Kierownik Laboratorium Laserowej Spektroskopii Molekularnej (LLSM) Międzyresortowego Instytutu Techniki Radiacyjnej Politechniki Łódzkiej prof. Halina Abramczyk otrzymała prestiżowy grant Unii Europejskiej - Marie Curie Chair (Katedrę Marii Curie). Jest to w kilkunastoletniej historii unijnego programu pierwsza Katedra Unii Europejskiej, której szefem będzie polski uczony.
Katedra została powołana w Max Born Institute for Nonlinear Optics and Short Pulse Spectroscopy (MBI) w Berlinie, który jest wiodącym centrum laserowym w Europie. Instytutowi temu Unia Europejska powierzyła koordynowanie prac konsorcjum laserowego LASERLAB EUROPA składającego się z 17 europejskich centrów laserowych w dziewięciu krajach. Jednym z najważniejszych celów Katedry Marie Curie jest stworzenie Europejskiego Uniwersytetu Wirtualnego - European Virtual University on Lasers.
Katedra ma budować infrastrukturę techniczną, administracyjną i merytoryczną platformy internetowej EUW oraz organizować sieć integrującą narodowe centra laserowe w Europie, a także uniwersyteckie laboratoria laserowe. Zorganizuje też kilka konferencji międzynarodowych poświęconych technologiom laserowym i telekomunikacji światłowodowej. Przy tej okazji warto dodać, że Laboratorium Laserowej Spektroskopii Molekularnej PŁ prowadzi bardzo obiecujące badania nad nowoczesną techniką diagnostyczną metodą światła rozproszonego Ramana. Chodzi tu, najogólniej rzecz ujmując, o wykrywanie wczesnych zmian nowotworowych in vivo, w ludzkiej tkance.
Badania realizowane są we współpracy z Oddziałem Chirurgii Onkologicznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi, I Szpitalem Miejskim im. dr. E. Sonnenberga w Łodzi oraz z Publicznym Ośrodkiem Zdrowia w Andrespolu pod Łodzią. Badaniom poddaje się krew i tkanki piersi pobrane do analizy histopatologicznej. Wykonywane są one metodami spektroskopii Ramana. Badania tego typu należą do najbardziej ?gorących? i najbardziej obiecujących technik diagnostycznych i zabiegowych. Zmierzają one bowiem ku zastąpieniu inwazyjnej analizy histopatologicznej zmienionej chorobowo tkanki metodą nieinwazyjną, a polegającą na badaniu tkanki in situ w czasie realnym, tj. w trakcie rutynowego badania lekarskiego. Można to osiągnąć za pomocą technik optycznych, takich właśnie jak spektroskopia Ramana, wykorzystując optykę światłowodową sprzężoną ze spektrometrem i detektorem.
W Laboratorium Laserowej Spektroskopii Molekularnej PŁ zgromadzono aparaturę odpowiadającą najwyższym standardom światowym*. Dysponuje ono unikatowymi w kraju układami laserowymi, w szczególności femtosekundowym układem laserowym i układem laserowym do pomiarów światła rozproszonego metodą rozpraszania Ramana. Tym samym zalicza się do bardzo wąskiej grupy najnowocześniejszych laboratoriów laserowych w Polsce. Współpracuje z laboratoriami zagranicznymi Francji, Niemiec i USA, a jako placówka wchodząca w skład Międzyuczelnianego Laboratorium Środowiskowego udostępnia łódzkim chemikom nowoczesną i unikatową aparaturę badawczą. Należy tu nadmienić, że choć projekty badawcze dotyczące zastosowania spektroskopii Ramana w diagnostyce medycznej in vivo nie osiągnęły jeszcze na świecie fazy komercjalizacji, trwa w tej dziedzinie fascynujący wyścig.
W amerykańskim Massachusetts Institute of Technology kończą się prace nad etapem ustalenia optymalnej konfiguracji układu eksperymentalnego, mające na celu użycie techniki Ramana jako metody optycznego rozpoznawania w diagnostyce nowotworów tkanki ludzkiej in vivo. Firma Intel (największy światowy producent procesorów komputerowych) oraz Fred Hutchinson Cancer Research Center (z dwoma laureatami nagród Nobla w swoim zespole) ogłosiły w październiku 2003 r., że rozpoczynają prace nad budową diagnostycznego spektrometru Ramana, zwanego INTEL RAMAN BIOANALYZER, zaś w kwietniu 2004 Palo Alto Research Center (Stanford University) w kooperacji z firmą Xerox i Scipps Research Institute prezentując szybki cytometr monitorujący zmiany nowotworowe w rutynowym badaniu krwi ludzkiej, zapowiedziały projekt, który może stanowić przełom w diagnostyce medycznej nowotworów.
* O badaniach prof. Haliny Abramczyk pisaliśmy w SN 6-7/05