Ile kosztuje bezpieczna praca?
WedÅ‚ug danych ZUS w 2006 r. wypÅ‚acono Å›rednio 219,6 tys. rent z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do pracy oraz 25,9 tys. rent rodzinnych spowodowanych skutkami wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych. W sumie wydatki z funduszu ubezpieczenia wypadkowego ZUS (renty z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do pracy, renty rodzinne, zasiÅ‚ki chorobowe, jednorazowe odszkodowania i inne) zwiÄ…zane z wypadkami i chorobami zawodowymi wyniosÅ‚y wówczas 4 mld 352 mln zÅ‚. W tej sumie nie sÄ… uwzglÄ™dnione wszystkie koszty bezpoÅ›rednie (np. koszty leczenia i rehabilitacji), które w krajach UE ponoszone sÄ… przez instytucje ubezpieczeniowe oraz koszty poÅ›rednie zwiÄ…zane z wypadkami i chorobami zawodowymi, ponoszone zarówno przez pracodawców, poszkodowanych i ich rodziny, jak i caÅ‚e spoÅ‚eczeÅ„stwo.
Zgodnie z danymi MiÄ™dzynarodowej Organizacji Pracy oraz Europejskiej Agencji BezpieczeÅ„stwa i Zdrowia w Pracy koszty poÅ›rednie sÄ… 3 – 4-krotnie wyższe od kosztów bezpoÅ›rednich. BiorÄ…c pod uwagÄ™ te relacje, można oszacować, iż koszty zwiÄ…zane z bhp, łącznie z wypÅ‚aconymi Å›wiadczeniami z funduszu wypadkowego ZUS wyniosÅ‚y w Polsce w 2006 r. od 17,4 do 21,75 mld zÅ‚., co stanowiÅ‚o od 1,7% do 2,1% PKB.
PÅ‚aci przedsiÄ™biorstwoNależy podkreÅ›lić, iż wydatki ZUS na te Å›wiadczenia sÄ… w istocie kosztami ponoszonymi przez przedsiÄ™biorstwa w formie skÅ‚adek na ubezpieczenie wypadkowe. Dla zakÅ‚adów pracy zgÅ‚aszajÄ…cych do ubezpieczenia spoÅ‚ecznego co najmniej 10 ubezpieczonych, skÅ‚adki te sÄ… zróżnicowane w zależnoÅ›ci od przyczyn i skutków zagrożeÅ„ zawodowych, zarówno na poziomie grup dziaÅ‚alnoÅ›ci, jak i przedsiÄ™biorstw. Najwyższa stopa procentowa skÅ‚adki dla grupy dziaÅ‚alnoÅ›ci ustalona w rozporzÄ…dzeniu ministra pracy i polityki spoÅ‚ecznej dotyczy górnictwa surowców energetycznych i wynosi 3,6% podstawy wymiaru skÅ‚adki. W stosunku do tej Å›redniej skÅ‚adki zakÅ‚ady górnicze mogÄ… uzyskać do 20% obniżki lub podwyżki (od 1 kwietnia 2009 r. do 50%) w stosunku do Å›redniej skÅ‚adki okreÅ›lonej w wymienionym rozporzÄ…dzeniu. PodstawÄ™ obniżenia lub podwyższenia skÅ‚adki stanowiÄ… wskaźniki czÄ™stoÅ›ci wypadków oraz liczby osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia. System obniżek lub podwyżek skÅ‚adek ma na celu zachÄ™canie pracodawców do podejmowania dziaÅ‚aÅ„ na rzecz bezpiecznych warunków pracy. ZakÅ‚ady zgÅ‚aszajÄ…ce do ubezpieczenia wypadkowego poniżej 10 ubezpieczonych opÅ‚acajÄ… skÅ‚adkÄ™ na ubezpieczenie wypadkowe w wysokoÅ›ci zryczaÅ‚towanej, wynoszÄ…cej 50% najwyższej skÅ‚adki dla grupy dziaÅ‚alnoÅ›ci, tj. w wysokoÅ›ci 1,8% podstawy wymiaru skÅ‚adek
PrzedsiÄ™biorstwa ponoszÄ… znaczne koszty z tytuÅ‚u wypadków przy pracy. WiÄ™kszość tych kosztów jest jednak trudna do obliczenia, ponieważ czÄ™sto wypadki o lżejszych skutkach nie sÄ… zgÅ‚aszane. Nierejestrowane sÄ… także w wiÄ™kszoÅ›ci przedsiÄ™biorstw tzw. zdarzenia potencjalnie urazowe, które powodujÄ… jedynie duże straty materialne, m.in. z uwagi na masowość ich wystÄ™powania. Należy także zwrócić uwagÄ™ na koszty niefinansowe bÄ™dÄ…ce nastÄ™pstwem nieodpowiednich warunków pracy, jak np. pogorszenie wizerunku firmy.
