Nadciśnienie

Utworzono: piÄ…tek, 14 maj 2010 Drukuj E-mail
 

Krystyna Knypl.JPG- NadciÅ›nienie to plaga, która dotyka niemal wszystkich dorosÅ‚ych?

- Statystyki mówiÄ… o 30% dorosÅ‚ych cierpiÄ…cych na nadciÅ›nienie w krajach rozwiniÄ™tych, ale sÄ… też narody, w których nadciÅ›nienie jest w ogóle nieznane.

Na granicy Wenezueli i Brazylii żyje plemiÄ™ Indian Yanomami, które nie wie, co to jest nadciÅ›nienie. CiÅ›nienie u nich nie wzrasta z wiekiem, nie cierpiÄ… na otyÅ‚ość. Zostali przez wspóÅ‚czesnÄ… cywilizacjÄ™ odkryci kilkanaÅ›cie lat temu.

W odniesieniu do populacji chorych z nadciÅ›nieniem czÄ™sto cytowana jest zasada 50%, czyli jedynie poÅ‚owa chorych wie, że ma nadciÅ›nienie tÄ™tnicze, a poÅ‚owa tych, którzy o tym wiedzÄ… jest leczona hipotensyjnie. SpoÅ›ród leczonych jedynie poÅ‚owa jest leczona skutecznie. Oznacza to, że jedynie ok. 12-15% chorych na nadciÅ›nienie tÄ™tnicze jest leczona skutecznie i ma szansÄ™ na unikniÄ™cie lub opóźnienie wystÄ…pienia późnych powikÅ‚aÅ„ narzÄ…dowych nadciÅ›nienia, w tym niewydolnoÅ›ci serca.

- Cywilizacja zrobi swoje...

- Już zrobiÅ‚a, gdyż niespeÅ‚na 2000 Indian Yanomami, którzy mieli kontakt z cywilizacjÄ…, zmarÅ‚o na choroby odtytoniowe, alkoholizm, choroby weneryczne, gruźlicÄ™.

- Jak ominęło ich nadciśnienie?

- ZadecydowaÅ‚ o tym ich tryb życia. Ich dieta skÅ‚ada siÄ™ z gotowanych bananów, pieczonego miÄ™sa i różnorodnych miejscowych warzyw dziko rosnÄ…cych. Zwartość jonu sodowego jest w tej diecie bardzo niska. Jeżeli miarÄ… tego, co spożywamy jest wydalanie tego jonu z moczem, to w dobowej zbiórce moczu u tych Indian wynosi on 1 miliekwiwalent, zaÅ› u przeciÄ™tnego Polaka aż 250 miliekwiwalentów. Inaczej mówiÄ…c, nasza dieta jest 250 razy bardziej zasolona.

Indianie Yanomami nie znajÄ… pojÄ™cia gromadzenia zapasów, nie znajÄ… pojÄ™cia żywnoÅ›ci o dÅ‚ugim terminie spożycia, żywnoÅ›ci przetworzonej itd. SÄ… bardzo ciekawym i pouczajÄ…cym przykÅ‚adem, a jednoczeÅ›nie dowodem na to, jak dalece dieta determinuje czÄ™stość wystÄ™powania otyÅ‚oÅ›ci i nadciÅ›nienia.


- Jak to jest z tą solą? Tyle już wiemy o szkodliwości soli, że chyba jej spożycie spada?

- Rzadziej siÄ™gamy po solniczkÄ™, ale to nie oznacza, że spożywamy mniej jonów sodowych. W soli kuchennej, czyli chlorku sodu, czynnikiem powodujÄ…cym wzrost ciÅ›nienia jest jon sodowy. WystÄ™puje on także w innych zwiÄ…zkach chemicznych, np. w izocytrynianie sodu, który daje puszystość jogurtów itd. W żywnoÅ›ci przetworzonej jest sporo jonów sodu. Ze statystyki wynika, że Polacy na żywność nieprzetworzonÄ… wydajÄ… ok. 90 zÅ‚otych miesiÄ™cznie. SÅ‚owem - 3 zÅ‚ote dziennie na takie produkty jak ziemniaki czy jabÅ‚ko. Jest to wiÄ™c bardzo maÅ‚a część naszych wydatków na jedzenie. Dominuje wyraźnie żywność wysoko przetworzona, a wiÄ™c ta sprzyjajÄ…ca rozwojowi nadciÅ›nienia. OczywiÅ›cie, do tego dochodzÄ… stres, papierosy, nadwaga, czynniki genetyczne. Jeżeli oboje rodzice majÄ… nadciÅ›nienie, to dziecko też najprawdopodobniej bÄ™dzie je miaÅ‚o. ObserwujÄ…c dwa - trzy pokolenia moich pacjentów, stworzyÅ‚am sobie takÄ… wÅ‚asnÄ… hipotezÄ™, wypÅ‚ywajÄ…cÄ… z praktyki lekarskiej, że geny, które decydujÄ… o nadciÅ›nieniu i o urodzie muszÄ… leżeć gdzieÅ› blisko siebie i przekazywane sÄ… pakietami. Dzieci dziedziczÄ…ce skÅ‚onność do wysokiego ciÅ›nienia sÄ… bardzo czÄ™sto podobne z urody do tego z rodziców, który ma nadciÅ›nienie.

