Sami sobie
Zużycie oleju napÄ™dowego przez ciÄ…gniki i samobieżne maszyny wynosi 100 – 200 litrów na 1 ha użytków rolnych, do wysuszenia 1 tony ziarna potrzeba niekiedy spalenia 80 kg wÄ™gla, a ogrzewanie szklarni o powierzchni 100 m2 wymaga ok. 9 ton wÄ™gla rocznie.
WspóÅ‚czesne technologie produkcji rolniczej – roÅ›linnej i zwierzÄ™cej – wymagajÄ… dostarczania energii spoza rolnictwa. SÄ… to paliwa gazowe, pÅ‚ynne i staÅ‚e, wykorzystywane w zmechanizowanych technologiach uprawy roli, zbioru i transportu ziemiopÅ‚odów, suszenia, ogrzewania szklarni, pomieszczeÅ„ inwentarskich itd. ZewnÄ™trzne zaopatrzenie w noÅ›niki energii obejmuje zarówno paliwa rodzimego pochodzenia (np. wÄ™giel) jak i importowane (przede wszystkim olej napÄ™dowy). Bez tego nie można byÅ‚oby uprawiać ok. 18 mln hektarów ziemi w Polsce, ani zastosować maszyn do prac w ok. 8 mln hektarów lasów.
Nie wykorzystujemy natomiast możliwoÅ›ci częściowego samozaopatrzenia energetycznego rolnictwa. OgraniczyÅ‚oby to import paliw pÅ‚ynnych, a także zużycie wÄ™gla. Jest wiele znanych argumentów, które przemawiajÄ… za takim rozwiÄ…zaniem. Warto zwrócić jednak uwagÄ™ na pomijany czÄ™sto aspekt nieopÅ‚acalnoÅ›ci transportu biomasy (sÅ‚omy, zrÄ™bków drewna) na odlegÅ‚ość powyżej 50 kilometrów. To racjonalny argument za lokalnym wykorzystaniem biomasy do celów energetycznych. Dodajmy, że lokalne wykorzystanie biomasy, jako substytutu wÄ™gla, czy gazu ziemnego, może dotyczyć tylko gospodarstw rolnych, lecz i innych użytkowników (budynki użytecznoÅ›ci publicznej, domy mieszkalne ludzi nie zwiÄ…zanych z rolnictwem, lecz mieszkajÄ…cych na wsi).
W koncepcji samozaopatrzenia energetycznego, pÅ‚ynne biopaliwa nie byÅ‚yby kierowane do obrotu handlowego, lecz wykorzystywane przez producentów surowca (nasion rzepaku). Nb. takie rozwiÄ…zanie z powodzeniem stosowane jest już w niektórych krajach, np. w Austrii. Biopaliwo rzepakowe z 3 t nasion, tj. ok. 1400 l, wystarczaÅ‚oby w gospodarstwie na rok pracy na powierzchni 7- 14 ha. Biopaliwo o tej objÄ™toÅ›ci, tj. 1400 litrów, wystarczy zaledwie na 2 tygodnie jazdy autobusu miejskiego lub dużego samochodu ciężarowego. Skierowanie biopaliwa do obrotu handlowego, tj. do zastosowania poza rolnictwem, nie przyniesie żadnego zysku – i tak na każdy 1 hektar uprawy należy dostarczyć 100 – 200 litrów paliwa tradycyjnego (oleju napÄ™dowego z ropy naftowej).
Ogrzewanie domu jednorodzinnego przeciÄ™tnej wielkoÅ›ci wymaga ok. 5-7 t wÄ™gla rocznie lub ok. 3000 m3 gazu ziemnego. Te nieodtwarzalne noÅ›niki można zastÄ…pić sÅ‚omÄ… w iloÅ›ci ok. 10 – 15 t (tj. z ok. 3-4 ha uprawy zbóż) lub np. wierzbÄ… energetycznÄ… uprawianÄ… tam, gdzie jest to siedliskowo i ekonomicznie uzasadnione. Do celów produkcyjnych (ogrzewanie szklarni, tuneli foliowych, budynków inwentarskich, suszenie ziarna, suszenie traw itd.) można by również stosować biomasÄ™ zamiast najczęściej spalanego wÄ™gla.
BarierÄ… powszechniejszego zastosowania biomasy jako substytutu tradycyjnych (konwencjonalnych) noÅ›ników energii jest ograniczony dostÄ™p zainteresowanych (rolników, mieszkaÅ„ców wsi) do wszechstronnych informacji w tym zakresie. Akademia Rolnicza w Krakowie podejmuje od 2 lat starania, by zbudować centrum wdrożeniowo-eksperymentalne samozaopatrzenia energetycznego rolnictwa. W przedsiÄ™wziÄ™ciu realizowanym na Wydziale Agroinżynierii uczestniczÄ… przedstawiciele innych krakowskich uczelni.
Prof. Tadeusz Juliszewski jest pracownikiem Akademii Rolniczej w Krakowie.
Odsłony: 2547