Matriarchat za 150 lat?
Matriarchat za 150 lat?Autor: Ewa Górska 2008-05-04
Dr Ewa Górska - Wyniki uzyskane w Laboratorium Ergonomii PW wskazujÄ… na zatrważajÄ…co niski stopieÅ„ wydolnoÅ›ci fizycznej mężczyzn.
PodziaÅ‚ ról w spoÅ‚eczeÅ„stwie jest równie stary jak ludzkość. Już biblijni rodzice odmiennie podchodzili do swoich obowiÄ…zków. GÅ‚ównym zadaniem Ewy byÅ‚o strzec ogniska rodzinnego, natomiast Adam miaÅ‚ zabezpieczyć byt rodzinie.
Przez stulecia cechy te sÄ… dziedziczone genetycznie, mimo zmian w kulturze. Kobietom nadal bardziej zależy na relacjach, emocjonalnej wiÄ™zi, na kontaktach z innymi ludźmi, podtrzymywaniu dobrej atmosfery. Natomiast mężczyźni nastawieni sÄ… bardziej zadaniowo. KoncentrujÄ… siÄ™ na rozwiÄ…zywaniu problemów, skutecznym dziaÅ‚aniu, efektach swojej pracy.
SpotkaÅ‚am siÄ™ niegdyÅ› z nieco żartobliwie sformuÅ‚owanymi cechami mózgu kobiet i mężczyzn. Uważa siÄ™, że w mózgu kobiety sÄ… obszary odpowiedzialne za niezdecydowanie, zazdrość, poczucie obowiÄ…zku, opiekuÅ„czość, umiejÄ™tność telefonowania, sÅ‚uchania, robienia zakupów, czy też umiejÄ™tność doboru butów do torebki, a okoÅ‚o 1% miejsca zajmuje w nim seks. W przeciwieÅ„stwie do mężczyzn, u których seks wypeÅ‚nia 50% mózgu, a reszta odpowiada za skÅ‚onność do ryzykownych zachowaÅ„, potrzebÄ™ zdobywania, naÅ‚ogowe oglÄ…danie telewizji i zabawy pilotem, jest w nim strefa umiejÄ™tnoÅ›ci manualnych, potrzeby majsterkowania, zdolnoÅ›ci prowadzenia pojazdów. Tylko szczÄ…tkowy obszar mÄ™skiego mózgu odpowiedzialny jest za sÅ‚uchanie, a reagujÄ…cy na pÅ‚acz dziecka w nocy - mikroskopijny.
Kobiety coraz rzadziej postrzegane sÄ… jako gospodynie domowe, którym prowadzenie domu i wychowanie dzieci wystarcza do samorealizacji, czy jako kosztowne zabawki sÅ‚użące mężczyźnie do zademonstrowania jego pozycji finansowej i spoÅ‚ecznej oraz dobrego gustu.
Dzisiaj można stwierdzić, że kobiety bez względu na wiek, wykształcenie i doświadczenie cechuje silna motywacja do robienia kariery. Z niespotykaną dotąd determinacją opanowują nowe zawody oraz stanowiska cieszące się wysokim prestiżem i dochodami.
Ma to Å›cisÅ‚y zwiÄ…zek z ewolucjÄ… predyspozycji psychicznych w peÅ‚nieniu ról zawodowych przez kobiety i mężczyzn. W literaturze można znaleźć dane o szybszym rozwoju umiejÄ™tnoÅ›ci werbalnych kobiet, co umożliwia im osiÄ…ganie wiÄ™kszych sukcesów w negocjacjach, szczególnie miÄ™dzykulturowych oraz public relation. Uważa siÄ™ również, że przedsiÄ™biorczość i kreatywność oraz dążenie do kariery u kobiet przebiega bardziej humanocentrycznie niż ma to miejsce u mężczyzn.{mospagebreak}
Agresja ma płeć
Pomimo, że nie stwierdzono różnic miÄ™dzy inteligencjÄ… ogólnÄ… (mierzonÄ… testami inteligencji) miedzy mężczyznami i kobietami, to obserwuje siÄ™, że kobiety robiÄ… z niej lepszy użytek. W zwiÄ…zku z tym majÄ… wiÄ™ksze zdolnoÅ›ci adaptacji i sÄ… bardziej elastyczne wobec różnych wymagaÅ„ sytuacji pracy.