- Problem nadciśnienia leży więc w naszych rękach?

- OczywiÅ›cie. I tu nie ma żadnego usprawiedliwienia. GdybyÅ›my mniej jedli, zdrowiej jedli i wiÄ™cej siÄ™ ruszali, nadciÅ›nienie nie wystÄ™powaÅ‚oby tak powszechnie. SÄ… też, naturalnie, wtórne postaci nadciÅ›nienia - wtedy z reguÅ‚y jest ono skutkiem np. choroby nerek, nadnerczy, niektórych naczyÅ„ krwionoÅ›nych.

- GÅ‚ównym czynnikiem sprzyjajÄ…cym nadciÅ›nieniu jest jednak zÅ‚a dieta?

- Tak. Drugim - brak ruchu, a wiÄ™c stwarzanie warunków do rozwoju nadwagi czy otyÅ‚oÅ›ci. Tkanka tÅ‚uszczowa to nie jest sam tÅ‚uszcz, ale wiele różnych substancji chemicznych, z których wiele sprzyja nadciÅ›nieniu. Gdy zadziaÅ‚a jeden bodziec, to powoduje Å‚aÅ„cuch reakcji ukÅ‚adów regulacyjnych i powstaje błędne koÅ‚o.

- Co może zrobić człowiek sam, by panować nad swoim ciśnieniem?

- Zdrowo się odżywiać - przede wszystkim produktami nieprzetworzonymi. Prowadzić aktywny fizycznie tryb życia. Nie palić. Bardzo ważne zalecenie: spać odpowiednią liczbę godzin w typowych porach, czyli nie siedzieć w nocy.

- A to dlaczego?

- Praca w godzinach nocnych jest czynnikiem sprzyjajÄ…cym rozwojowi nadciÅ›nienia. Już po dwóch tygodniach takiej pracy dochodzi w naszym organizmie do odwrócenia dobowego rytmu ciÅ›nienia. Przeprowadzano badania wÅ›ród pielÄ™gniarek i lekarzy w USA, które tÄ™ tezÄ™ potwierdziÅ‚y. CzÅ‚owiek powinien żyć zgodnie z rytmami biologicznymi i nie mieszać w nich. PamiÄ™tam jednego z pacjentów sprzed wielu lat. PracowaÅ‚ jako nocami jako dozorca parkingu. CierpiaÅ‚ na nadciÅ›nienie. CiÄ…gle mu powtarzaÅ‚am, żeby zmieniÅ‚ pracÄ™. On traktowaÅ‚ to lekko. MiaÅ‚ ok. 2 metrów wzrostu i ważyÅ‚ ponad 100 kilogramów. ZaczynaÅ‚am wówczas pracÄ™ ok. siódmej i ten pan, schodzÄ…c z nocnego dyżuru, od czasu do czasu przychodziÅ‚ do mnie rano na konsultacjÄ™. KtóregoÅ› dnia stanÄ…Å‚ w drzwiach mojego gabinetu mówiÄ…c: Pani doktor, ja umieram. Izba przyjęć w szpitalu, w którym pracowaÅ‚am byÅ‚a jakieÅ› 300 metrów od mojego gabinetu. MusiaÅ‚am tego bardzo rosÅ‚ego mężczyznÄ™ jakoÅ› do tej izby przyjęć przetransportować. W stanie zagrożenia życia. JakoÅ› tego dokonaÅ‚am. Jak siÄ™ potem okazaÅ‚o, rzeczywiÅ›cie miaÅ‚ obrzÄ™k pÅ‚uc w przebiegu tÄ™tniaka rozwarstwiajÄ…cego aorty.

Spanie jest bardzo ważne: 8 godzin o typowej porze.

- Jeśli chodzi o cykl dobowy, to choroby też go mają. Najbardziej niebezpieczne są podobno poranki?

