Idee ordo a polska konstytucja

Utworzono: piÄ…tek, 14 maj 2010 Drukuj E-mail
 
  

   ProwadzÄ…cy dyskusjÄ™ prof. PaweÅ‚ KozÅ‚owski na wstÄ™pie zadaÅ‚ pytanie: jak ma siÄ™ konstytucyjny zapis spoÅ‚ecznej gospodarki rynkowej w Polsce (art. 20 Konstytucji - SpoÅ‚eczna gospodarka rynkowa oparta na wolnoÅ›ci dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej, wÅ‚asnoÅ›ci prywatnej oraz solidarnoÅ›ci, dialogu i wspóÅ‚pracy partnerów spoÅ‚ecznych stanowi podstawÄ™ ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej) do rzeczywistoÅ›ci? Czy idee ordo straciÅ‚y na aktualnoÅ›ci, czy wprost przeciwnie - sÄ… ciÄ…gle ważne? Czy odpowiedziÄ… na obecny kryzys powinno być wzmocnienie roli paÅ„stwa?

     O doktrynie ordo liberalizmu, siÄ™gajÄ…cej dorobku niemieckiej myÅ›li spoÅ‚eczno-ekonomicznej poczÄ…tków XX w. (bÄ™dÄ…cej podstawÄ… spoÅ‚ecznej gospodarki rynkowej), ale korzeniami filozoficznymi siÄ™gajÄ…cy konfucjanizmu, mówiÅ‚ prof. Pysz. PrzypominajÄ…c definicje ordo liberalizmu, jako Å‚adu gospodarczego stwarzajÄ…cego ramy instytucjonalne, formalne i moralne, odniósÅ‚ siÄ™ do obecnego kryzysu i sposobów wyjÅ›cia z niego, gÅ‚ównie poprzez pobudzanie popytu.

     ZnaczÄ…cym wÄ…tkiem w dyskusji byÅ‚ jednak ów zapis konstytucyjny o spoÅ‚ecznej gospodarce rynkowej. Prof. Sadowski stwierdziÅ‚, iż wynika on z niezrozumienia tego pojÄ™cia przez twórców konstytucji z 1997 r. PrzedstawiÅ‚ też szeroko rozwój myÅ›li ekonomicznej od XIX w. zwracajÄ…c uwagÄ™, iż neoliberalizm z lat 90. XX w. niewiele ma wspólnego z neoliberalizmem wczeÅ›niejszym. Do tworzenia nowego Å‚adu konieczne bÄ™dzie wiÄ™c nie wymyÅ›lanie nowych idei, ale łączenie i korygowanie idei już znanych - zwiÄ™kszenie aktywnoÅ›ci paÅ„stwa, powrót do paÅ„stwa opiekuÅ„czego, interwencjonizmu.

     Do zapisu konstytucyjnego o spoÅ‚ecznej gospodarce rynkowej w Polsce odnosiÅ‚ siÄ™ także prof. KoÅ‚odko. WedÅ‚ug mówcy, spoÅ‚ecznej gospodarki rynkowej nie da siÄ™ opisać wedÅ‚ug kryteriów tylko ekonomicznych, gdyż jest to formacja ekonomiczno-polityczno-kulturowa. ZadaÅ‚ też prowokacyjne pytanie: skoro spoÅ‚eczna gospodarka rynkowa jest takim optymalnym rozwiÄ…zaniem, to dlaczego nie udaje siÄ™ jej wdrożyć? Czy jest to system gorszy, a może wewnÄ™trznie sprzeczny? Czy efektywność można pogodzić ze sprawiedliwoÅ›ciÄ… podziaÅ‚u?
   Otóż wedÅ‚ug prof. KoÅ‚odki, żeby zbudować spoÅ‚ecznÄ… gospodarkÄ™ rynkowÄ… trzeba co najmniej 20 lat, ale nam siÄ™ w tym czasie nie udaÅ‚o tego dokonać. Powodów byÅ‚o wiele, ale także i ten, że jej budowanie przypadÅ‚o na czas burzliwego rozwoju globalizacji. Neoliberalizm w ksztaÅ‚cie, w jakim go znamy obecnie - choć kompromituje siÄ™ - wzmocniÅ‚ siÄ™ i podporzÄ…dkowaÅ‚ sobie politykÄ™, gospodarkÄ™ oraz kulturÄ™. WracajÄ…c do zapisu konstytucyjnego i jego braku realizacji, prof. KoÅ‚odko stwierdziÅ‚, iż tworzone w Polsce ustawy kÅ‚ócÄ… siÄ™ z art. 20 konstytucji a ustrój, jaki budujemy można nazwać nadwiÅ›laÅ„skim neoliberalizmem. W 1989 r. nie byÅ‚o bowiem zgody na spoÅ‚ecznÄ… gospodarkÄ™ rynkowÄ…, a zapis konstytucyjny w 1997 r. byÅ‚ jedynie ukÅ‚onem polityków w stronÄ™ spoÅ‚eczeÅ„stwa - tego zapisu w ogóle nie powinno być w najwyższym akcie prawnym paÅ„stwa.

