Polska i Ukraina - podobieństwa i różnice

Utworzono: wtorek, 13 styczeń 2009 Ryszard Ginalski Drukuj E-mail

Polska i Ukraina - podobieÅ„stwa i różnice

Autor: Ryszard Ginalski 2006-12-19

AnalizÄ™ regionalnych zróżnicowaÅ„ poczucia tożsamoÅ›ci Polaków i UkraiÅ„ców przeprowadziÅ‚a prof. Maria Lewicka, kierujÄ…ca KatedrÄ… Psychologii SpoÅ‚ecznej na UW. Wyniki swych badaÅ„ porównawczych wybranych regionów obu krajów przedstawiÅ‚a 23.11.06. podczas seminarium w Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych w Katedrze TrwaÅ‚ego Rozwoju UNESCO przy UW.

Prof. Lewicka zwróciÅ‚a uwagÄ™ m.in. na zasadnicze różnice skÅ‚adu narodowego ludnoÅ›ci poszczególnych części Ukrainy.O ile na Ukrainie Zachodniej aż 95,1% respondentów zadeklarowaÅ‚o siÄ™ jako UkraiÅ„cy, a tylko 4,2% jako Rosjanie, to na wschodzie Rosjanie stanowili aż 23,3%, a UkraiÅ„cy zaledwie 73,6%. Dla porównania - ludność na wszystkich objÄ™tych badaniem ziemiach polskich jest o wiele bardziej homogeniczna, chociaż i w naszym kraju istotnÄ… rolÄ™ odgrywaÅ‚y zwÅ‚aszcza powojenne migracje ludnoÅ›ci. Na naszych Ziemiach Zachodnich i PóÅ‚nocnych wiÄ™cej niż 1/3 mieszkaÅ„ców to przybysze z innych rejonów Polski, a tylko 8% żyje tam od trzech pokoleÅ„ (co najmniej jeden z dziadków jest pochodzenia miejscowego). Natomiast wÅ›ród ludnoÅ›ci wschodniej Ukrainy prawie 40% urodziÅ‚o siÄ™ albo w obecnej Rosji, albo na innych terenach b. ZSRR (tylko 2% miaÅ‚o przodków z Polski), zaÅ› na zachodzie Ukrainy potomków Polaków i Rosjan jest niemal tyle samo, odpowiednio 11,1 oraz 11,6%.
DÅ‚uższe lub krótsze psychiczne zakorzenienie w miejscu zamieszkania wpÅ‚ywaÅ‚o na stopieÅ„ identyfikacji z nim. Patriotyzm lokalny, przed regionalnym czy narodowym, najbardziej demonstrujÄ…: w Polsce ludzie z tzw. Å›ciany wschodniej, z terenów byÅ‚ej Kongresówki oraz z dużych miast, mniej zaÅ› z Pomorza, Warmii i Mazur; natomiast na Ukrainie mieszkaÅ„cy jej wschodnich obwodów, maÅ‚ych miast i wsi.
JeÅ›li chodzi o poczucie dumy z przynależnoÅ›ci narodowej, wÅ›ród polskich respondentów najwyższe jest ono w dawnej Galicji, nieco niższe na Å›cianie wschodniej, a najniższe na póÅ‚nocy i zachodzie naszego kraju. Na Ukrainie bardziej nacjonalistyczne uczucia żywiÄ… mieszkaÅ„cy obwodów zachodnich, niż ich wschodnich pobratymcy. Mniej wiÄ™cej odwrotne proporcje przyniosÅ‚y w obu krajach odpowiedzi na pytanie, czy ankietowani czujÄ… siÄ™ Europejczykami, a nawet „obywatelami Å›wiata”. Bardziej kosmopolityczne postawy przejawiajÄ… na ogóÅ‚ ludzie przywiÄ…zujÄ…cy mniejszÄ… wagÄ™ do swej narodowoÅ›ci.
Uczestnicy badania wypowiadali siÄ™ na temat krzywd wyrzÄ…dzonych drugiemu narodowi lub od niego doznanych. W tym przypadku wskaźniki ocen byÅ‚y podobne w obu krajach: 3 razy wiÄ™cej osób twierdziÅ‚o, że Polacy doznali krzywd od UkraiÅ„ców (i odwrotnie), niż przyznaÅ‚o, że ich kraj krzywdziÅ‚ sÄ…siada. Na nastÄ™pne pytanie: czy nasz kraj zawdziÄ™cza temu sÄ…siadowi wiÄ™cej, czy mniej niż on nam, proporcje odpowiedzi też byÅ‚y zbliżone w obu krajach, ale odmienne niż w poprzednim przypadku: tu ksztaÅ‚towaÅ‚y siÄ™ już nie jak 3:1, ale ok. 1,5:1 (oczywiÅ›cie zawsze na korzyść danego kraju, Polacy sÄ… pewni, że UkraiÅ„cy majÄ… wobec nas wiÄ™kszy dÅ‚ug wdziÄ™cznoÅ›ci, i odwrotnie).
W obu krajach utrzymujÄ… siÄ™ duże różnice urbanizacji, poziomu dochodu, kapitaÅ‚u kulturalnego miÄ™dzy poszczególnymi regionami. Na Ukrainie różnice te sÄ… przeważnie wiÄ™ksze niż w Polsce. Do tego stopnia, że wedÅ‚ug prof. Marii Lewickiej Ukraina zachodnia o wiele bardziej różni siÄ™ od wschodniej, bogatszej części tego kraju, niż od polskiej Å›ciany wschodniej i Galicji. UkraiÅ„cy ogólnie wykazywali przeciÄ™tnie mniej konserwatyzmu przekonaÅ„ niż Polacy, my z kolei w omawianych badaniach demonstrowaliÅ›my wiÄ™cej nacjonalizmu. Jednakże wyżej zaawansowane kulturowo polskie ziemie zachodnie i póÅ‚nocne sÄ… pod tym wzglÄ™dem bardziej zbliżone do terenów wschodniej Ukrainy, chociaż mieszkaÅ„cy Pomorza czy ÅšlÄ…ska sÄ… konserwatywni w podobnym stopniu, jak zachodni UkraiÅ„cy.
W dyskusji, jaka rozwinęła siÄ™ po prezentacji wyników badania przez prof. M. LewickÄ…, podkreÅ›lano zwÅ‚aszcza utrzymywanie siÄ™ na Ukrainie wielkich wpÅ‚ywów Rosji. Wskazywano m.in., że w Kijowie wiÄ™kszość ludzi nadal mówi po rosyjsku, w tym jÄ™zyku nadaje wiÄ™kszość stacji telewizyjnych i radiowych. Niektórzy uczestnicy seminarium wyrażali obawy, czy Ukraina zdoÅ‚a przetrwać jako samodzielny kraj. Zdaniem prof. M. Lewickiej, jest to możliwe, ale jednak Ukraina jest skazana na Å›cisÅ‚e wiÄ™zy z RosjÄ….

oem software Odsłony: 8787
DMC Firewall is a Joomla Security extension!