Do19 listopada 2023 w Muzeum Narodowym w Szczecinie można będzie oglądać wystawę sztuki ludowej Meksyku z kolekcji Stanisława Kasprzyka pn. Radość życia.
Sztuka ludowa Meksyku jest synkretyczna jak kultura, której jest częścią. Charakteryzuje się wielobarwnością, przybiera ciekawe formy, prezentuje intrygującą tematykę. Można w niej odnaleźć wzory wywodzące się z wielkich prekolumbijskich cywilizacji oraz motywy pochodzenia hiszpańskiego. Między innymi te historyczne uwarunkowania stanowią o jej wyjątkowości.
Zaprezentowane na wystawie dzieła zostały stworzone rękami artesanos – artystów ludowych, którzy za pośrednictwem swojej twórczości ukazują otaczający ich świat, różnorodny obraz Meksyku. Meksykańskość przez nich przedstawiana jest intensywna i soczysta, a zarazem przepełniona prawdziwą radością życia.
Mianem artesanía (meksykańskiego rękodzieła ludowego) określa się wiele gałęzi rzemiosła. Na wystawie wyeksponowano wyroby rękodzielnicze, reprezentujące malarstwo, rzeźbę, ceramikę, tkactwo i hafciarstwo.
Prace pochodzą z różnych stanów Meksyku: Chiapas, Colima, Guerrero, Oaxaca, Meksyk, Puebla, a także z miasta Meksyk. Szczególną uwagę zwracają obrazy amate wykonane przez artystów z Xalitli, z regionu Alto Balsas w stanie Guerrero, zamieszkanego przez rdzenną grupę etniczną Nahua.
Nazwa amate wywodzi się od wyrazu amatl oznaczającego „papier”. Tradycja jego produkcji rzemieślniczej sięga czasów prekolumbijskich. Twórczość amate wśród Nahua narodziła się w latach 60. XX wieku. Na swoich dziełach artyści ukazują życie codzienne mieszkańców meksykańskiej prowincji, lokalne święta, obrzędy, zabawy, sceny religijne oraz przestylizowane zwierzęta.
Pośród przedstawień figuralnych przeważają wizerunki zwierząt wykonane przez artystów z położonego w południowym Meksyku stanu Oaxaca. Część z nich to drewniane alebrijes – przepełnione kolorami i wzorami meksykańskie rzeźby ludowe, prezentujące fantastyczne zwierzęta i stworzenia.
Na wystawie pojawiły się również podobizny zwierząt o prostszej formie i skromniej dekorowane, na przykład prace przedstawiające muzykantów, wykonane przez pochodzących z La Unión Tejalapam członków rodziny Santiagów.
Na ekspozycji można podziwiać również wielobarwne obrazy autorstwa rodziny Lorenzów, obrazy wotywne na blasze malowane, ceramikę z ośrodka ceramicznego w Metepec, gliniane i wełniane animalitos (zwierzątka) oraz haftowane tkaniny grupy Otomí.
Prezentacja dzieł przewidziana jest do listopada – miesiąca, w którym przypada Dzień Zmarłych w Meksyku. Día de los Muertos to jedno z najważniejszych wydarzeń w meksykańskim kalendarzu świątecznym, dlatego na szczecińskiej ekspozycji nie mogło zabraknąć prac z nim związanych.
Wszystkie dzieła pochodzą z kolekcji Stanisława Kasprzyka. Rok prezentowania wystawy jest szczególny dla obu narodów, ponieważ w 2023 roku obchodzimy 95. rocznicę ustanowienia stosunków dyplomatycznych między Polską a Meksykiem.
Kuratorka: Katarzyna Findlik-Gawron