Nauka i sztuka (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1055
W Zachęcie otwarto jedną z ważniejszych w ostatnich latach wystaw w Polsce dotyczącą zarówno scenografii teatralnej, jak i społecznej, skłaniającą do refleksji nie tylko o sztukach plastycznych i teatrze, ale i relacjach teatru do rzeczywistości. Wystawę można oglądać do 19.01.2020
Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku jest czwartą w historii Zachęty przeglądową wystawą poświęconą scenografii teatralnej. Jej koncepcja to autorska wizja Roberta Rumasa — cenionego artysty wizualnego i scenografa. Kurator wraz z zespołem współpracowników prowadzi widzów przez 100 lat historii, budując narrację wystawy w oparciu o układ problemowo-tematyczny oraz tworząc odniesienia kontekstualne do wcześniejszych i późniejszych zjawisk.
Wystawa ukazuje w nowym świetle najważniejsze zjawiska scenograficzne kształtujące przestrzeń i estetykę przedstawień teatralnych oraz wydarzeń polityczno-społecznych w Polsce. Duży przekrojowy pokaz stanowi nowatorską próbę całościowego przedstawienia procesu ewolucji scenografii: od pierwszej reformy teatru do współczesności, z uwzględnieniem problemów, zjawisk i wynikających z nich reperkusji nieodłącznych dla zrozumienia roli tej dziedziny zarówno w historii polskiego teatru, jak i historii kultury.
Teatr jest czułym instrumentem rejestrującym zmiany społeczno-kulturowego porządku, zaś będąca jego częścią scenograficzność to również narzędzie teatralizowania przestrzeni publicznej — tła i areny wydarzeń, historii w procesie. Scenografia jako medium kształtujące przestrzeń, choć jest efemeryczna, ma nośną funkcję i duży zasięg. Zwykle odbija się szerokim echem w domenie publicznej, dyskursie medialnym; długo pozostaje w pamięci publiczności, a jej przykłady zapisują się na kartach historii. Obojętnie, czy podprogowo subtelna, czy propagandowa, jest zaprojektowanym dziełem dla społecznych rytuałów i sporów światopoglądowych wpisanych w rzeczywistość. Dlatego też wystawa unaocznia rangę, funkcje oraz role społeczne pełnione przez scenografię w przestrzeni artystycznej i w rzeczywistości pozaartystycznej, traktując je jako wspólny obszar funkcjonowania grup i jednostek w szeroko rozumianej kulturze generującej spory, konflikty i kontrowersje.
Pojęcie scenografii społecznej kryje w sobie projektowanie przestrzeni dla wydarzeń o dużym zasięgu i oddźwięku wśród „publiczności”, zgodnie ze scenariuszem przygotowanym stosownie do okoliczności — rozgrywanych na placach, ulicach, w obiektach użyteczności publicznej czy w plenerze. Z tego powodu w obszarze zainteresowań twórców wystawy znajdują się np. uroczystości pogrzebowe, pielgrzymki papieskie, wydarzenia o charakterze patriotycznym, propagandowym, sportowym oraz protesty. Społeczny wymiar scenografii i wiążący się z nim polityczny aspekt wydarzeń reżyserowanych zarówno przez władze państwowe, jak i oddolnie — przez obywateli i widzów sceny publicznej — po raz pierwszy został ukazany razem z historią polskiej scenografii teatralnej, której nie sposób oddzielić od politycznych kontekstów, w jakich powstawały poszczególne projekty.
Choć dążeniem autorów nie jest akademickie podejście do tematu i linearne przedstawienie historii scenografii polskiej z uwzględnieniem przemian plastyki teatralnej, wystawa obejmuje kluczowe wątki wpisane w historię teatru i sprawy, z którymi zmaga się współczesny teatr w szerokim kontekście aktualnych zjawisk kulturowych, politycznych, społecznych.
Wybór prezentowanych na ekspozycji materiałów to także efekt współpracy Zachęty z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, który prowadził projekt badawczy Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku, realizowany dzięki grantowi z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W połowie 2020 roku nakładem Instytutu Teatralnego zostanie wydana publikacja prezentująca wyniki tych badań.
Współorganizatorem wystawy jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, a partnerami - Muzeum Śląskie w Katowicach; Muzeum Teatralne, Teatr Wielki — Opera Narodowa; Instytut im. Jerzego Grotowskiego oraz Filmoteka Narodowa — Instytut Audiowizualny
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 3058
W Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi otwarto retrospektywną wystawę prezentującą dorobek Zofii Rostad - polskiej artystki i zarazem jednej z najwybitniejszych projektantek francuskiego świata sztuki stosowanej w dziedzinie tkanin i tapet do wnętrz domu. Wystawę można oglądać do 1 kwietnia 2012 r.
Twórczość Zofii Rostad jest znana od ponad 50 lat, szczególnie we Francji i w Belgii, znalazła także uznanie we Włoszech, Niemczech, Szwajcarii oraz w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Wystawa w Łodzi będzie pierwszą, tak szeroką prezentacją dorobku artystki w kraju.