- Godziny nadranne, miÄ™dzy trzeciÄ… i piÄ…tÄ… rano. W tym czasie dochodzi do ponownego wzrostu ciÅ›nienia. Bardzo ważne jest wiÄ™c, by osoba cierpiÄ…ca na nadciÅ›nienie miaÅ‚a kontrolÄ™ nad swoim ciÅ›nieniem przez całą dobÄ™. OczywiÅ›cie, nie chodzi o mierzenie ciÅ›nienie kilkanaÅ›cie razy w ciÄ…gu doby, lecz o przestrzeganie pewnych zasad i pór kontrolowania go. CiÅ›nienie powinno siÄ™ mierzyć rano, po oddaniu moczu, na czczo. Jeżeli wartoÅ›ci poranne ciÅ›nienia sÄ… za wysokie to znaczy, że pacjent powinien skontaktować siÄ™ z lekarzem prowadzÄ…cym, by zastanowić siÄ™ nad zmianÄ… leku lub pór zażywania leku. I zmodyfikować swój styl życia.

- Podobno standardy leczenia nadciśnienia mają się zmienić?

- Czekamy na ogÅ‚oszenia przez AmerykaÅ„skie Towarzystwo NadciÅ›nieniowe nowych wytycznych w leczeniu nadciÅ›nienia, bÄ™dzie to na wiosnÄ™ 2011 roku. I raczej nie spodziewam siÄ™, że bÄ™dÄ… to zmiany rewolucyjne, lecz pewnie uaktualnienie i uÅ›ciÅ›lenie standardów dotychczasowych. Różne mody itp. jeÅ›li chodzi o leczenie nadciÅ›nienia mamy już za sobÄ…. Mówi siÄ™ o tym, że nie ma już tzw. efektu klasy, jeÅ›li chodzi o leczenie nadciÅ›nienia.

- Co to znaczy?

- Oznacza to tyle, że stosowane w leczeniu nadciÅ›nienia podstawowe grupy leków takie jak diuretyki, betablokery, ACE inhibitory, sartany czy blokery kanaÅ‚u wapniowego obniżajÄ… w podobnym zakresie ciÅ›nienie, a korzyÅ›ci zwiÄ…zane z ich stosowaniem wynikajÄ… gÅ‚ównie z samego faktu obniżenia ciÅ›nienia, a nie z jakimiÅ› dodatkowymi ekstra wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciami danego preparatu. Lek na nadciÅ›nienie to lek obniżajÄ…cy ciÅ›nienie. JeÅ›li lek ten skutecznie obniża ciÅ›nienie to jest najważniejsze w jego dziaÅ‚aniu i nie musi być przy okazji korzystny we wspomaganiu leczenia innych schorzeÅ„. Każda z tych grup leków ma jeszcze dodatkowe dziaÅ‚ania, ale nie sÄ… one wiodÄ…ce, czy pozwalajÄ…ce na postawienie wyżej jednej grupy leków nad drugÄ…. OczywiÅ›cie, obowiÄ…zuje indywidualizacja w doborze leku na nadciÅ›nienie. Innego leku wymaga mÅ‚odzieniec, innego dżentelmen w latach, a jeszcze innego kobieta w ciąży lub osoba po zawale serca czy z cukrzycÄ…. W odniesieniu do pacjentów z cukrzycÄ…, pewne aspekty wspomnianego efektu klasy sÄ… jednak uznawane - ACE inhibitory dla pacjentów z cukrzycÄ…, z uwagi na ochronÄ™ przed rozwojem niewydolnoÅ›ci nerek, majÄ… wyższość na innymi grupami leków obniżajÄ…cych ciÅ›nienie. Z kolei leki te sÄ… bezwzglÄ™dnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży, a nawet u kobiet zamierzajÄ…cych zajść w ciążę. Nie możemy wiÄ™c powiedzieć, że grupa leków A ma wyższość nad grupÄ… leków B i to jest reguÅ‚a odnoszÄ…ca siÄ™ do wszystkich pacjentów.

- Jakie sÄ… ogólne zasady farmakoterapii w leczeniu nadciÅ›nienia?
-
ObowiÄ…zujÄ…cÄ… wspóÅ‚czeÅ›nie zasadÄ… jest indywidualizacja terapii, zgodnie z którÄ… przy wyborze konkretnego preparatu dla danego chorego należy uwzglÄ™dnić:

  • wystÄ™powanie innych czynników ryzyka,

  • wiek pacjenta

  • uszkodzenia narzÄ…dowe i stopieÅ„ ich zaawansowania,

  • wspóÅ‚istnienie innych chorób,

  • odpowiedź hipotensyjnÄ… i tolerancjÄ™ leków dotychczas stosowanych oraz ich wpÅ‚yw na jakość życia,

  • stosowanie innych preparatów mogÄ…cych wchodzić w interakcje,

  • wÅ‚asne doÅ›wiadczenia w stosowaniu danego leku,

  • typ nadciÅ›nienia (izolowane skurczowe, skurczowo-rozkurczowe, rozkurczowe),

  • cenÄ™ leku.

