je tworzą.
Otwierająca wystawę praca poświęcona jest zagadnieniu reprodukcji, podkreśla złożone związki między ciałem kobiety i jego przedstawieniami w tradycji filmowej. W Rozpłodniczce kwestie płodności, zarówno w ludzkim, jak i nie-człowieczym znaczeniu, splecione są z zagadnieniami związanymi z widzialnością i reprezentacją. Nawarstwiając pradawne mity i ikony popkultury i zbliżając ze sobą cielesną i kosmiczną perspektywę, artystka wskazuje, że reprodukcja jest fundamentem struktur władzy, które organizują nasze życie.
Stworzona na fali ruchu #MeToo Przynęta kontynuuje dyskusję o prawach kobiet, przyglądając się sposobom prowadzenia takich rozmów w społeczeństwie. Kluczowe pytanie o odpowiedzialność i rozliczenie – podejmowane przez artystkę poprzez badanie języka władzy jedynie udającego solidarność i wiarygodność – rezonuje w kolejnych pracach dotyczących kryzysu klimatycznego i zdrowia psychicznego.
Prace Verkade analizują nie tylko genderowe, ale także deterministyczne narracje dotyczące początku gatunku ludzkiego i jego roli na planecie. Sprawdzając, jak niektóre antropologiczne teorie odróżniają człowieka od innych żywych organizmów, Obrabiając Lucy podkreśla przekłamania i ciągłe przepisywanie genezy ludzkości na sposób odpowiadający obowiązującym narracjom. W nawiązaniu do pojęcia solastalgii, czyli depresji spowodowanej przez zmiany klimatu i niszczenie środowiska, Plaga przygląda się różnym aspektom kryzysu klimatycznego i ich wpływowi na nasze życie, skupiając się na tym, jak objawiają się nie tylko w naszych domach i planecie, ale także w psychice. 
Przeklęte traktuje o zdrowiu psychicznym, posługując się metaforą nawiedzonego domu, by przedstawić samosabotujący się umysł, którego niewiarygodnym narratorem jest demoniczny wewnętrzny głos. Poczucie uwięzienia – które wiele i wielu z nas doświadczyło w pandemii – przepełnia instalację wideo, stawiając na pierwszym planie psychologiczne konsekwencje aktualnych warunków i okoliczności.
Nowa instalacja powraca do wątków pojawiających się w pierwszej na wystawie pracy, lecz podchodzi do nich z innego punktu widzenia. Nie urodzone podejmuje temat współczesnego macierzyństwa z perspektywy oczekiwań, determinizmu i samostanowienia, ponownie odnosząc się do zawiłego splotu wolności i odpowiedzialności oraz władzy i zależności.
Szerokie spojrzenie na twórczość Verkade ukazuje eksplorowaną przez artystkę transformację samego medium filmowego. Widać istotną zmianę pomiędzy starszymi, w pełni cyfrowymi pracami, w których pojawiają się elementy wizualne i awatary zaczerpnięte z kultury popularnej i Internetu, a ostatnimi pracami, w których stosuje bardziej tradycyjne i analogowe techniki, jak choćby ręcznie robione rekwizyty, animacja poklatkowa czy działania dokamerowe.
Zestawiając ze sobą te różnorodne, ale jednak spójne instalacje, sama wystawa staje się przestrzenią namysłu nad naszą relacją z cyfrowym medium i obrazem filmowym. Sploty głównych wątków w pracach powstałych od 2017 roku nie tylko zarysowują nasz kulturowy krajobraz poznawczy połowy ostatniej dekady, ale także zaświadczają o przyśpieszeniu oraz przekształceniach związków pomiędzy jednostką a społeczeństwem, szczególnie wobec masowych ruchów społecznych i przełomowych wydarzeń.
Puck Verkade (ur. 1987, Holandia) mieszka i pracuje w Hadze i Berlinie. W instalacjach i rysunkowych storyboardach posługuje się żartobliwością, dziecinnym zdumieniem, czarnym humorem i autoironią by uczynić to, co nieprzyjemne, bardziej uchwytnym i możliwym do przepracowania.
Pełne poczucia humoru prace powołują absurdalny świat, który wciąga widza i dezorientuje, tworząc trudny do zdefiniowania i niekomfortowy podtekst. Zbłąkany diabeł, konfrontacyjna mucha, wyjałowiona planeta, kuriozalny przodek; hybrydowe postacie odzwierciedlają archetypy, którymi celowo lub nieświadomie się posługujemy; wizerunki, które w sobie nosimy, zawsze odnajdujące drogę na powierzchnię, szczególnie jeśli staramy się je tłumić.
Verkade obroniła licencjat na Akademii Królewskiej w Hadze i magisterium na Goldsmith University w Londynie.
Więcej - https://muzeumwspolczesne.pl/mww/wystawy/puck-verkade-cursed/