- Ten zapis oÅ›miesza KonstytucjÄ™ - stwierdziÅ‚a prof. MÄ…czyÅ„ska, gdyż w paÅ„stwie podejmuje siÄ™ wiele dziaÅ‚aÅ„ zaprzeczajÄ…cych tej idei. Wynika to z braku polityki ustrojowej, i braku myÅ›li strategicznej, co skutkuje zdeformowanÄ… rolÄ… paÅ„stwa, podważa także system racjonalnoÅ›ci sektora paÅ„stwowego. OdnoszÄ…c siÄ™ z tych pozycji do obecnego kryzysu nazwala go systemowym, gdyż dotyczy nie tylko gospodarki, ale wiąże siÄ™ także z przeÅ‚omem cywilizacyjnym, technologicznym (cyfryzacja), kulturowym, okresem zmiany paradygmatów.

     WÅ›ród dyskutantów, prof. WÅ‚odzimierz Bojarski zwróciÅ‚ uwagÄ™ na niedostatki edukacji ekonomicznej - obywatele nie majÄ… pojÄ™cia co oznacza termin spoÅ‚eczna gospodarka rynkowa i aby stworzyć ruch spoÅ‚eczny na rzecz takiej idei potrzebna jest wielka praca edukacyjna. Z kolei prof. WÅ‚adysÅ‚aw SzymaÅ„ski uważa, że obecnie, kiedy w wielu dziedzinach nie ma ani reguÅ‚, ani arbitra, bez Å‚adu globalnego nie ma szans na wprowadzenie spoÅ‚ecznej gospodarki rynkowej. Ciekawym gÅ‚osem w dyskusji byÅ‚o przedstawienie przez dr. Krzysztofa Lachowskiego analizy dÅ‚ugu publicznego Kanady (od 1892 do 1992 r.) - z 425 mld USD, tylko niecaÅ‚e 10% zostaÅ‚o wykorzystane na potrzeby spoÅ‚eczne, natomiast prawie 91% zabraÅ‚a w postaci odsetek finansjera.

      W podsumowaniu dyskusji prof. Pysz uznaÅ‚, iż obecny kryzys stwarza szanse na wprowadzenie spoÅ‚ecznej gospodarki rynkowej - widać bowiem w skali Å›wiata tendencje do regulacji rynków kapitaÅ‚owych, utworzono grupÄ™ G-20, w USA próbuje siÄ™ ograniczyć dziaÅ‚ania spekulacyjne banków. Na te idee jest zapotrzebowanie spoÅ‚eczne i w dÅ‚uższym czasie powinny zwyciężyć.
   Optymizmu tego nie podzielaÅ‚ prof. Sadowski choćby z tego powodu, iż rynki finansowe odgrywajÄ… zasadniczÄ… rolÄ™ w ksztaÅ‚towaniu procesów gospodarczych i zmiana tego jest trudna z uwagi na siłę kapitaÅ‚u finansowego. Zarówno system bankowy, jak i media - o których destrukcyjnej roli spoÅ‚ecznej mówili też inni mówcy (zapominajÄ…c jednak o fakcie, iż sÄ… one tylko narzÄ™dziem kreowania neoliberalnej polityki gospodarczej przez globalne koncerny) - nie powinny rzÄ…dzić gospodarkÄ…, ale Å›wiadczyć usÅ‚ugi dla spoÅ‚eczeÅ„stwa.

    Prof. KoÅ‚odko, zgadzajÄ…c siÄ™ z prof. MÄ…czyÅ„skÄ… odnoÅ›nie kryzysu systemowego zauważyÅ‚, iż bÄ™dzie on jednak rozwiÄ…zywany metodami rodem z gospodarki rynkowej, neoliberalnej. PrzychyliÅ‚ siÄ™ też do optymistycznego sÄ…du prof. Pysza, widzÄ…c w kryzysie - mimo jego destrukcyjnej roli - szansÄ™ na zmiany, choćby w USA, gdzie prezydent Obama realizuje to, co nazywamy spoÅ‚ecznÄ… gospodarkÄ… rynkowÄ…, czy w UE, gdzie przebijajÄ… siÄ™ te idee. Na zakoÅ„czenie jednak stwierdziÅ‚, że niby tak dalej jak jest być nie może, ale... bÄ™dzie. Åšwiat dąży bowiem do jeszcze wiÄ™kszego kryzysu, obecny to tylko wstÄ™p do tego, co siÄ™ stanie, bo konfliktogenność gospodarki Å›wiatowej jest coraz wiÄ™ksza. (lb)



Ordo liberalizm - alternatywa wobec nie skrępowanego liberalizmu gospodarczego jak też i wobec koncepcji socjaldemokratycznej, w opozycji wobec gospodarki centralnie zarządzanej. Idea porządkująca działanie gospodarki i zachowanie się społeczeństwa. Akceptując tendencje ekonomiczno - liberalne, odwołuje się zarazem do potrzeby rozwiniętej polityki społecznej państwa, a w tym i w zakresie zabezpieczeń socjalnych - jako polityki zmierzającej do zapewnienia godziwej egzystencji oraz bezpieczeństwa materialnego jednostki i grup społecznych.


oem software Odsłony: 5163
DMC Firewall is a Joomla Security extension!