Ósmego kwietnia 2013 odbyła się w Warszawie konferencja w związku z ogłoszeniem roku 2013 rokiem walki z nowotworami głowy i szyi.
W debacie udział wzięli m.in. prof. Wojciech Golusiński z poznańskiego Uniwersytetu Medycznego - prezes Polskiej Grupy Badań Nowotworów Głowy i Szyi oraz prof. Henryk Skarżyński – krajowy konsultant w dziedzinie otolaryngologii.
Z informacji epidemiologicznych przedstawionych przez dr Ewę Majchrzak (Uniwersytet Medyczny w Poznaniu) wynika, że nowotwór głowy i szyi jest jednym z sześciu najczęściej występujących nowotworów złośliwych u Polaków. Dotyczy on nosa i zatok przynosowych, jamy ustnej, języka, podniebienia, wargi, gardła, krtani, gruczołów ślinowych, ucha i tarczycy.
W 2005 roku zanotowano w Polsce ok. 5 tysięcy zachorowań na nowotwory głowy i szyi, ale trzy lata później ta liczba się podwoiła. Spośród wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe w 2010 roku, nowotwory złośliwe głowy i szyi stanowiły 9% zachorowań u mężczyzn i 5% u kobiet. W Polsce najczęściej diagnozuje się wśród tej grupy nowotworów raka krtani, który najczęściej wynika z palenia tytoniu i częściej atakuje mężczyzn.
W powstawaniu niektórych raków rejonu głowy i szyi istotną rolę odgrywają również wirusy (np. brodawczaka ludzkiego – HPV). Ponad 90% nowotworów głowy i szyi to nowotwory nabłonkowe, które zwykle rozwijają się skrycie i wywołują objawy mogące towarzyszyć również banalnym infekcjom górnych dróg oddechowych (bóle gardła, bóle podczas połykania, chrypka). Zjawiskiem niepokojącym jest zwiększona zachorowalność osób do 45 roku życia, co może wskazywać na jeszcze inne przyczyny tej choroby, m.in. seks oralny. Nie ma też dobrych wieści, jeśli chodzi o zgony spowodowane tą grupą nowotworów – będzie ich przybywać.
I to także z powodu bardzo trudnej diagnozy i leczenia, o czym mówił na spotkaniu prof. Andrzej Kawecki (warszawskie Centrum Onkologii). Wczesne rozpoznanie tych chorób następuje, niestety, zaledwie u ok. 30% chorych i w tych przypadkach leczenie bywa skuteczne. W Polsce leczy się onkologicznie na dobrym poziomie, niemniej nadzieją na przełom w tej dziedzinie jest leczenie ukierunkowane molekularnie (ciała przeciwmonoklonalne). To jednak szybko nie nastąpi.
W leczeniu nowotworów głowy i szyi ratujemy życie, ale dewastujemy jego jakość – mówił dr Sławomir Marszałek, z AWF w Poznaniu, zajmujący się rehabilitacją chorych po leczeniu (także prezes Stowarzyszenia Osób z Nowotworami Głowy i Szyi). Nowotwory umiejscowione są bowiem w bliskości ważnych dla jakości życia narządów zmysłów: węchu, wzroku, smaku, słuchu, równowagi. Wszystkie one mogą być uszkodzone – i przez chorobę, i wskutek leczenia. Skutkiem leczenia są także trudności w oddychaniu (przy raku krtani – rurka tracheotomijna), czy braki w uzębieniu. Chorzy mają więc problemy także z jedzeniem i mówieniem.
Ale świadomość dotycząca zarówno zagrożeń tego rodzaju nowotworami, jak i trudności ich leczenia czy komplikacji po leczeniu jest znikoma. Jak podano, powołując się na międzynarodowe badanie About Face z 2011 r., poziom wiedzy Europejczyków w zakresie nowotworów głowy i szyi jest bardzo niski. Blisko 75% badanych nie wiedziało nic na ten temat. Dlatego właśnie stworzono Europejski Program Profilaktyki "Make Sense" pod patronatem EHNS (European Head & Neck Society), a wraz z nim i program polski.
I Ogólnopolski Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi ma na celu podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie wykrywania wczesnych objawów nowotworów głowy i szyi, takich jak utrzymujące się dłużej niż trzy tygodnie: ból gardła, utrudnione przełykanie, chrypka, ból języka, niegojące się rany w jamie ustnej, obrzęk szyi, guz szyi, jednostronne upośledzenie drożności nosa, wydzielina z nosa.
Inicjatorzy programu planują utworzyć Centralny Ośrodek Koordynujący oraz wprowadzić pilotaż skryningu w wybranych ośrodkach onkologicznych w Polsce. Kolejnym etapem będzie wybór realizatorów programu wczesnego wykrywania nowotworów głowy i szyi oraz rozszerzenie Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych o zadania związane z poprawą działania systemu zbierania i rejestrowania danych o nowotworach.(al)
Więcej - http://www.phnos.org.pl/pl/