W gdańskim Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia 2 (w Nowym Porcie) do 3.12.23 można oglądać wystawę prac amerykańskich artystów: Wen-Ying Tsai, London Tsai i naukowca Ming Tsai dotyczącą sztuki cybernetycznej.
Użyte w tytule wystawy pojęcie Tsaibernetyka zostało stworzone przez Wen-Ying Tsai’a jako określenie wyjątkowego charakteru jego twórczości, która wyłoniła się z eksploracji związków sztuki cybernetycznej z kinetyczną i dynamicznymi formami malarskimi, proponując oryginalną postać estetyki cybernetycznej.
W ujęciu Wen-Ying Tsai’a podstawowy atrybut sztuki cybernetycznej: sprzężenie zwrotne (proces, w którym informacja lub sygnał wraca z powrotem do źródła, aby wpływać na jego dalsze działania) łączy się na płaszczyźnie audio(wizualnej) z innymi istotnymi dla jego sztuki właściwościami, określającymi zarówno strukturę dzieł, jak i ich doświadczenie, takimi jak światło i stroboskopia, oscylacja, wibracja i energetyczność, oraz partycypacja. Razem właściwości te tworzą charakterystyczny dla twórczości Tsai’a efekt kreacji sztuczno-organicznego życia.
Na wystawie zostaną zaprezentowane nie tylko najważniejsze realizacje Wen-Ying Tsai’a, pioniera rzeźb cybernetycznych, ale również artystyczne i naukowe dokonania jego synów: Londona i Minga, którzy zainspirowani twórczością ojca kontynuują jego pracę, wpisując ją w odmienne pola praktyk. Dla Tsai’ów fundamentalne idee cybernetyki: sprzężenie zwrotne i homeostaza pozostały przewodnimi zasadami a pojęcie Tsaibernetyka z dzisiejszej perspektywy stało się kategorią nazywającą wspólny styl pracy Wen-Yinga, Londona i Minga Tsai’ów.
W ramach wystawy zostanie przedstawione m.in. dzieło Wen-Ying Tsai’a Multi-kinetic Wall, czyli modułowa praca z niepowtarzalnymi, ruchomymi jednostkami w jaskrawych kolorach na obracanych żyroskopowo pierścieniach.
Nie zabraknie również przykładów najważniejszych realizacji Wen-Ying Tsai’a – Cybernetycznych rzeźb – do stworzenia których wykorzystał on swoje wykształcenie w dziedzinie inżynierii mechanicznej, opracowując elektroniczny system wykorzystujący sprzężenie zwrotne do kontroli świateł stroboskopowych i do wprawienia w harmoniczne wibracje grup prętów ze stali nierdzewnej zamontowanych na zmechanizowanych płytkach aluminiowych.
Te cybernetyczne rzeźby po raz pierwszy wystawiono w Howard Wise Gallery w 1968 roku. Następnie można było je zobaczyć na wystawie Jasi Reichardt „Cybernetic Serendipity” w ICA w Londynie oraz na wystawie Pontusa Hultena „The Machine as Seen at the End of the Mechanical Age” w nowojorskiej MoMA. Swoistym przedłużeniem i zarazem komentarzem do prac Wen-Ying Tsai będą prace jego synów Londona i Minga.
London Tsai jest artystą wizualnym mieszkającym w Nowym Jorku, którego praktyka, zakorzeniona w studiach matematycznych, obejmuje rysunek, malarstwo, rzeźbę oraz sztukę cybernetyczną. Jego prace uwidaczniają niesłabnące znaczenie sztuki cybernetycznej we współczesnej twórczości artystycznej, jak również pokazują jakim zmianom ona podlega w pracach drugiego pokolenia cybernetycznych artystów.
London Tsai, po śmierci ojca, zaczął włączać do swoich rzeźb aspekty kinetyczne i cybernetyczne, kontynuując rodzinną praktykę „Tsaibernetyki”, którą jednak poszerzył o stosowanie teoretycznych pojęć matematycznych i nowych rozwiązań w zakresie sprzętu cyfrowego.
W CSW Łaźnia pokazana jest m.in. jego praca „Rotary` Hopf Sphere: a dream machine” z 2022 r., w której artysta używa sterowanych cyfrowo i poprzez światłowód diod LED oraz zewnętrznego stroboskopu kontrolującego sprzężenie zwrotne, by ukazać skrzyżowanie światła, struktury, ruchu, interakcji i wrażeń wizualnych.
Ming Tsai jest naukowcem specjalizujący się w badaniu zanieczyszczenia środowiska, który poprzez wdrażanie zasad cybernetyki za pomocą czujników środowiskowych i urządzeń poprawiających jakość powietrza tworzy dynamiczne systemy ochrony zdrowia podnoszące jakość powietrza. Na wystawie można zobaczyć przykłady jego prac badawczych i wdrożeniowych.
Wen-Ying Tsai (1928-2013) urodził się w Chinach i wyemigrował do Stanów Zjednoczonych w 1950 roku. Zanim stał się pionierem rzeźb cybernetycznych w latach 1960., próbował abstrakcyjnego malarstwa ekspresjonistycznego i budowy konstrukcji optycznych. W tej ostatniej dziedzine przetarł szlaki w stosowaniu pigmentów fluorescencyjnych. Sposobem ich przygotowania podzielił się z wieloma artystami, w tym z Frankiem Stellą. Tsai wystawił kilka z tych prac na wystawie „The Responsive Eye” w MoMA w 1965 r. Przed rokiem 1967 wykorzystał wykształcenie w dziedzinie inżynierii mechanicznej, aby opracować elektroniczny system wykorzystujący sprzężenie zwrotne do kontroli świateł stroboskopowych i do wprawienia grup prętów ze stali nierdzewnej zamontowanych na zmechanizowanych płytkach aluminiowych w harmoniczne wibracje. Tworzył rzeźby wykorzystujące silniki elektryczne, pręty ze stali nierdzewnej, światło stroboskopowe i sprzężenie zwrotne budowane z wykorzystaniem dźwięku. Był jednym z prekursorów sztuki cybernetycznej, obok Gordona Paska, Nicolasa Schöffera, Williama Grey’a Waltera, Edwarda Ihnatowicza. Jego prace znajdują się w kolekcji m.in. Centre de Pompidou, Tate Modern czy Whitney Museum.
Kurator: Ryszard W. Kluszczyński
Uwaga: Na wystawie są prezentowane prace wykorzystujące efekt światła stroboskopowego.