Słyszeć a słuchać

Utworzono: niedziela, 04 maj 2008 Drukuj E-mail
Słyszeć a słuchać

Autor: Henryk Skarżyński 2008-05-04

Osoby z zaburzeniami uwagi sÅ‚uchowej wydajÄ… siÄ™ czasem puszczać informacje „mimo uszu” – trzeba im np. kilkakrotnie powtarzać pytania lub polecenia. Osoby takie sÄ… zwykle podejrzewane o niedosÅ‚uch. CzÄ™sto jednak ich narzÄ…d sÅ‚uchu nie jest uszkodzony. Zaburzona jest u nich natomiast uwaga sÅ‚uchowa.

Zaburzenia uwagi sÅ‚uchowej mogÄ… powstawać już we wczesnym dzieciÅ„stwie. Ich powstaniu mogÄ… sprzyjać np. czÄ™ste zapalenia uszu lub przewlekle ich zapalenie (gdy dziecko przez jakiÅ› czas jest częściowo odciÄ™te od dźwiÄ™ków otoczenia). WażnÄ… przyczynÄ… zaburzeÅ„ uwagi sÅ‚uchowej mogÄ… być silne przeżycia emocjonalne, np. Å›mierć rodzica, adopcja, pobyt w szpitalu itp. Warto zwrócić uwagÄ™ na objawy mogÄ…ce sugerować istnienie u danej osoby zaburzeÅ„ uwagi sÅ‚uchowej, np. kÅ‚opoty z koncentracjÄ…, nadwrażliwość na dźwiÄ™ki, błędnÄ… interpretacjÄ™ pytaÅ„, mylenie podobnie brzmiÄ…cych sÅ‚ów, konieczność powtarzania poleceÅ„, monotonny glos, ubogie sÅ‚ownictwo, trudnoÅ›ci z czytaniem i pisaniem, niemuzykalność, sÅ‚abÄ… koordynacjÄ™ ruchowÄ… i sÅ‚abe umiejÄ™tnoÅ›ci sportowe, niewyraźne pismo, mylenie strony lewej i prawej, mÄ™czliwość, nadaktywność, tendencje depresyjne, nadwrażliwość emocjonalnÄ…, brak wiary w siebie, nieÅ›miaÅ‚ość, drażliwość, wycofywanie siÄ™.

Kanał lewy, kanał prawy

Okazuje siÄ™, że ważnÄ… rolÄ™ w procesie sÅ‚uchania odgrywa tzw. lateralizacja sÅ‚uchowa. Każdy z nas preferuje posÅ‚ugiwanie siÄ™ jednÄ… z rÄ…k (najczęściej prawÄ…). Taka preferencja istnieje również dla nogi, oka, a także ucha, choć w tym ostatnim przypadku jest to proces najczęściej nieuÅ›wiadamiany sobie. Okazuje siÄ™ jednak, że prawe ucho sÅ‚ucha w nieco inny sposób niż ucho lewe. Wynika to z faktu, że prawa i lewa póÅ‚kula naszego mózgu zawiadujÄ… innymi umiejÄ™tnoÅ›ciami. Lewa póÅ‚kula nazywana jest „racjonalnÄ…”. W niej, u zdecydowanej wiÄ™kszoÅ›ci osób, znajdujÄ… siÄ™ oÅ›rodki mowy. RozmawiajÄ…c z kimÅ› i odpowiadajÄ…c na jego pytania, wÅ‚aÅ›nie jÄ… uaktywniamy. Prawa póÅ‚kula, zwana „emocjonalnÄ…” i „niewerbalnÄ…” odpowiada za ujmowanie pojęć caÅ‚oÅ›ciowo, wyobraźniÄ™ przestrzennÄ…, percepcjÄ™ muzyki oraz, co bardzo ważne, za procesy emocjonalne. Obie póÅ‚kule sÄ… ze sobÄ… połączone i wspóÅ‚pracujÄ… ze sobÄ… tworzÄ…c pewien obraz rzeczywistoÅ›ci i pozwalajÄ…c nam reagować we wÅ‚aÅ›ciwy sposób.
WedÅ‚ug francuskiego otolaryngologa prof. Tomatisa, prawidÅ‚owÄ…, fizjologicznÄ… lateralizacjÄ… jest lateralizacja prawouszna. O ile osoby prawouszne odbierajÄ… przede wszystkim treść wypowiedzi (co jest korzystne podczas komunikowania siÄ™), to osoba lewouszna w pierwszej chwili zupeÅ‚nie nieÅ›wiadomie zwraca uwagÄ™ na zabarwienie emocjonalne wypowiedzi. Ten „emocjonalny filtr” może wpÅ‚ywać niekorzystnie na jakość komunikacji. Powszechnie znane jest zjawisko wpÅ‚ywu (najczęściej negatywnego) emocji na nasilenie zaburzeÅ„ gÅ‚osu i mowy (np. nasilenie jÄ…kania lub zaburzenia gÅ‚osu w stresujÄ…cej sytuacji). Tomatis uważaÅ‚, że lewouszność może predysponować do wystÄ…pienia różnego rodzaju zaburzeÅ„ gÅ‚osu i mowy.

