Polacy szukajÄ… leku na cukrzycÄ™
Pierwszego rodzimego leku na cukrzycę typu II poszukiwać będą: Dział Badawczo-Rozwojowy koordynującej projekt firmy Adamed oraz trzy ośrodki naukowe - Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński oraz Akademia Medyczna w Gdańsku.
WspóÅ‚praca ma doprowadzić do opracowania, rozwoju i wdrożenia innowacyjnego leku, który znajdzie zastosowanie w terapii cukrzycy typu II i zwiÄ…zanych z niÄ… zaburzeÅ„ metabolicznych, tzw. syndromu X – otyÅ‚oÅ›ci, nadciÅ›nienia, insulinoopornoÅ›ci i zaburzonego profilu lipidów we krwi.
Na potrzeby realizacji projektu powstaÅ‚o konsorcjum naukowe zatrudniajÄ…ce 34 naukowców, z których ponad poÅ‚owa to pracownicy DziaÅ‚u Badawczo-Rozwojowego Adamedu – jak informuje prezes tej firmy Maciej Adamkiewicz. Projekt nazwano
„Polski lek innowacyjny w terapii cukrzycy typu IIwykorzystujÄ…cy mechanizm oddziaÅ‚ywania poprzez receptor PPARγ – badania przedkliniczne”. PierwszÄ… grupÄ™ leków bazujÄ…cych na mechanizmie oddziaÅ‚ywania poprzez te receptory, odkryto ponad 20 lat temu. ZwiÄ…zki te stosowano z dużym powodzeniem w badaniach przedklinicznych, choć nie poznano jeszcze mechanizmu ich dziaÅ‚ania.. DziÅ› już wiadomo, że biaÅ‚ka receptorowe z rodziny PPAR kontrolujÄ… aktywność wielu genów biorÄ…cych udziaÅ‚ w regulacji szeroko pojÄ™tej gospodarki lipidowo-wÄ™glowodanowej. Niestety, stosowanym obecnie w terapii cukrzycy typu II leki, zarówno tym z rodziny antagonistów receptorów PPAR, jak i innym, daleko jest do doskonaÅ‚oÅ›ci.
ChcÄ…c opracować nowy lek, naukowcy konsorcjum bÄ™dÄ… musieli – jak tÅ‚umaczÄ… - znaleźć czÄ…steczkÄ™ zdolnÄ… do wiÄ…zania siÄ™ i modyfikowania aktywnoÅ›ci ludzkich, jÄ…drowych receptorów PPAR, odpowiedzialnych za kontrolÄ™ aktywnoÅ›ci genów biorÄ…cych udziaÅ‚ w regulacji metabolizmu wÄ™glowodanów i lipidów oraz genów regulujÄ…cych dziaÅ‚anie szlaku insulinowego. BÄ™dzie to przedmiot fazy badaÅ„ przedklinicznych. Odkryte w ramach tych prac nowe zwiÄ…zki chemiczne majÄ… być chronione prawem patentowym w Polsce i na Å›wiecie.
Bez skutków ubocznychLek ten ma być wolny od dziaÅ‚aÅ„ ubocznych, które towarzyszÄ… lekom obecnym dziÅ› na rynku. Staramy siÄ™ znaleźć czÄ…steczki, które przy przewlekÅ‚ym podawaniu nie powodujÄ… tycia pacjentów – wyjaÅ›niÅ‚ Kierownik Projektu PPAR, biolog molekularny dr RafaÅ‚ Derlacz. W fazie badaÅ„ przedkonkurencyjnych, najbardziej obiecujÄ…cy zwiÄ…zek speÅ‚niajÄ…cy wszystkie wymagania zostanie poddany badaniom w standardzie GLP (ang. Good Laboratory Practice). W fazie wdrożenia zostanie przeprowadzona dokumentacja Drug Master File, niezbÄ™dna do skomercjalizowania wyników projektu poza PolskÄ…. Powstanie również dokumentacja IND (Investigational New Drug Application), do zÅ‚ożenia w amerykaÅ„skiej agencji rejestrujÄ…cej nowe leki FDA (Food and Drug Administration). Po pozytywnym rozpatrzeniu przez FDA, zwiÄ…zek chemiczny - potencjalny lek na cukrzycÄ™ typu II - zostanie dopuszczony do I fazy badaÅ„ klinicznych. Ta pozwoli zbadać wpÅ‚yw czÄ…steczki na czÅ‚owieka.
BÄ™dzie to lek doustny. Nasz lek nie stanowi konkurencji dla insuliny, ale może siÄ™ z niÄ… uzupeÅ‚niać w terapii kombinowanej. Ma on stanowić konkurencjÄ™ dla obecnych na rynku, doustnych preparatów przeciwcukrzycowych – wyjaÅ›niaÅ‚ kierownik laboratorium biologicznego Adamed, Krzysztof Kurowski.
Pierwsze patentyPrace przygotowawcze do realizacji projektu rozpoczęto cztery lata temu w Adamedzie. Jak podkreślił Derlacz, przy dotychczasowych pracach nad lekiem uzyskano już trzy zgłoszenia patentowe.
Pola badaÅ„ partnerów z konsorcjum doskonale siÄ™ uzupeÅ‚niajÄ…. Do wspólnych prac WydziaÅ‚ Biotechnologii Uniwersytetu JagielloÅ„skiego wniesie zainteresowanie okreÅ›lonymi aspektami powstawania nowych naczyÅ„ krwionoÅ›nych. Jest to jeden z kluczowych elementów w poszukiwaniu nowych leków przeciwcukrzycowych. Eksperci ZakÅ‚adu Regulacji Metabolizmu na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego pracujÄ… z kolei nad regulacjÄ… metabolizmu glukozy i aminokwasów w wÄ…trobie i nerkach, w warunkach normy i cukrzycy doÅ›wiadczalnej. Natomiast Katedra i ZakÅ‚ad Biochemii WydziaÅ‚u Lekarskiego Akademii Medycznej w GdaÅ„sku wykonuje projekty naukowe dotyczÄ…ce regulacji wydzielniczej funkcji tkanki tÅ‚uszczowej oraz udziaÅ‚u receptorów PPAR w regulacji ekspresji genów kodujÄ…cych hormony tkanki tÅ‚uszczowej oraz udziaÅ‚u PPAR w regulacji metabolizmu lipidów i wÄ™glowodanów.
Jak podkreÅ›lajÄ… czÅ‚onkowie konsorcjum, PPAR jest pierwszym polskim projektem leku innowacyjnego, prowadzonym przez krajowÄ… firmÄ™ farmaceutycznÄ… - poczÄ…wszy od projektowania struktur potencjalnie aktywnych molekuÅ‚ i ich syntezy, poprzez biologiczne badania przesiewowe prowadzÄ…ce do wyselekcjonowania jednego zwiÄ…zku, aż do jego badania na zwierzÄ™tach. Minister Rozwoju Regionalnego zdecydowaÅ‚, że projekt uzyska wsparcie w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost KonkurencyjnoÅ›ci PrzedsiÄ™biorstw, otrzymujÄ…c 7,5 mln zÅ‚ dofinansowania, z czego 75% pochodzi z unijnych Å›rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a pozostaÅ‚a kwota z budżetu paÅ„stwa na naukÄ™. Dofinansowanie dotyczy jedynie fazy badaÅ„ przedklinicznych, które zaplanowano zakoÅ„czyć w listopadzie 2008 r. ProwadzÄ…cy badania szacujÄ…, że lek powinien siÄ™ pojawić w aptekach okoÅ‚o 2012-2013 roku.
Anna Szalak
oem software Odsłony: 2994