|
Autor: Jan Popczyk
Rolnictwo energetyczne, jako problematyka, w Polsce jest na razie praktycznie nierozpoznawalne. Nie zmienia tego nawet fakt, że Program Innowacyjna energetyka. Rolnictwo energetyczne jest zasygnalizowany w projekcie Polityki energetycznej Polski do 2030 r. Jest zatem zdecydowanie za wczeÅ›nie, aby wypowiadać siÄ™ w sposób jednoznaczny odnoÅ›nie potencjaÅ‚u rolnictwa energetycznego. Z drugiej jednak strony, nie wolno tego potencjaÅ‚u przemilczać.
PotencjaÅ‚ rolnictwa energetycznego (i lasów energetycznych) z natury rzeczy jest bardzo zróżnicowany (na Å›wiecie i w UE), tak jak nierówny jest podziaÅ‚ innych bogactw. Naturalnie, rolnictwo energetyczne nie tworzy zdolnoÅ›ci eksportowych, takich jakie zwÅ‚aszcza tworzÄ… zasoby (o wielkiej koncentracji) ropy i gazu. Tworzy jedynie szansÄ™, bardzo zróżnicowanÄ…, na ograniczenie importu paliw przez poszczególne kraje (importujÄ…ce paliwa), a w skrajnym przypadku - na ich prawdziwie zrównoważony rozwój (polegajÄ…cy na tym, że poszczególne kraje tyle energii zużywajÄ…, ile ich rolnictwo energetyczne jest w stanie dostarczyć).
OczywiÅ›cie, znaczenie szansy zależy od bezwzglÄ™dnych zasobów rolnictwa poszczególnych krajów, a także od ich stosunku do potrzeb żywnoÅ›ciowych i, zwÅ‚aszcza obecnie, do potrzeb energetycznych, które również sÄ… bardzo zróżnicowane. Znaczenie szansy zależy również od wymagaÅ„ dotyczÄ…cych ochrony bioróżnorodnoÅ›ci i od wielu innych czynników. Widać to wyraźnie w Europie.
Mamy atuty
Polska pod wzglÄ™dem zasobów użytków rolnych, wynoszÄ…cych okoÅ‚o 18 mln ha, posiada drugi potencjaÅ‚ w Europie, po Francji. JeÅ›li jednak uwzglÄ™dnić ludność (potrzeby żywnoÅ›ciowe) oraz potrzeby energetyczne na rynkach koÅ„cowych (energii elektrycznej, ciepÅ‚a i paliw transportowych), to Polska jest absolutnym liderem w Europie pod wzglÄ™dem udziaÅ‚u procentowego, w jakim rolnictwo energetyczne może pokryć te potrzeby.
Mianowicie, obecne potrzeby energetyczne Polski na rynkach koÅ„cowych (wszystkich trzech) wynoszÄ… okoÅ‚o 500 TWh, w 2020 r. bÄ™dÄ… wynosić okoÅ‚o 650 TWh. Gdyby na rolnictwo energetyczne (uprawÄ™ jednorocznych roÅ›lin energetycznych, takich jak buraki energetyczne, kukurydza energetyczna) przeznaczyć tylko 1 mln ha, to bez najmniejszego trudu, uwzglÄ™dniajÄ…c energetykÄ™ wiatrowÄ… i wodnÄ…, jesteÅ›my w stanie wypeÅ‚nić polski cel unijnego Pakietu energetycznego 3x20, wynoszÄ…cy 15% (okoÅ‚o 100 TWh). Rzeczywisty potencjaÅ‚ polskiego rolnictwa energetycznego jest kilkakrotnie wiÄ™kszy. (Zgodnie z bardzo konserwatywnÄ… opiniÄ… Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-SpoÅ‚ecznego w sprawie surowców odnawialnych, ze 104 mln ha ziemi uprawnej można wykorzystać w perspektywie Å›rednioterminowej pod uprawy energetyczne 13,7 mln ha).