Mozart uzdrawia

Prof. Tomatis opracowaÅ‚ metodÄ™ usprawniania czynnego sÅ‚uchania, pozwalajÄ…cÄ… poprawić uwagÄ™ i lateralizacjÄ™ sÅ‚uchowÄ…. Terapia ta polega na sÅ‚uchaniu odpowiednio przygotowanego materiaÅ‚u dźwiÄ™kowego przez specjalne sÅ‚uchawki, gdzie dźwiÄ™ki podawane sÄ… drogÄ… powietrznÄ… oraz kostnÄ…. Program stymulacji obejmuje zazwyczaj od 60 do 120 seansów przeprowadzanych w 3 sesjach. Pierwsza sesja to tzw. pasywna faza terapii, w czasie której stosowana jest najczęściej muzyka gregoriaÅ„ska i Mozarta filtrowana w odpowiedni sposób. W dalszych etapach leczenia wymagany jest aktywny udziaÅ‚ pacjenta, np. czytanie.
TerapiÄ™ można stosować u dzieci z zaburzeniami mowy, gÅ‚osu, koncentracji, dysleksjÄ…, trudnoÅ›ciami w szkole, a także u dorosÅ‚ych z zaburzeniami mowy (jÄ…kanie), gÅ‚osu (spowodowanymi niewÅ‚aÅ›ciwym jego używaniem) oraz u osób żyjÄ…cych w stresie (terapia zmniejszajÄ…ca napiÄ™cie, lÄ™k i powodujÄ…ca wzrost kreatywnoÅ›ci jest stosowana jako wspomaganie walki ze stresem).

Otwieranie uszu

MetodÄ™ tÄ™ stosuje siÄ™ też wspomagajÄ…co podczas nauki jÄ™zyków obcych. Każdy jÄ™zyk posiada pewne charakterystyczne dla siebie spektrum czÄ™stotliwoÅ›ci. Dziecko, przebywajÄ…c wciąż wÅ›ród osób mówiÄ…cych jÄ™zykiem ojczystym, uczy siÄ™ go i zatraca w pewnym sensie umiejÄ™tność sÅ‚uchania subtelnych różnic wystÄ™pujÄ…cych w innych jÄ™zykach – stÄ…d np. problemy z wiernym naÅ›ladowaniem obcego akcentu. Terapia pozwala powtórnie „otworzyć uszy” na te zakresy czÄ™stotliwoÅ›ci, których nie używamy w jÄ™zyku ojczystym, a których sÅ‚yszenie jest konieczne, aby mówić poprawnie w jÄ™zyku obcym.
Stymulacja audio-psycho-lingwistyczna może być również z sukcesem stosowana w przypadku zaburzeÅ„ gÅ‚osu u osób posÅ‚ugujÄ…cych siÄ™ profesjonalnie gÅ‚osem, np. Å›piewaków i aktorów. PrzykÅ‚adem mogÄ… być znani artyÅ›ci m.in. Maria Callas, Romy Schneider oraz Gerard Depardieu.
                                                ***

SÅ‚yszenie jest procesem biernym i zależy od stanu naszego narzÄ…du sÅ‚uchu. Jeżeli narzÄ…d sÅ‚uchu jest uszkodzony, możemy mięć problemy ze sÅ‚yszeniem pewnych dźwiÄ™ków. Najczęściej stosowanym badaniem, które pozwala okreÅ›lić stan sÅ‚uchu u pacjenta jest badanie audiometryczne.


SÅ‚uchanie(uwaga sÅ‚uchowa) jest procesem aktywnym. W uproszczeniu można powiedzieć, iż jest to umiejÄ™tność Å›wiadomego odbierania bodźców dźwiÄ™kowych i czerpania z nich informacji. O ile sÅ‚yszenie jest funkcjÄ…, która zależy od stanu narzÄ…du sÅ‚uchu, sÅ‚uchanie jest umiejÄ™tnoÅ›ciÄ…, która rozwija siÄ™ przez cale życie czÅ‚owieka. Okazuje siÄ™, że nawet osoby ze znakomitym sÅ‚uchem stwierdzonym w badaniu audiometrycznym mogÄ… mieć problemy ze sÅ‚uchaniem.

Odsłony: 7873
Our website is protected by DMC Firewall!