Azja w jedwabiach, filcach i karneolach
Autor: al 2007-07-24
Wystawa „Jedwabie, filce i karneole” w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie (Galeria Nusantara) ukazuje kolekcję strojów i biżuterii charakterystycznych dla narodów Azji Środkowej: Kazachów, Kirgizów, Turkmenów, Uzbeków, Tadżyków, Pasztunów, Hazarów, Beludżów i Nuristańczyków. Ubiory kobiece i męskie całego regionu wykazują wiele podobieństw, jednak każda z tych grup wykształciła także odrębne cechy stroju. Surowy tryb życia koczowniczych Kazachów i Kirgizów wpłynął na powstanie prostych, oszczędnie zdobionych strojów z tkanin bawełnianych, skór i futer oraz filcu folowanego z owczej wełny. Zamieszkujący głównie tereny pustynne Turkmeni stworzyli stroje wyróżniające się spójną, kontrastową kolorystyką i skomplikowanym haftem geometrycznym, którego symboliczne motywy pełnią funkcję apotropaiczną, podobnie jak charakterystyczna biżuteria z karneolami. Uzbecy i Tadżycy, prowadzący przeważnie osiadły styl życia, chlubili się najbardziej ubiorami z wyrafinowanych, bogatych tkanin jedwabnych, w tym imponujących ikatów. Zamieszkujący Afganistan Pasztunowie, Hazarzy oraz Beludżowie pozostawali pod wpływami perskimi oraz silnym oddziaływaniem zasad islamu, które znalazły odzwierciedlenie w ich ubiorach. Wśród mieszkańców Afganistanu wyróżniają się Nuristańczycy, żyjący w odizolowanych dolinach i zachowujący odrębną tradycję widoczną także w stroju.
Jednak niezależnie od miejsca powstania i przynależności etnicznej twórców, stroje całego rozległego regionu wykazują fantastyczne bogactwo kolorów i ornamentów. Wystawa w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie prezentuje typowe dla wszystkich grup etnicznych ubiory. Kolekcja ta była gromadzona głównie w latach 70. i 80. XX w. Z tego okresu, dzięki Etnologicznej Wyprawie Azjatyckiej w 1976 r., pochodzi znaczna część kolekcji afgańskiej: biżuteria zebrana przez Tadeusza Martynowicza oraz kolekcja Tomasza Kamińskiego. W 1984 roku, dzięki wieloletniemu dyrektorowi Muzeum Azji i Pacyfiku, Andrzejowi Wawrzyniakowi, grupa Polaków mieszkających wtedy i pracujących w Kabulu uzupełniła muzealne zbiory o liczne cenne eksponaty, z których wiele można zobaczyć wyłącznie w światowych muzeach.
Wystawa czynna do 30.09.07.