Buraki ratujÄ… atmosferÄ™
Ze wzglÄ™du na bardzo niekorzystnÄ… (wÄ™glowÄ…) strukturÄ™ paliwowÄ… Polski, na rolnictwo energetyczne trzeba popatrzeć jeszcze z innej perspektywy, z perspektywy emisji CO2. CaÅ‚y rynek emisji CO2 obejmuje w Polsce okoÅ‚o 310 mln ton, z tego na produkcjÄ™ energii elektrycznej przypada okoÅ‚o 140 mln ton. Jedna MWh energii elektrycznej wyprodukowana z biogazu (biometanu) w skojarzeniu wypiera Å‚Ä…cznie z rynku okoÅ‚o 2,5 tony emisji CO2; na tÄ™ ilość skÅ‚ada siÄ™ okoÅ‚o 1,3 tony emisji wypartej z segmentu ETS (z elektrowni na wÄ™giel kamienny i wÄ™giel brunatny, Å‚Ä…cznie z emisjami zwiÄ…zanymi ze stratami sieciowymi) oraz okoÅ‚o 1,2 tony z segmentu maÅ‚ych kotÅ‚owni, o bardzo niskiej sprawnoÅ›ci energetycznej. Jeden hektar buraków energetycznych dostarcza paliwo (biogaz z biogazowni) do produkcji okoÅ‚o 30 MWh energii elektrycznej w skojarzeniu. Czyli jeden milion hektarów upraw energetycznych zapewnia redukcjÄ™ emisji CO2 wynoszÄ…cÄ… okoÅ‚o 25%.
Zmiana paradygmatu
W sytuacji, kiedy upada polski przemysÅ‚ cukrowy w dotychczasowej postaci (w okresie od 2001 r. zmalaÅ‚y uprawy buraków cukrowych o okoÅ‚o 400 tys. ha), na Å›wiecie nasila siÄ™ terroryzm energetyczny niedemokratycznych paÅ„stw posiadajÄ…cych zasoby ropy i gazu ziemnego, roÅ›nie zagrożenie klimatyczne i roÅ›nie Å›wiatowa (amerykaÅ„ska) determinacja pchniÄ™cia energetyki na Å›cieżkÄ™ innowacyjnoÅ›ci, a w UE zbliża siÄ™ czas eliminowania Wspólnej Polityki Rolnej, potrzeba rozwoju rolnictwa energetycznego w Polsce nie powinna budzić wÄ…tpliwoÅ›ci.
PodkreÅ›la siÄ™ przy tym, że program rozwoju rolnictwa energetycznego ma charakter fundamentalny. Z jednej strony jest to program energetyczno-ekologiczny. Pod tym wzglÄ™dem najistotniejszym celem programu jest wprowadzenie Polski w obszar energetyki cechujÄ…cej siÄ™ peÅ‚nÄ… internalizacjÄ… kosztów zewnÄ™trznych (gÅ‚ównie Å›rodowiska). Z drugiej strony, jest to program spoÅ‚eczno-technologiczny. Pod tym wzglÄ™dem, najistotniejszym celem jest wprowadzenie przedsiÄ™biorstw energetycznych (ciepÅ‚owniczych, elektroenergetycznych, górniczych, gazowniczych, także z sektora paliw pÅ‚ynnych) w etap rozwoju innowacyjnego, przeprowadzenie nowoczesnej reelektryfikacji wsi, uruchomienie produkcji biomasowych paliw drugiej generacji, opartej o zasoby wsi, oraz przygotowanie infrastruktury energetycznej do „konsumpcji” efektów czystych technologii wÄ™glowych (paliw gazowych i pÅ‚ynnych z przeróbki wÄ™gla), które pojawiÄ… siÄ™ w trzeciej dekadzie obecnego stulecia.
Ponadto podkreÅ›la siÄ™, że rozwój rolnictwa energetycznego trzeba widzieć pod wzglÄ™dem wagi (konsekwencji) podobnie jak np. program rozwoju górnictwa w drugiej poÅ‚owie minionego stulecia, program przygotowania rolnictwa do akcesji z UE itp. Tylko taka perspektywa i wynikajÄ…ce z niej podejÅ›cie sÄ… w stanie zapewnić uzyskanie odpowiednich efektów.
Tekst powstał dzieki dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
|
