News

Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych i Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – NASK - udostępniły nowy zbiór dokumentów archiwalnych w portalu Polska.pl zatytułowany „U źródeł polskiej demokracji”.

Za pośrednictwem Internetu możemy zapoznać się m.in. ze okolicznościami wyboru przez szlachtę Rzeczypospolitej dwóch władców – arcyksięcia Maksymiliana Habsburga i królewicza szwedzkiego Zygmunta III (1587). Ta podwójna elekcja jest dobrym przykładem, w jaki sposób funkcjonowała demokracja bezpośrednia oraz szesnastowieczna walka polityczna - zarówno na polu dyplomatycznym jak i na polu bitwy.
Część zatytułowana „Parlamentaryzm staropolski” dostarcza informacji, jak w praktyce wyglądało działanie polskiego systemu parlamentarnego, począwszy od momentu podjęcia decyzji o zwołaniu sejmu, przez obrady sejmików przedsejmowych, obrady sejmu, uchwalenie konstytucji, aż po sejmiki relacyjne. O dużej aktywności politycznej szesnastowiecznych parlamentarzystów, zarówno na poziomie lokalnym jak i centralnym, świadczy pozostawiona ogromna spuścizna dokumentowa przechowywana w archiwach, bibliotekach, muzeach polskich i zagranicznych.
Inny obszerny zbiór poświecony jest uchwałom Sejmu Czteroletniego (1788-1792). Znajdziemy tutaj liczne uniwersały, projekty ustaw, diariusze, przemówienia sejmowe, przykłady literatury i prasy, które były wówczas ważnymi narzędziami propagandy i walki politycznej. Szczegółowy wstęp i komentarze, którymi opatrzone są prezentowane dokumenty, pozwalają lepiej zrozumieć skomplikowaną sytuację polityczną kraju w obliczu nieuchronnego upadku.
Ważnym tematem w ramach kolekcji jest zbiór dotyczący Polskiego Państwa Podziemnego w okresie II wojny światowej. Prezentowane dokumenty ukazują dramatyczną historię polskiego ruchu oporu. Wśród wyselekcjonowanych materiałów są m.in. dekrety prezydenta Raczkiewicza, ulotki dotyczące brutalnych egzekucji na mieszkańcach Warszawy oraz mapy sztabowe z akcji „Burza”.
Kolekcja składa się z 444 obiektów archiwalnych pogrupowanych w dziewięć tematów poświęconych wybranym zagadnieniom związanym z polskimi tradycjami demokratycznymi i „kulturą negocjacji”. Cały zbiór można znaleźć pod adresem www.demokracja.polska.pl.
Współpraca NASK z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych rozpoczęła się w 2002 r. projektem „Skarby archiwów polskich”, który zakładał publikację w portalu Polska.pl kilkuset dokumentów archiwalnych przechowywanych w polskich archiwach, muzeach i bibliotekach, będących najcenniejszymi źródłami historycznymi do historii Polski od średniowiecza po czasy współczesne. Ze względu na szczególną wartość historyczno−kulturową publikowanych dokumentów udostępniane są także w anglojęzycznej wersji portalu pod adresem Poland.pl.
W marcu 2006 r, powstał Katalog Skarbów Dziedzictwa Narodowego, który został wyposażony w narzędzia pozwalające na przeszukiwanie jego zasobów z wykorzystaniem nowoczesnych technologii internetowych, takich jak Interaktywny obiektyw –umożliwiający powiększenie dokumentu do rozmiarów pozwalających odczytanie jego treści.