Prezentowane na wystawie prace Zofii Rostad dowodzą, że sztuka użytkowa może być bliska malarstwu. Od 24 listopada 2011 roku w Łodzi można będzie obejrzeć ponad 200 wzorów stworzonych przez artystkę na tkaniny, tapety, dywany, pościel i obrusy, ubiory, obrazy, a także porcelanę, zaprezentowanych na przestrzeni ponad 800 m². Spośród różnorodnej i eklektycznej twórczości Zofii Rostad, muzeum wybrało zarówno wzory geometryczne i abstrakcyjne, wzory organiczne, florystyczne oraz projekty dla dzieci, w tym słynne koty, które odniosły ogromny sukces.
Nowatorstwo, wszechstronność i różnorodność, to główne atuty artystycznych prac Zofii Rostad, która sama tak opisuje proces tworzenia: Stale zwracam uwagę na wszystko, co się wokół mnie dzieje: na plaży morze faluje, rysując wzory na piasku… Rysunek jest gotowy. Z okien pociągu obserwuję pejzaż: uciekające drzewa, pola… Cały czas wytężam uwagę. Notuję pomysły w karnecie, często w metrze, czy poczekalni, nawet na ulicy. Pomysły przychodzą same jeden za drugim.
Znana ze swoich wielobarwnych wzorów na tkaniny dekoracyjne, dywany, tapety, pościel, ręczniki, obrusy, porcelanę, artykuły papiernicze i wzorów dla dzieci, Zofia Rostad jest artystką, której twórczość odgrywa dużą rolę w światowym wzornictwie wnętrz i wywiera znaczący wpływ na historię sztuki stosowanej. Kolekcje polskiej projektantki były pokazywane w ramach wystawy „Tapety Dwudziestego Wieku” w Muzeum Rixheim w Alzacji, we Francji w 2004 roku oraz dwukrotnie w Muzeum Druku i Tkaniny w Miluzie (na przełomie lat 1983/1984 z okazji 25 lat twórczości i w 2009 roku – wystawa zatytułowana La vie en couleur (Życie w kolorze) z okazji 50 lat twórczości.)
Przez prawie 50 lat prace artystki były prezentowane 2 razy w roku na wystawach sztuki stosowanej Paritex, Tex’style i Maison-Objet w Paryżu oraz na wielu międzynarodowych targach i wystawach „sztuki dla domu”, m.in. na Heimtextile we Frankfurcie.
Veronique de Bruignac de la Hougue.
Kustosz w Muzeum Arts Decoratifs w Paryżu, gdzie w stałej ekspozycji są prace Zofii Rostad, tak opisuje Jej twórczość: Kolekcje Zofii Rostad promieniują radością i harmonią. Nowatorstwo w traktowaniu materii i posługiwaniu się kolorem zachęca klienta do indywidualnego wyboru, do komponowania własnej dekoracji wnętrz, mobilizuje go do twórczości i pobudza wyobraźnię. Sztuka użytkowa w wykonaniu Zofii Rostad, jej tapety i tkaniny, to sztuka przez duże „S”.
Informacje o artystce:
Zofia Rostad urodzona w Łowiczu, magisterium otrzymała w 1959 roku w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Łodzi (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego). W tym samym roku przeniosła się na stałe do Paryża, gdzie kontynuowała naukę w słynnej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Dekoracyjnych (ENSAD). Jest jednym z najbardziej uznanych artystów plastyków we Francji, uhonorowanym w swojej karierze dwoma Oscarami przyznawanymi za najlepsze wzornictwo (“Textile Oscar”). Projektowała m.in. dla: Paule Marrot, Texunion, Societe Francaise des Papiers Peints (ESSEF), Toulemonde Bochart, Galeries Lafayette, Venilia, Elve, La Redoute, 3 Suisses, Habitat. W swoim wyjątkowym dorobku ma kolekcje tkanin drukowanych, tapet, dywanów, pościeli dla dorosłych i dzieci, obrusów drukowanych i tkanych, papeterie, ilustracje do książek dla dzieci, porcelanę oraz wykładziny podłogowe. Nigdy nie porzuciła swojej pasji, więc wciąż też maluje obrazy olejne i akrylowe.
Zofia Rostad jest jedyną na świecie artystką, której wydano 20 albumów wzorów na tapety podpisanych jej nazwiskiem. Rocznie projektowała dwie kolekcje dywanów, obrusów i pościeli oraz z corocznym wyprzedzeniem opracowywała tendencje gam kolorystycznych tekstyliów domowych.
Jest jedną z niewielu profesjonalistek panujących nad całym procesem produkcji, od pierwszego szkicu do gotowego wyrobu. Projekty powstają bez użycia komputera w paryskiej pracowni artystki. Głównie posługuje się gwaszami, ale używa również innych technik: collage, wycinanki, oleje, rysunki tuszem. Zofia notuje idee w małych kajecikach, które zawsze nosi przy sobie. Następnie komponuje wzór bezpośrednio na kalce w skali 1:1. Od razu ustala też gamę kolorystyczną. Każdy jej wzór, to prawdziwy obraz, o czym można się przekonać podczas ekspozycji w unikalnym na skalę europejską Centralnym Muzeum Włókiennictwa.