Ciekawe sÄ… wyniki badaÅ„ pokazujÄ…ce, że agresja u osób pÅ‚ci mÄ™skiej hamuje rozwój intelektualny, przeciwnie do osób pÅ‚ci żeÅ„skiej, u których agresywność sprzyja rozwojowi intelektualnemu.
Z tego powodu, że kobiece przyjaźnie częściej zawierajÄ… element bliskoÅ›ci emocjonalnej, Å‚atwiej im stworzyć sieć spoÅ‚ecznÄ… zapewniajÄ…cÄ… wsparcie. MÄ™skie przyjaźnie, które sÄ… zazwyczaj zorientowane na dziaÅ‚anie, mogÄ… być źródÅ‚em pomocy materialnej, lecz czÄ™sto brak w nich kontaktu emocjonalnego, stanowiÄ…cego ważny element wsparcia spoÅ‚ecznego. Mimo to mężczyźni częściej niż kobiety majÄ… takie wsparcie, wÅ‚aÅ›nie dziÄ™ki kobietom, które oferujÄ… im bliskość emocjonalnÄ… oraz różne formy praktycznej opieki. Niejedna kobieta zapewnia małżonkowi wiÄ™cej wsparcia niż sama od niego otrzymuje.
Słabeusze
Osobny problem stanowi kondycja fizyczna wspóÅ‚czesnego pokolenia mężczyzn i kobiet. Liczne badania naukowe, w tym również wyniki uzyskane w Laboratorium Ergonomii Politechniki Warszawskiej, wskazujÄ… na obniżajÄ…cy siÄ™ poziom adaptacji wysiÅ‚kowej mÅ‚odego pokolenia mężczyzn.
W wyniku trzyletnich badaÅ„ studentów WydziaÅ‚u Inżynierii Produkcji, zaobserwowano wysokÄ… wartość parametrów fizjologicznych (tÄ™tno, wentylacja minutowa pÅ‚uc, ciÅ›nienie krwi), wskazujÄ…cÄ… na zatrważajÄ…co niski stopieÅ„ wydolnoÅ›ci fizycznej mężczyzn. UwagÄ™ zwraca fakt, że - przeciwnie do mężczyzn - stopieÅ„ sprawnoÅ›ci kobiet systematycznie wzrasta, w stosunku do wartoÅ›ci przeciÄ™tnej. Aż 61% badanych kobiet charakteryzuje siÄ™ wysokim lub bardzo wysokim stopniem wydolnoÅ›ci fizycznej, tymczasem aż 73% mężczyzn charakteryzuje siÄ™ stopniem wydolnoÅ›ci fizycznej niskim i bardzo niskim.
Warto przy tym podkreÅ›lić, że badaniami objÄ™ci byli studenci w wieku 20-25 lat, a wiÄ™c organizmy nie obciążone procesem starzenia siÄ™, chorobami ukÅ‚adu oddechowego, czy krwionoÅ›nego. Ponadto dominujÄ…cym dniem prowadzenia badaÅ„ byÅ‚a Å›roda, uważana przez fizjologów za dzieÅ„ najwyższej gotowoÅ›ci do pracy w ciÄ…gu tygodnia.
Ogólna wydolność fizyczna zależy w znacznym stopniu od zdolnoÅ›ci pobierania tlenu przez organizm. Podwyższenie puÅ‚apu tlenowego można uzyskać dziÄ™ki intensywnemu treningowi fizycznemu, zaÅ› jego obniżenie może być wynikiem procesu starzenia, ograniczenia aktywnoÅ›ci fizycznej oraz chorób ukÅ‚adu oddechowego, krwionoÅ›nego.
Należy przypuszczać, że obniżona sprawność fizyczna studentów jest przede wszystkim skutkiem braku aktywnoÅ›ci ruchowej w czasie nauki i życiu pozauczelnianym. Efektem tych przemian, z fizjologicznego punktu widzenia, jest odczuwanie przez organizmu nawet lekkich czynnoÅ›ci – ciężkimi.