Poprawa dziÄ™ki prewencjiPoprawÄ™ warunków pracy uzyskuje siÄ™ dziÄ™ki dziaÅ‚alnoÅ›ci prewencyjnej. Zgodnie z wymaganiami zawartymi w obowiÄ…zujÄ…cych przepisach, pracodawca jest zobowiÄ…zany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Ponadto wiele przedsiÄ™biorstw wdraża i utrzymuje systemy zarzÄ…dzania bhp, które nie sÄ… obowiÄ…zkowe, ale przyczyniajÄ… siÄ™ do poprawy warunków pracy w przedsiÄ™biorstwie i - mimo kosztów z nimi zwiÄ…zanych - przynoszÄ… przedsiÄ™biorstwom w dÅ‚uższej perspektywie czasowej korzyÅ›ci.
Do kosztów dziaÅ‚aÅ„ prewencyjnych zwiÄ…zanych z realizacjÄ… wymagaÅ„ prawnych należą koszty szkoleÅ„, badaÅ„ lekarskich, zatrudniania pracowników bhp (lub zlecania ich zadaÅ„ firmie zewnÄ™trznej), koszty zakupu Å›rodków ochrony indywidualnej i zbiorowej, odzieży i ubraÅ„ roboczych, Å›rodków czystoÅ›ci oraz inwestycji zmierzajÄ…cych do poprawy warunków pracy. Z badaÅ„ realizowanych w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – PaÅ„stwowym Instytucie Badawczym (CIOP-PIB) wynika, iż wdrażanie systemów zarzÄ…dzania bhp i ich utrzymywanie wpÅ‚ywa tylko nieznacznie na zwiÄ™kszenie tych kosztów, natomiast przyczynia siÄ™ do poprawy stanu bhp i do ograniczenia wysokoÅ›ci skÅ‚adki na ubezpieczenie wypadkowe.
Bezpieczna praca=lepsza firmaMiÄ™dzynarodowa Organizacja Pracy w raporcie Decent Work – Safe Work (Jukka Takala, 2002) podkreÅ›la znaczenie bezpieczeÅ„stwa i higieny pracy dla konkurencyjnoÅ›ci przedsiÄ™biorstw. Przytoczone w raporcie dane, przygotowane przez Åšwiatowe Forum Ekonomistów i Instytut ZarzÄ…dzania w Lozannie pokazujÄ…, że kraje, w których konkurencyjność gospodarki oceniana jest najwyżej należą równoczeÅ›nie do Å›wiatowej czoÅ‚ówki w obszarze bezpieczeÅ„stwa i higieny pracy. Wyżej też jest oceniana wartość przedsiÄ™biorstw, w których wdrożono systemy zarzÄ…dzania bhp.
DoceniajÄ…c wagÄ™ zagadnieÅ„ zwiÄ…zanych z ekonomicznymi aspektami bezpieczeÅ„stwa pracy oraz rolÄ™ wÅ‚aÅ›ciwie wdrażanych systemów zarzÄ…dzania tym bezpieczeÅ„stwem, CIOP-PIB jako Instytut podlegÅ‚y Ministerstwu Pracy i Å›ciÅ›le z nim wspóÅ‚pracujÄ…cy, od wielu lat opracowuje propozycje zmian w prawodawstwie w tym zakresie. Opracowywane w Instytucie rozwiÄ…zania organizacyjne, techniczne, ale również certyfikacja systemów zarzÄ…dzania bezpieczeÅ„stwem czy też kompetencji personelu, pomagajÄ… instytucjom, zarówno ze sfery gospodarki, jak i nauki, profesjonalnie zarzÄ…dzać w tym zakresie i wpÅ‚ywać na obniżanie kosztów funkcjonowania oraz poprawianie warunków pracy pracowników.
SzczegóÅ‚owe informacje: www.ciop.pl
oem software Odsłony: 4123