Do grudnia 2022 w odremontowanym pałacu Wielopolskich w Częstocicach (osiedle w Ostrowcu Świętokrzyskim) można oglądać wystawę „Leon Wyczółkowski – malarstwo, rysunek, grafika”.
Zorganizowały ja dwa muzea: Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim wraz z Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Dzieła eksponowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.
Wystawa stanowi przekrój dorobku artystycznego Mistrza. Zarówno, jeśli chodzi o techniki, wśród których prezentowane jest malarstwo olejne, akwarele, a także pastele oraz różnorodne odsłony grafiki. Najróżniejsza jest też tematyka wystawianych dzieł – portrety, pejzaże, architektura, martwe natury, przedstawienia drzew oraz kwiatów. Szczególny element ekspozycji stanowią dzieła łączące Wyczółkowskiego z regionem świętokrzyskim. Są to lokalne widoki, pejzaże oraz portrety wybitnych ludzi z tych okolic.
Z myślą o podkreśleniu m.in. takich związków ekspozycję dzieł artysty w Muzeum Historyczno-Archeologicznym w Ostrowcu Świętokrzyskim przygotowały Monika Kosteczko-Grajek – kustosz, kierownik Działu Sztuki oraz Kornelia Pawlak – kierownik Galerii Leona Wyczółkowskiego z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy w kooperacji z Barbarą Dziobą – kustoszem Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego.
Leon Wyczółkowski i jego twórczość (1852-1936)
Leon Wyczółkowski urodził się 24 kwietnia 1852 roku w Hucie Miastkowskiej w powiecie garwolińskim. Edukację artystyczną rozpoczął w 1869 roku w Szkole Rysunku i Malarstwa w Warszawie. Artystą, który miał szczególny wpływ na jego twórczość był Wojciech Gerson, u którego nauki pobierał od 1872 roku, malując sceny historyczne i religijne, zachowane w konwencji akademickiej. Od października 1875 roku do końca kolejnego roku młody Wyczółkowski szkolił się w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod okiem Aleksandra Wagnera, tworząc sceny salonowe i portrety.
Następnym przełomowym dla artysty rokiem był 1877, kiedy wrócił do Krakowa i doskonalił warsztat pod kierunkiem Jana Matejki, w Szkole Sztuk Pięknych. W 1879 roku opuścił szkołę krakowską, kończąc tym samym edukację artystyczną. W kolejnych latach przebywał we Lwowie, wykonując liczne portrety na zamówienie.
Od 1883 roku, przez dekadę, regularnie przebywał na Ukrainie. Malował tam portrety, sceny rodzajowe z życia ziemiaństwa oraz kontrastujące z nimi, przesycone słońcem i kolorem obrazy życia tamtejszych chłopów. Zainspirowany dziełami impresjonistów, Wyczółkowski wielokrotnie interpretował te same motywy: pejzaże ukraińskich wsi i codzienną pracę na roli.
W roku 1895, po namowach Juliana Fałata, wrócił do Krakowa, obejmując stanowisko profesora malarstwa tamtejszej ASP, by w latach 1909-1910 pełnić funkcję rektora uczelni. Tworzył wówczas dzieła inspirowane historią ojczyzny, widokami Krakowa wraz z jego architekturą, aż po przedstawienia Tatr, szczególnie korzystając z techniki pastelu. Znakomicie operował kolorami poprzez liczne przedstawienia kwiatów, zarówno w martwej naturze, jak i bukietach czy motywach pejzażowych. Jego mistrzowski warsztat podziwiać możemy także w licznych portretach, oddających studium emocji modela. W roku 1900, Wyczółkowski zainteresował się tworzeniem grafiki, która dzięki malarskiemu doświadczeniu, wyróżniała się płynnością i barwnością.
W 1921 roku, dzięki przekazaniu do Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu części swoich prac oraz kolekcjonowanej przez niego sztuki orientalnej, otrzymał gratyfikację finansową, która pozwoliła mu kupić wymarzony dworek w Gościeradzu. Od tego czasu życie Wyczółkowskiego związane było z okolicznymi terenami, a zwłaszcza położoną niedaleko Bydgoszczą. Pod koniec życia rozwinął fascynację naturą i przyrodą tworząc liczne, delikatne pejzaże, a także wspaniałe widoki drzew. Artysta zmarł 27 grudnia 1936 roku w Warszawie. Zgodnie ze swoją wolą, został pochowany na cmentarzu parafialnym we Wtelnie, a jego prace przekazane zostały bydgoskiemu Muzeum Miejskiemu. Obecnie dzieła mistrza można podziwiać w poświęconej mu Galerii, stanowiącej część Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.