W 2008 roku Muzeum Ziemi PAN w Warszawie obchodziło 60-lecie swojego istnienia.
Gdyby policzyć czas, jaki minął od początków kolekcji będącej w posiadaniu obecnego Muzeum Ziemi PAN byłoby to lat 75. Powstałe w 1932 r. Towarzystwo Muzeum Ziemi zaczęło bowiem gromadzić pierwsze kolekcje juz w 1933 r. Po przerwie wojennej i uporządkowaniu częściowo ocalałych zbiorów, działalność TMZ została wznowiona w 1945 r. Zgodnie z uchwałą TMZ, całość zgromadzonych kolekcji została w 1947 r. przekazana państwu pod warunkiem utworzenia publicznego Muzeum Ziemi. W 1948 r. powołano Muzeum Ziemi (ulokowane w dwóch zabytkowych budynkach na warszawskiej Skarpie, mających bogatą i intrygującą historię), podporządkowane początkowo Ministerstwu Oświaty. W latach 1953-1959 nastąpiło przejściowe ograniczenie działalności placówki, która znalazła się wówczas w wewnętrznych strukturach organizacyjnych państwowej służby geologicznej. Od 1959 r. Muzeum Ziemi działa w strukturze Wydziału VII Nauk o Ziemi i Nauk Górniczych PAN.
Pierwszym dyrektorem placówki w latach 1948-1950 był główny twórca idei powołania Muzeum Ziemi, wybitny petrograf i zasłużony inspirator ochrony zabytków przyrody nieożywionej Stanisław Małkowski (1889-1962). Podstawy instytucjonalnego działania Muzeum Ziemi rozwinęła Antonina Halicka (1908-1973) kierująca placówką w latach 1950-1973. Od 1974 r. funkcję dyrektora sprawował do końca 2008 r. Krzysztof J. Jakubowski, który przekazał tę funkcję od 2009 r. swojemu zastępcy, Ryszardowi Szczęsnemu.
Pierwsze wartościowe kolekcje paleontologiczne (m.in. słynny zbiór trzeciorzędowej brekcji kostnej z Węży k. Działoszyna, kolekcja bezszczękowców i ryb paleozoicznych z Gór Świętokrzyskich i Podola) oraz zaczątki kolekcji mineralogicznych (m.in. bezcenny zbiór meteorytów łowickich i pułtuskich oraz kolekcja minerałów świata ofiarowana przez H. Arctowskiego) powstały jeszcze przed wojną.
Obecnie zasoby zbiorów Muzeum Ziemi liczą ponad 165 tysięcy numerów inwentarzowych i są zgrupowane w wydzielonych zespołach kolekcji mineralogiczno-petrograficznych, paleobotanicznych, paleozoologicznych. Kolekcja bursztynu i inkluzji organicznych w nim zawartych jest jedną z większych w Polsce. Odrębną kategorię zbiorów tworzą materiały archiwalne z zakresu historii nauk o Ziemi.
Zgromadzone zbiory stanowią główną bazę źródłową prowadzonych badań naukowych i opracowań dokumentacyjnych (Muzeum wydaje czasopismo naukowe Prace Muzeum Ziemi), a także różnorodnych form upowszechniania nauk o Ziemi (z czego korzysta także i nasza redakcja). Dzięki zabezpieczeniu i udostępnieniu kolekcji zawierających liczne obiekty przyrody nieożywionej, Muzeum Ziemi spełnia ważną misję w dziedzinie ochrony dziedzictwa geologicznego.
oem software