|
Autor: Krystyna Hanyga 2008-11-29
Nadleśnictwo Krynki, rozciągające się na skraju Podlasia, tuż przy wschodniej granicy, wykorzystuje wszystkie atuty swojego położenia, łącząc troskę o zasoby i kondycję lasu, ochronę cennych gatunków zwierząt, poprawę gospodarki wodnej z promowaniem bogactwa miejscowej kultury, edukacją prośrodowiskową i inwestowaniem w infrastrukturę turystyczną.
Nadleśnictwo gospodaruje na blisko 15 tys. ha; są to tereny Puszczy Knyszyńskiej, „siostry” Puszczy Białowieskiej, polodowcowe wzgórza i zalesione po wojnie grunty porolne w pasie nadgranicznym. Dominują lasy iglaste, sosny i świerki, są też rośliny specyficzne dla tutejszego chłodnego klimatu kontynentalnego z mroźnymi i śnieżnymi zimami.
Formułując najważniejsze problemy swojego terenu, Nadleśnictwo Krynki na pierwszym miejscu umieściło poprawę gospodarki wodnej, co zresztą jest wspólnym wyzwaniem dla całej Polski. Po zinwentaryzowaniu obszaru źródlisk i terenów wodonośnych opracowano program budowy sieci obiektów retencyjnych. Jako pierwszy powstał zbiornik wody Ozierany o powierzchni 17 ha, który stworzył znakomite warunki dla ptactwa, w tym tak rzadkich gatunków jak bąk, błotniak stawowy czy czapla. Później zbudowano zespół zbiorników wodnych na Poczopówce, o zdolności retencyjnej 18 tys. m3, gdzie ponadto odtworzono miejscową ichtiofaunę. Wszystkie służą też jako miejsce rekreacji i przyczyniają się do rozwoju turystyki. System małej retencji uzupełniło ponad 20 obiektów piętrzących i 34 oczka wodne, które równocześnie pełnią rolę wodopojów dla zwierząt oraz są miejscem rozrodu płazów. Te wszystkie inwestycje, jak również zalesienia nieużytków porolnych, mają duże znaczenie dla ograniczenia odpływu wód powierzchniowych oraz wydłużenia okresu wiosennych rozlewisk.
Raj dla zwierząt
Dzięki podejmowanym różnorodnym działaniom, na terenie Nadleśnictwa poprawiły się warunki bytowania dziko występujących zwierząt. W ramach programu ochrony żubra zrekultywowano łąki, utworzono korytarze ekologiczne ułatwiające zwierzętom migrację miedzy kompleksami leśnymi, wybudowano brogi i paśniki. Z kolei wspólnie z Północnopodlaskim Towarzystwem Ochrony Ptaków prowadzony jest od paru lat program ochrony cietrzewia i głuszca, polegający na chronieniu ich naturalnych siedlisk, powstrzymywaniu sukcesji na śródleśnych łąkach i nieużytkach.
Dla turystów -przyrodników
Specjalnością Nadleśnictwa Krynki jest stworzenie infrastruktury turystycznej i przedstawienie oferty godnej profesjonalnych organizatorów turystyki przyrodniczej. Pomyślana jest tak, by z jednej strony wyeksponować walory przyrodniczo-krajobrazowe tutejszych terenów, pokazać różnorodność kultury i miejsca związane z wydarzeniami historycznymi, ale z drugiej, by skanalizować ruch turystyczny i nie dopuścić do ”zadeptania” przyrody.
Do najciekawszych propozycji należy Szlak Ekumeniczny przypominający o wielokulturowości tych ziem, tradycjach ludowych i wierzeniach; na terenie uroczyska Ozierany powstała unikalna plenerowa ekspozycja edukacyjna pokazująca, jak na wykarczowanych przed wiekami terenach można przywrócić puszczę. Dużym zainteresowaniem cieszą się szlaki tatarskie, etnograficzne, prowadzące przez miejscowości związane z osadnictwem tatarskim na tych terenach, czy też szlaki, dzięki którym można poznać nie tylko dzikie ostępy Puszczy Knyszyńskiej, ale i miejsca wydarzeń historycznych. Są wieże widokowe przeznaczone do obserwacji dzikich zwierząt i ścieżki przyrodniczo-rekreacyjne, szlaki piesze oraz rowerowe i konne – długości prawie 100 km.
Silvarium – leśny ogród
Spośród przedsięwzięć służących edukacji ekologicznej na szczególną uwagę zasługuje „Silvarium” - unikalny w skali kraju 20-hektarowy kompleks przyrodniczo-leśny o charakterze ogrodu leśnego (p. II okładka). Na jego terenie znajduje się m.in. galeria „Na Skraju Puszcz” z ekspozycjami przyrodniczymi, ścieżka obsadzona ziołami stosowanymi w medycynie ludowej, szlak z utrwalonymi tropami zwierząt, park megalitowy i unikalne zegary słoneczne wskazujące, poza godzinami, także pory roku. Ogromną atrakcją jest szklany ul, formikarium, gniazdo mrówki ćmawej czy domek ze szklanymi budkami lęgowymi, pozwalające na obserwowanie życia owadów czy gniazdujących ptaków bez ingerencji w ich życie. Rocznie Silvarium odwiedza ponad 20 tys. osób, zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Ekologiczny przykład
Wiadomo, że nic tak skutecznie nie działa, jak przykład własny. Nadleśnictwo Krynki inwestuje w bezpieczną dla środowiska infrastrukturę – w ub. roku oddano do użytku hydrobotaniczną oczyszczalnię ścieków, która obsługuje osadę wokół Nadleśnictwa. Propagując budownictwo drewniane, postawiono takie właśnie leśniczówki, które znakomicie wpisują się w lokalny krajobraz.
Największą zaletą prowadzonej w Krynkach strategii ochrony przyrody i środowiska jest jej kompleksowość i spójność. Realizowane programy prośrodowiskowe obejmują wszystkie elementy środowiska, przyrodę ożywioną i nieożywioną, a szczególny nacisk kładzie się na kształtowanie umiejętności korzystania ze świata przyrody i proekologicznych postaw.
Nadleśniczy Waldemar Sieradzki podkreśla, że niemały udział w przygotowaniu i powodzeniu strategii mieli naukowcy z różnych uczelni i instytutów w całej Polsce: Instytutu Biologii Uniwersytetu Białostockiego, Zakładu Biologii Doświadczalnej PAN, Zakładu Badania Ssaków w Białowieży, Wydziału Zarządzania Politechniki Białostockiej, Wydziału Leśnego SGGW i podobnych kierunków w Krakowie i Poznaniu oraz Frankfurckiego Towarzystwa Zoologicznego, które współpracowało przy budowie wieży do obserwacji dzikich zwierząt.
|