Preferowane sÄ… preparaty dÅ‚ugo dziaÅ‚ajÄ…ce, gdyż zapewniajÄ… one równomierne obniżenie ciÅ›nienia tÄ™tniczego w ciÄ…gu caÅ‚ej doby, przy zmniejszonym ryzyku porannego wzrostu ciÅ›nienia.
-
Jak wiele leków na nadciÅ›nienie powinien pacjent zażywać?
- Można uzyskać dobrÄ… kontrolÄ™ ciÅ›nienia u niektórych osób nawet jednym lekiem, ale sÄ… to osoby prowadzÄ…ce rygorystycznie poprawny tryb życia . Dlatego tak ważna jest tu wspóÅ‚praca chorego z lekarzem, czyli dbanie pacjenta o to, by zminimalizować liczbÄ™ czynników majÄ…cych wpÅ‚yw na wzrost ciÅ›nienia. Już o tym mówiÅ‚am: odpowiednia dla wieku i wzrostu waga ciaÅ‚a, ruch, ruch, ruch, zdrowa dieta, rzucenie palenia, zmniejszenie iloÅ›ci używek, spożywać wiÄ™cej żywnoÅ›ci nieprzetworzonej, zwÅ‚aszcza warzyw i owoców.
Jak dużo leków wymaga typowy pacjent? Zwykle sÄ… to dwa lub trzy leki, w tym z reguÅ‚y jest wÅ›ród nich lek odwadniajÄ…cy. Obecnie sÄ… dostÄ™pne nowoczesne leki zÅ‚ożone, zawierajÄ…ce w jednej tabletce dwa lub trzy preparaty obniżajÄ…ce ciÅ›nienie, wygodne i Å‚atwe do stosowania. NajczÄ™stsze połączenia w lekach zÅ‚ożonych to diuretyki z ACE inhibitorami lub z sartanami, ACE inhibitory z blokerami kanaÅ‚u wapniowego. Na kongresie American Society of Hypertension, który odbyÅ‚ siÄ™ w pierwszych dniach maja br. w Nowym Jorku przedstawiono sporo doniesieÅ„ o lekach zÅ‚ożonych, a wÅ›ród nich połączeÅ„ diuretyków z nowÄ… grupa leków - inhibitorów reniny.
Leki odwadniajÄ…ce sÄ… obecne od dziesiÄ™cioleci i utrzymujÄ… stabilnÄ… pozycjÄ™. Odwadnianie jest niezbÄ™dne, gdyż ludzie spożywajÄ… za dużo jonów sodu, które trzeba wypÅ‚ukiwać.
- Wspominała Pani o czynnikach sprzyjających rozwojowi nadciśnienia, zapominając o jednym: o wieku.
- MówiÅ‚yÅ›my o czynnikach, na które każdy czÅ‚owiek ma wpÅ‚yw i o których modyfikowaniu może sam decydować. Na wiek wpÅ‚ywu nie mamy. Powyżej 50 - 55 roku życia zaczyna narastać sztywność Å›cian naczyÅ„ krwionoÅ›nych, co jest spowodowane wzrostem iloÅ›ci kolagenu, a zmniejszenia siÄ™ elastyny. To z kolei wymaga zużycia wiÄ™kszego ciÅ›nienia, by przepompować krew. I tak ciÅ›nienie, niejako w sposób naturalny, wzrasta.
- Dotychczas twierdzono, że im niższe ciśnienie, tym lepiej. Teraz badania wskazują, że niekoniecznie tak właśnie jest...

- Obniżanie ciÅ›nienia ma swoje granice. Poniżej 120 nie jest korzystne, potwierdziÅ‚o to ogÅ‚oszone niedawno badanie kliniczne ACCORD, przeprowadzone na kilku tysiÄ…cach pacjentów z nadciÅ›nieniem .

Jednak najlepsze dane dotyczÄ…ce nadciÅ›nienia majÄ… amerykaÅ„skie firmy ubezpieczeniowe, które już w latach 30. XX wieku wprowadziÅ‚y obowiÄ…zkowe pomiary ciÅ›nienia u klientów wykupujÄ…cych ubezpieczenie na życie. Przy ciÅ›nieniu 120/80 obowiÄ…zywaÅ‚a podstawowa skÅ‚adka ubezpieczeniowa. Jeżeli ciÅ›nienie byÅ‚o 121/81 lub wyższe - skÅ‚adka wzrastaÅ‚a. Tak wiÄ™c prawidÅ‚owe ciÅ›nienie to dobry biznes.

- Dziękuję za rozmowę.

 

oem software Odsłony: 6944
DMC Firewall is a Joomla Security extension!