NajwiÄ™cej doÅ›wiadczeÅ„ polowych przeprowadzono w latach 1999-2000, w tym okresie wydano 24 zezwolenia na badania polowe. W latach późniejszych liczba badaÅ„ gwaÅ‚townie zmalaÅ‚a, rocznie wydawanych byÅ‚o kilka zezwoleÅ„ na zamierzone uwolnienie GMO do Å›rodowiska. Badania prowadzone sÄ… gÅ‚ównie przez miÄ™dzynarodowe firmy biotechnologiczne i nasienne (np. Pioneer, Monsanto, Aventis, Novartis) i w mniejszym stopniu przez krajowe jednostki naukowo-badawcze. Wszystkie zezwolenia na przeprowadzanie doÅ›wiadczeÅ„ polowych z roÅ›linami transgenicznymi w Polsce wydane przez ministra Å›rodowiska (wczeÅ›niej przez resort rolnictwa) umieszczane sÄ… w publicznie dostÄ™pnym rejestrze zamierzonego uwolnienia do Å›rodowiska w celach doÅ›wiadczalnych
Obecnie badaniami polowymi objÄ™te sÄ… 3 gatunki roÅ›lin uprawnych: kukurydza, ziemniak oraz len. W latach wczeÅ›niejszych badania prowadzono również nad transgenicznÄ… Å›liwÄ…, ogórkiem, burakami cukrowymi oraz rzepakiem jarym i ozimym.
Odporna kukurydza, wczesny ziemniak, trwały len
W przypadku kukurydzy, badania dotyczÄ… przeprowadzania prób polowych z odmianami kukurydzy wyposażonymi w nowe cechy:
– odporność na stosowanie herbicydu opartego na substancji aktywnej – glifosat,
– odporność na stosowanie herbicydu opartego na substancji aktywnej – glufosynat amonowy,
– odporność na żerowanie omacnicy prosowianki oraz stonki kukurydzianej,
– odporność na żerowanie szkodników owadzich (omacnicy prosowianki, stonki kukurydzianej) i stosowanie herbicydów opartych na glifosacie.
Próby polowe z ziemniakami majÄ… na celu wypracowanie nowych metod oceny czynników ryzyka dla zdrowia ludzi i zwierzÄ…t, jakie mogÄ… pojawiać siÄ™ w zależnoÅ›ci od technologii uprawy i przechowywania oraz w zależnoÅ›ci od uprawianych odmian (wyhodowanych metodami konwencjonalnymi lub z użyciem transformacji genetycznej), które różniÄ… siÄ™ szeregiem cech odpornoÅ›ciowych. Inne przeprowadzane prace doÅ›wiadczalne z transgenicznym ziemniakiem majÄ… na celu ocenÄ™ wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci bulw roÅ›lin ze zmienionym stosunkiem cukrów prostych do skrobi w bulwach oraz ze skróconym o okoÅ‚o dwa tygodnie okresem wegetacji.
Prace nad transgenicznym lnem prowadzÄ… do uzyskania roÅ›lin ze zwiÄ™kszonÄ… zawartoÅ›ciÄ… polihydroksymaÅ›lanu, co prowadzi do uzyskania wÅ‚ókien o zmienionych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciach termoplastycznych i poprawionej jakoÅ›ci. W przypadku lnu oleistego zwiÄ™kszona zawartość flawonoidów w roÅ›linach podwyższa trwaÅ‚ość oleju (chroni nienasycone kwasy tÅ‚uszczowe przed utlenieniem) oraz zwiÄ™ksza odporność na infekcje patogenne.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
W UE wykonano wiele prac badawczych nad roÅ›linami GM w zakresie biobezpieczeÅ„stwa. Badania takie przeprowadzono również w Polsce. W latach 1998-2000 przeprowadzono doÅ›wiadczenia porównawcze pasz, w których oceniono paszowÄ… przydatność kukurydzy GM (kukurydza odporna na glufosynat amonowy). Na podstawie wyników doÅ›wiadczeÅ„ potwierdzono brak wpÅ‚ywu dodatków ziarna kukurydzy GM w paszy dla szczurów na poziom podstawowych wskaźników wzrostu oraz podstawowych wskaźników morfotycznych krwi. Przeprowadzono również analizÄ™ molekularnÄ…. Na jej podstawie wykazano peÅ‚nÄ… deaktywacjÄ™ i degradacjÄ™ biaÅ‚ek i kwasów nukleinowych w kiszonce paszowej. Autorzy przeprowadzonego eksperymentu stwierdzili peÅ‚nÄ… przydatność paszowÄ… kukurydzy GM i brak różnic żywieniowych pomiÄ™dzy paszÄ… GM a tradycyjnÄ….
Podobnym badaniom, które zakoÅ„czono identycznymi wnioskami, poddano paszÄ™ z zawartoÅ›ciÄ… genetycznie zmodyfikowanego pszenżyta (odpornego na glufosynat). Eksperymentalnie stwierdzono brak ujemnego wpÅ‚ywu diety z udziaÅ‚em roÅ›liny GM na wzrost myszy. Nie stwierdzono również obecnoÅ›ci transgenicznego DNA w tkankach zwierzÄ…t.
Rejestr GMO
Wszystkie rodzaje żywnoÅ›ci i pasz zmodyfikowanych genetycznie, które mogÄ… być przedmiotem obrotu na rynku UE umieszczone sÄ… we Wspólnotowym Rejestrze Å»ywnoÅ›ci i Pasz Zmodyfikowanych Genetycznie. Rejestr obejmuje dane szczegóÅ‚owe produktu oraz metody pobierania próbek, identyfikacji i wykrywania. Dane inne niż poufne sÄ… publicznie dostÄ™pne.
