Kobiety i fotografia
Autor: red. 2008-04-05
W warszawskiej "Zachęcie" można oglądać (do 18.05.08) wystawę fotografii kobiet pn. „Dokumentalistki – polskie fotografki XX wieku”.
Polska fotografia dokumentalna nigdy nie doczekała się usystematyzowania. Niewiele wiemy także o polskich fotografkach. Na wystawie zaprezentowano prace 50 polskich dokumentalistek, mając jednocześnie świadomość, iż z pewnością było ich i jest więcej. Mimo, że wszystkie prezentowane na wystawie autorki były znane i doceniane w okresie swej aktywności, większość z nich jest dzisiaj zapomniana.
Wystawa obejmuje okres od lat 70. XIX w. (z tego czasu pochodzą najwcześniejsze odnalezione fotografie dokumentalne robione poza atelier), aż po współczesne projekty dokumentalno-artystyczne.
Dwa najważniejsze wątki tej wystawy to dokument topograficzny oraz reportaż o charakterze społecznym. Reportaż należał zawsze do silnie zmaskulinizowanych gatunków fotografii, mimo to tworzyło go wiele wybitnych polskich kobiet reporterek: Zofia Chomętowska, Julia Pirotte, Irena Jarosińska, Anna Chojnacka, Jadwiga Rubiś, Dorota Bilska, których prace pokazujemy na tej wystawie. Wśród wciąż aktywnych obecne będą Joanna Helander, Anna Beata Bohdziewicz, Anna Brzezińska, Irena Jurkiewicz, a spośród młodego pokolenia – Maria Zbąska. Na wystawie można oglądać także fotografię etnograficzną i podróżniczą, fotografię amatorską w wykonaniu ziemianek, fotografię ojczystą, propagandową, wojenną lub reportaż jako formę fotografii artystycznej.
Ukazane są również początki związków fotografii i prasy. Realizacje międzywojenne ukazują służebną funkcję fotografii wobec idei narodowościowych, co zestawiono z retoryką fotografii z pierwszych lat powojennych. Ekspozycja jest podzielona na kilka rozdziałów tematycznych m.in.: tzw. reportaż humanistyczny, ukształtowany w Polsce w dużej mierze pod wpływem wystawy „Rodzina człowiecza”; fotografia w roli świadka historii, ukazujący ważne momenty historyczne; oraz klasyczna zasada fotografii dokumentalnej – prawo serii (gdzie obok współczesnych projektów: grupy Zorka Project czy Julii Staniszewskiej, przedstawione są realizacje „Ręka pracująca” Janiny Mierzeckiej, „ul. Zamieniecka” Elżbiety Tejchman czy „Zapis socjologiczny” Zofii Rydet). Kuratorką wystawy jest Karolina Lewandowska.