Prace Zofii Rostad w zbiorach muzeów:
Musée des Arts Décoratifs w Paryżu (Muzeum Sztuki Dekoracyjnej)
Musée de l’Impression sur Etoffes w Miluzie (Muzeum Druku i Tkanin)
Musée du Papier Peint w Rixheim (Muzeum Tapet)
Musée International d’Art Naïf Anatole Jakovsky w Nicei (Muzeum Sztuki Naiwnej Anatola Jakovskiego)
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2476
6 grudnia 2013 została uruchomiona internetowa platforma będąca podsumowaniem pierwszego etapu wieloletniego projektu opracowania, digitalizacji i popularyzacji twórczości autorki "Zapisu socjologicznego".
"Zapis socjologiczny" Zofii Rydet, realizowany w latach 1978-97, jest jednym z najważniejszych dzieł polskiej sztuki XX wieku. Ze względu na swój rozmach stanowi ogromne wyzwanie dla badaczy i krytyków sztuki. Dotychczas publicznie prezentowana była zaledwie niewielka część cyklu. W ramach pierwszego etapu opracowano 7,5 tys. (z ponad 17 tys.) negatywów, które teraz dostępne są w internetowym archiwum pod adresem www.zofiarydet.com.
Platforma, dzięki bardzo intuicyjnemu systemowi nawigacji, pozwala na wygodne sortowanie i przeglądanie zdjęć z podziałem na cykle (np. Domy, Zawody, Kobiety na progach), regiony (Podhale, Chochołów, Dolny Śląsk) czy motywy (bibeloty, kredens, jeleń na rykowisku, etc.). Ponadto na stronie internetowej prezentowane są zebrane materiały źródłowe, w tym również nieznane lub nieupowszechniane wcześniej prywatne dokumenty Zofii Rydet.
Użytkownicy niezalogowani mają bezpośredni dostęp do ponad 2,5 tys. zdjęć, a po zalogowaniu do całej bazy, wraz z możliwością pobrania plików w wysokiej rozdzielczości. Zawartość strony dostępna jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Przy naukowym opracowaniu i upowszechnieniu „Zapisu socjologicznego” współpracowało kilka podmiotów: Fundacja im. Zofii Rydet (bezpośrednio opiekująca się archiwum artystki), Fundacja Sztuk Wizualnych, która projekt zainicjowała, Muzeum w Gliwicach oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Kolejne etapy projektu przewidują opracowanie i udostępnienie pozostałej części zbioru (2014), organizację konferencji naukowej i serii wystaw wraz z publikacjami (2015-2016).
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 1858
Do 23 sierpnia 2015 roku we włocławskim Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej można będzie oglądać wystawę Zofia Stryjeńska (1891–1976). Sztuka z polską duszą.
Po raz pierwszy we Włocławku zaprezentowana zostanie monograficzna wystawa poświęcona twórczości „księżniczki malarstwa polskiego”. Wystawa zbudowana została wokół niezwykłej kolekcji obrazów Zofii Stryjeńskiej, którą w 1991 roku ofiarował Miastu Tarnów ksiądz Alojzy Nosal. Unikalny zbiór dzieł z Tarnowa wzbogacony został o arcydzieła z Muzeum Narodowego z Krakowa, Muzeum Narodowego z Warszawy, Muzeum Etnograficznego im. Zofii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu oraz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.
Urodzona w 1891 roku w Krakowie Zofia z Lubańskich Stryjeńska, była nie tylko wybitną malarką, ale także wielką osobowością artystyczną. Kształcona w rodzimych szkołach krakowskich, podjęła także naukę w Monachium, podając się za swojego brata. Była autorką ilustracji do wielu książek, obrazów ilustrujących obrzędowość polską, mity i legendy, panteon bóstw słowiańskich oraz wizerunków religijnych. Przyczyniła się do wielkiego sukcesu Polski na Międzynarodowej Wystawie Przemysłu Artystycznego w Paryżu w 1925 roku i stała się ikoną rodzimej sztuki dwudziestolecia międzywojennego.
Po II wojnie światowej wyjechała do Szwajcarii i osiadła w Belgii, goszcząc także w Paryżu. Nieprzerwanie zapisując na płótnach i kartonach swoje poematy malarskie opiewające Polskę, kontynuowała charakterystyczny dla siebie barwny, dynamiczny i niesłychanie wymowny styl. Zofia Stryjeńska zmarła w Brukseli w 1976 roku pozostawiając po sobie niezwykły bogaty dorobek – sztukę z polską duszą.
Wśród arcydzieł Zofii Stryjeńskiej na włocławskiej wystawie zobaczyć można m.in. prace z cyklu Pascha, litografie z teki Bożki Słowiańskie oraz wspaniałe przedstawienie Aniołowie u Piasta.
Wystawa jest zorganizowana w ramach VI Festiwalu Nauki, Kultury i Przedsiębiorczości.
Źródło: http://www.muzeum.wloclawek.pl/pl/news.php?id=942