W rejestrze wpisanych jest 5 gatunków roÅ›lin transgenicznych:
– 12 rodzajów kukurydzy GM,
– 3 rodzaje rzepaku GM,
– 1 rodzaj soi GM,
– 5 rodzajów baweÅ‚ny GM,
– 1 rodzaj buraka cukrowego.
W rejestrze znajdujÄ… siÄ™ również mikroorganizmy zmodyfikowane genetycznie – bakterie (bacterial biomass pCABL) oraz drożdże (NOVO Yeast Cream) przeznaczone do użytku paszowego.DostÄ™pna na rynku UE kukurydza transgeniczna charakteryzuje siÄ™ cechÄ… odpornoÅ›ci na szkodniki owadzie i cechÄ… odpornoÅ›ci na herbicydy oraz cechami odpornoÅ›ci na szkodniki owadzie i herbicydy równoczeÅ›nie. Jedna kukurydza GM przeznaczona jest wyłącznie na cele paszowe, a pozostaÅ‚e wykorzystywać można w produkcji żywnoÅ›ci i Å›rodków żywienia zwierzÄ…t. W UE można uprawiać jedynie kukurydzÄ™ GM – MON810 (odporność na szkodniki owadzie), z przeznaczeniem na cele żywnoÅ›ciowe i paszowe.W obrocie na rynku UE może znajdować siÄ™ rzepak GM charakteryzujÄ…cy siÄ™ odpornoÅ›ciÄ… na herbicydy, przeznaczony do produkcji żywnoÅ›ci (olej rzepakowy), dodatków żywnoÅ›ciowych oraz Å›rodków żywienia zwierzÄ…t.W rejestrze wpisana jest soja GM (odporność na herbicydy) z przeznaczeniem na cele żywnoÅ›ciowe i paszowe oraz baweÅ‚na GM charakteryzujÄ…ca siÄ™ odpornoÅ›ciÄ… na szkodnikiowadzie, herbicydy i równoczeÅ›nie obiema cechami, przeznaczona do produkcji żywnoÅ›ci (olej baweÅ‚niany), dodatków żywnoÅ›ciowych i pasz oraz dodatków paszowych.Na rynku UE może znajdować siÄ™ burak cukrowy GM z cechÄ… odpornoÅ›ci na herbicyd, mogÄ…cy być wykorzystany w produkcji skÅ‚adników żywnoÅ›ciowych lub paszowych
W 2007 r. z obrotu wycofano, na wnioski firm zgłaszających, 5 roślin genetycznie zmodyfikowanych:
– kukurydzÄ™ Bt176 z cechÄ… odpornoÅ›ci na owady i herbicyd,
– kukurydzÄ™ GA21xMON810 z cechÄ… odpornoÅ›ci na owady i herbicyd,
– rzepak Ms1xRf1 z cechÄ… odpornoÅ›ci na herbicyd,
– rzepak Ms1xRf2 z cechÄ… odpornoÅ›ci na herbicyd,
– rzepak Topas 19/2 z cechÄ… odpornoÅ›ci na herbicyd.
Innowacyjna jedynie metoda
Produkty zmodyfikowane genetycznie sÄ… wynikiem postÄ™pu cywilizacyjnego i zastosowania nowych rozwiÄ…zaÅ„ w produkcji rolno-żywnoÅ›ciowej. Obecność żywnoÅ›ci zmodyfikowanej genetycznie na rynku polskim jest już faktem. Wprowadzenie kolejnych produktów zmodyfikowanych genetycznie jest, jak siÄ™ wydaje, nieuniknione, ponieważ produkty takie na rynkach Å›wiatowych sÄ… coraz bardziej powszechne. Z chwilÄ… wprowadzenia komercyjnych upraw roÅ›lin GM, zainicjowana zostaÅ‚a debata na temat bezpieczeÅ„stwa żywnoÅ›ci GM, która ciagle trwa. Z GMO zwiÄ…zane sÄ… ogromne emocje spoÅ‚eczne, wynikajÄ…ce przede wszystkim z faktu niezrozumienia, czÄ™sto sprzecznych, informacji, które docierajÄ… do szerokiego krÄ™gu odbiorców z różnych źródeÅ‚. Obawy spoÅ‚eczne i oceny biotechnologów byÅ‚y podstawÄ… stworzenia ram prawnych dla istnienia produktów GM, które warunkujÄ… zredukowanie zagrożenia zwiÄ…zanego z gospodarczym wykorzystaniem GMO.NajwiÄ™ksze kontrowersje wzbudza zastosowanie biotechnologii w rolnictwie i gospodarce żywnoÅ›ciowej. Istnieje bowiem silnie utrwalony w spoÅ‚eczeÅ„stwie poglÄ…d, że zmiany kodu genetycznego umożliwiÅ‚o dopiero zastosowanie w hodowli metod inżynierii genetycznej. Sam termin GMO – genetycznie zmodyfikowany organizm (ang. Genetically Modified Organism) poddaje myÅ›l, że modyfikacje genetyczne sÄ… wynikiem wyłącznie zastosowania nowoczesnych technik. Zapomina siÄ™ o fakcie, że wprowadzanie modyfikacji genetycznych zapoczÄ…tkowano w chwili wyhodowania odmian roÅ›lin uprawnych za pomocÄ… klasycznego krzyżowania. Modyfikacje genomu nie sÄ… zatem nowoÅ›ciÄ…, innowacyjna jest jedynie metoda wprowadzania zmian w kodzie genetycznym.
oem software
Odsłony: 4548