W Muzeum Plakatu w Wilanowie, w ramach jubileuszu 40-lecia Muzeum, można do 31.10.08. oglądać wystawę polskiego plakatu społecznego "Życie - instrukcja obsługi". Na wystawie znalazły się plakaty sprzed II wojny światowej (np. Bronisława Linke czy Tadeusza Gronowskiego), plakaty z czasów stalinowskich (niekiedy autorstwa wybitnych plastyków), plakaty BHP z czasów socjalistycznych (jak choćby Macieja Urbańca), aż po współczesne, ostrzegające przed AIDS, czy katastrofą ekologiczną.
Wystawa plakatu społecznego ma kształt współczesnego moralitetu, ukazującego życie dwudziestowiecznego Everymana, przykładowego człowieka poddawanego wszystkim procesom "udoskonalania" ludzkości, popędzanego i pouczanego, ale również ostrzeganego, zachęcanego i uświadamianego przez "odpowiednie czynniki". Opowiada historię "człowieka z plakatu", ukazaną poprzez hasła i obrazy z plakatów społecznych - od ostrzeżeń przed paleniem w ciąży, poprzez zachęcanie matek do karmienia piersią, nawoływania do pomocy szkołom, plakaty BHP, popularyzujące hasła bezpiecznej i higienicznej pracy - aż do wizerunków tragicznych zgonów nieostrożnych ludzi, albo pogodnej starości ubezpieczonych obywateli.
Wystawa ma za zadanie nie tyle dostarczyć odpowiedzi, co zebrać materiały do własnych przemyśleń na temat charakteru i specyficznych cech tzw. sztuki zaangażowanej. Jednocześnie, poza zwróceniem uwagi na wartości estetyczne, zamiarem jej autorów było ukazanie propagandy politycznej ukrytej w zabawnych czasem obrazach, oddziaływanie grafiki użytkowej na życie człowieka - od perswazji i propagandy politycznej, aż do reklamy wizualnej.
Autorzy wystawy postawili sobie zadanie pokazania dyskursu politycznego, kryjącego się głęboko pod hasłami społecznymi, ale jednocześnie chcieli rozbudzić nostalgię poprzez obrazy, które zapisały się w zbiorowej pamięci społecznej. Zależało im także na przywołaniu specyficznego klimatu epoki, zaproszeniu widzów w "podróż sentymentalną" do państwa socjalistycznego, a zarazem umożliwieniu wglądu w początki współczesnego świata mediów i reklamy.
Rafał Nowakowski