Plan rozwoju biotechnologii medycznej
Autor: (www.mnisw.gov.pl) 2008-03-06
Naukowcy specjalizujący się w biotechnologii medycznej opracowali plan działań w celu rozwoju tej dziedziny w Polsce. Plan został zaakceptowany przez minister nauki Barbarę Kudrycką w połowie stycznia br.
Autorami planu są: dr Piotr Borowicz (Instytut Biotechnologii i Antybiotyków, Bioton), prof. Adam Dubin (UJ), prof. Józef W. Kur (Politechnika Gdańska), dr Wojciech Kuźmierkiewicz (Polpharma), prof. Andrzej Paszewski (Instytut Biochemii i Biofizyki PAN), prof. Tadeusz Pietrucha (Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Bio-Tech Consulting), dr hab. Roman Sławeta (MNiSW), mgr Maciej Wieczorek (Celon Pharma), prof. Michał Witt (Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej).
Plan zostanie wykorzystany do opracowania programu wykonawczego rozwoju biotechnologii medycznej w Polsce w ciągu najbliższych 5 - 7 lat. W przygotowaniu planu współuczestniczyli także prof. Jacek Kuźnicki, dyrektor MIBMiK, prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej oraz prof. Andrzej Górski, wiceprezes PAN i przedstawiciel Ministra Zdrowia w Zespole.
Według OECD, biotechnologia medyczna to dziedzina związana ze zdrowiem, obejmująca manipulację na komórkach, tkankach, organach lub całych organizmach (rozród wspomagany); badanie funkcjonowania DNA, białek i enzymów i ich wpływ na rozwijanie się chorób i utrzymanie dobrego stanu zdrowia (diagnostyka genetyczna i interwencje terapeutyczne, farmakogenomika, terapia genowa); biomateriały (związane z implantami, urządzeniami, czujnikami medycznymi); etykę związaną z biotechnologią medyczną.
Plan działań rozwoju tej dziedziny dotyczy:
1. Działalności badawczej i rozwojowej, w tym strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych:
- biofarmaceutyków, a w szczególności: białek rekombinowanych (także biogeneryków), leków tworzonych z kwasów nukleinowych, diagnostyki molekularnej.
2. Działań systemowych, m.in. regulacji prawnych w zakresie badań genetycznych
- wdrożenie zasad i procedur zaproponowanych przez OECD w 2007r., dotyczących zapewnienia jakości molekularnych badań genetycznych oraz produktów otrzymywanych w procesach inżynierii komórkowej i tkankowej,
- uporządkowanie i zharmonizowanie w skali kraju wykonywania diagnostycznych testów genetycznych
- stworzenie krajowego laboratorium referencyjnego
- włączenie Polski do działań zawartych w europejskiej strategii rozwoju na rzecz nauk o życiu i biotechnologii,
- ratyfikowanie konwencji europejskich dotyczących badań genetycznych, w szczególności Konwencji Rady Europy o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty Ludzkiej Wobec Zastosowań Biologii i Medycyny (Konwencja o Prawach Człowieka i Medycynie) z 19.11.96., podpisanej przez Polskę w 1997 r., dotąd nie ratyfikowanej, stworzenie dalszych szczegółowych uregulowań prawnych dotyczących testów genetycznych i ich konsekwencji,
- opracowanie i wdrożenie szczegółowych przepisów prawnych związanych z organizacją biobanków oraz ustalenie ram etycznych ich działania.
Działania te powinny m.in. :
wzmocnić krajową współpracę międzyośrodkową oraz międzynarodową i transgraniczną w zakresie przepływu próbek i technologii badawczych użytecznych do celów klinicznych;
zagwarantować wysoki poziom ochrony pacjentów oraz zwiększyć zaufanie publiczne do nadzoru nad molekularnymi badaniami genetycznymi.
W planie zapisano także podjęcie działań legislacyjno-administracyjnych:
- służących zmniejszaniu obciążeń podatkowych podmiotów prowadzących prace badawcze i rozwojowe oraz wdrożeniowe;
- przyjęcie w całym sektorze nauki i techniki jednolitego, promocyjnego systemu ochrony praw własności intelektualnej;
- ustalenie zasad tworzenia i działalności spółek spin-off (także w placówkach naukowych PAN)
- stworzenie czytelnych mechanizmów i zasad transferowania własności intelektualnej do tworzonych przez naukowców-wynalazców firm innowacyjnych
- stworzenie mechanizmów zachęty dla zespołów naukowych do zakładania innowacyjnych firm typu start-up, a dla instytucji naukowych dla tworzenia przy nich inkubatorów technologicznych, w których firmy te mogłyby funkcjonować w przyjaznym dla siebie otoczeniu
- uruchomienie stałego programu monitorowania i ewaluacji projektów w zakresie przyznawanych środków finansowych, w tym wprowadzenie audytu etapowego i końcowego wykonywanych prac badawczych i rozwojowych oraz wykorzystania i szerokiego udostępnienia zakupionej specjalistycznej aparatury naukowo-badawczej.