Olimpiada damskÄ… ma twarz
Ciekawe wnioski na podstawie obserwacji trendów zmian w kondycji fizycznej mÅ‚odego pokolenia sformuÅ‚owali naukowcy z Oksfordu. Mianowicie prognozujÄ… oni, że w 2064 roku podczas igrzysk olimpijskich – kobiety okażą siÄ™ szybsze od mężczyzn w biegu na sto metrów o 0,02 s. Optymistyczny scenariusz przewiduje dominacjÄ™ kobiet nad mężczyznami pod wzglÄ™dem fizycznym, psychicznym i intelektualnym w 2156 roku, pesymistyczny dopiero w roku 2788.
Aż strach pomyÅ›leć, co siÄ™ stanie, gdy kobiety dorównajÄ… mężczyznom umiejÄ™tnoÅ›ciami i wydolnoÅ›ciÄ… fizycznÄ…, albo nawet ich przewyższÄ…? Czy mężczyźni wzorem dinozaurów zostanÄ… skazani na wyginiÄ™cie? W umysÅ‚ach mężczyzn może siÄ™ zrodzić przerażajÄ…ca wizja, w której spoÅ‚eczne role zostanÄ… odwrócone, zostanÄ… opiekunami ogniska domowego, a kobiety zacznÄ… utrzymywać rodzinÄ™ i interesować siÄ™ piÅ‚kÄ… nożnÄ….{mospagebreak}
Coraz bliżej do "Seksmisji"
Coraz częściej popularyzowane sÄ… w mediach wyniki badaÅ„ genetycznych stwierdzajÄ…ce, że komórki rozrodcze kobiet majÄ… w swojej strukturze czÄ…steczki umożliwiajÄ…ce samozapÅ‚odnienie, którego efektem koÅ„cowym jest noworodek wyłącznie pÅ‚ci żeÅ„skiej. Fakt ten w połączeniu z wnioskami z porównania hipotez rozwoju pÅ‚ci może z Å‚atwoÅ›ciÄ… przerazić najsilniejszego macho.
Jak może wyglÄ…dać życie w Å›wiecie zdominowanym przez kobiety mieli okazjÄ™ doÅ›wiadczyć Maks i Albert, bohaterowie sÅ‚ynnej "Seksmisji". Zaprezentowana przez Juliusza Machulskiego z perspektywy poczÄ…tku XXI wieku wizja Å›wiata, w którym nie istniejÄ… geny mÄ™skie, a pojÄ™cie „chÅ‚op” kojarzy siÄ™ jedynie z mÄ™skÄ… sÅ‚użbÄ… domowÄ… szeroko rozpowszechnionÄ… w XX wieku, nie wydaje siÄ™ już nieprawdopodobna.
Nie pozostaje nic innego jak skÅ‚onić naszych mężczyzn do podjÄ™cia dziaÅ‚aÅ„ na rzecz poprawienia swojej kondycji psychofizycznej. Dr Levine pracownik Kliniki Mayo w wyniku dziesiÄ™cioletnich badaÅ„ ukoÅ„czonych w 2005 roku opracowaÅ‚ i z powodzeniem wdrożyÅ‚ w niektórych firmach amerykaÅ„skich swój projekt „pracownika przyszÅ‚oÅ›ci”. Jego propozycja sprowadza siÄ™ do zwiÄ™kszenia aktywnoÅ›ci fizycznej, czyli zastÄ…pienia wielogodzinnej pozycji siedzÄ…cej - spacerowaniem. W tym celu zaleca siÄ™, aby miejsce, w którym uczymy siÄ™ lub pracujemy zostaÅ‚o wyposażone w biurka, przy których ustawiono mechaniczne bieżnie o różnej prÄ™dkoÅ›ci lub rowery treningowe. Praca przy takim biurku przy prÄ™dkoÅ›ci bieżni 1 km/godz pozwala na spalenie okoÅ‚o 100 kcal/godz, co powoduje, że po 8 godzinach można spalić 800 kcal. Ta propozycja, wynikajÄ…ca z koniecznoÅ›ci zahamowania przynajmniej w części niekorzystnych zmian, nie rozwiąże zapewne problemu, ale może skÅ‚oni do zastanowienia obie pÅ‚cie nad kierunkiem zmian, które dla żadnej z nich nie sÄ… korzystne.