Korekta ustawy
Korekta ustawy
Autor: (ob) 2006-10-11
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało nowelizację ustawy o zasadach finansowania nauki (z 8.10.04) w celu poprawy efektywności sytemu finansowania badań naukowych oraz wzmocnienia powiązań pomiędzy sektorem B+R a gospodarką.
Zasadnicza zmiana dotyczy wprowadzenia nowej formuÅ‚y projektów rozwojowych oraz celowych. WiÄ™kszość zmian jest zwiÄ…zana z systemem wdrażania projektów. W przypadku projektów rozwojowych dofinansowanie powinien otrzymać tylko taki projekt, który uzyska niezależnÄ… opiniÄ™ potwierdzajÄ…cÄ… jego aplikacyjny charakter. Umożliwienie finansowania w ramach projektów rozwojowych także badaÅ„ stosowanych i prac rozwojowych pozwoli na doprowadzenie projektu do stadium umożliwiajÄ…cego szybkie wdrożenie. W ramach projektów rozwojowych, powinny być realizowane przedsiÄ™wziÄ™cia o charakterze niekomercyjnym, dotychczas realizowane w ramach projektów celowych z dziedzin takich jak: ochrona zdrowia, ochrona Å›rodowiska, czy systemy organizacyjne.
Projekty celowe bÄ™dÄ… skierowane bezpoÅ›rednio do przedsiÄ™biorców.
Ministerstwo odstÄ…pi od finansowania projektów realizowanych „z samym sobÄ…”, w których wdrożenie nie przynosiÅ‚o w zasadzie żadnych efektów gospodarczych. Pozostawienie przedsiÄ™biorcy swobody, na który rodzaj wsparcia (zakup usÅ‚ug B+R na zewnÄ…trz, prowadzenie badaÅ„ we wÅ‚asnym zakresie, finansowanie zatrudnienia naukowców w ramach miÄ™dzysektorowej mobilnoÅ›ci itd) zamierza przeznaczyć przyznane dofinansowanie, powinno poprawić transfer technologii pomiÄ™dzy sferÄ… B+R a gospodarkÄ…. Dodatkowo umieszczenie tego strumienia finansowania w ramach PO Innowacyjna Gospodarka zapewnia projektom celowym finansowanym przez ministra. nauki ubieganie siÄ™ o Å›rodki na wdrożenia w ramach jednego komplementarnego systemu. Wydaje siÄ™ tez celowe połączenie tych dwóch dziaÅ‚aÅ„ na poziomie instytucji wdrażajÄ…cej (np. PARP).
W zakresie projektów celowych zmiany umożliwiajÄ… przeprowadzenie wstÄ™pnej oceny na podstawie kilkustronicowego opisu merytorycznego i biznes planu przedsiÄ™wziÄ™cia. UzupeÅ‚nianie dokumentów formalnych powinno nastÄ™pować po wstÄ™pnej decyzji o finansowaniu. Ocena biznesplanu i strony ekonomicznej przedsiÄ™wziÄ™cia bÄ™dzie przeprowadzana przez niezależnego eksperta finansowego. Dofinansowanie powinny otrzymywać tylko takie projekty, które przyniosÄ… wymierne efekty ekonomiczne.
Finansowanie programów
Umożliwienie finansowania wszystkich przedsiÄ™wzięć realizowanych w ramach projektów z krajowego programu ramowego (także udziaÅ‚u przedsiÄ™biorcy, w szczególnych przypadkach nawet ewentualnych wdrożeÅ„), pozwoli na rzeczywiste prowadzenie dużych programów badawczych koÅ„czÄ…cych siÄ™ konkretnym polskim produktem. W zakresie wszystkich projektów o charakterze aplikacyjnym rozpoczÄ™cie
projektu (a co za tym idzie kwalifikowalność wydatków) powinno być możliwe od momentu zÅ‚ożenia projektu na ryzyko skÅ‚adajÄ…cego wniosek.
Zasadnicze zmiany dotyczyć bÄ™dÄ… także dofinansowywania udziaÅ‚u polskich przedsiÄ™biorstw w projektach realizowanych w ramach programów ramowych UE.
Dotychczas wsparcie trafiaÅ‚o jedynie do jednostek naukowych, obecnie możliwe bÄ™dzie także wspieranie udziaÅ‚u przedsiÄ™biorców.
Wykonawca projektu powinien być w większej mierze rozliczany z efektywności
danego przedsiÄ™wziÄ™cia. Przy ocenie kolejnych projektów danego wnioskodawcy (zwÅ‚aszcza w zakresie projektów o aplikacyjnym charakterze) bezwzglÄ™dnie powinny być brane pod uwagÄ™ efekty wczeÅ›niej realizowanych przez niego przedsiÄ™wzięć.
Inne zmiany
Nowelizacja wprowadza konieczność zewnÄ™trznego audytu (traktowanego jako koszt kwalifikowany) przy realizacji tych projektów, gdzie dofinansowanie przekroczy 2 mln zÅ‚ oraz w przypadku tych jednostek, które korzystajÄ… z dotacji statutowej.
ZostanÄ… też wyraźniej okreÅ›lone mechanizmy rzeczywiÅ›cie promujÄ…ce projekty realizowane przez mÅ‚odych naukowców – np. preferencje w ocenie
projektów badawczych skÅ‚adanych przez mÅ‚odych naukowców (tytuÅ‚ doktora i wiek do 35 lat).
Proponowane zmiany umożliwiajÄ… także skÅ‚adanie wniosków o dofinansowanie
dziaÅ‚alnoÅ›ci wspierajÄ…cej badania w ciÄ…gu caÅ‚ego roku. Nowelizacja wprowadza dodatkowe kryterium oceny wniosków – zgodność z zasadami dobrej praktyki naukowej.
Nowelizacja ustawy przewiduje także zastÄ…pienie projektów badawczych
promotorskich dotacjami przyznawanymi jednostkom naukowym w wysokości wprost
proporcjonalnej do liczby zakoÅ„czonych przewodów doktorskich w roku poprzedzajÄ…cym rok zÅ‚ożenia wniosku.
Nowelizacja ustawy wprowadza możliwość dofinansowania przez ministra
nauki krajowego wkÅ‚adu publicznego do Å›rodków wydatkowanych przez województwa na B+R w ramach realizacji regionalnych programów operacyjnych.
Takie rozwiÄ…zanie pozwoli na zwiÄ™kszenie Å›rodków wydatkowanych na B+R (15% wkÅ‚ad ministra + 85% wkÅ‚ad z EFRR) oraz pozwoli zachować ministrowi kontrolÄ™ nad sposobem wydatkowanych Å›rodków (organizacja konkursów na dofinansowanie danego programu regionalnego).
Zmiany umożliwią także rozwiązanie problemu udziału polskich jednostek w
projektach ERA-NET – przewiduje siÄ™ m.in. certyfikaty uprawniajÄ…ce jednostkÄ™ do udziaÅ‚u w projekcie (koordynator projektu badawczego zamawianego, CZT, CD, lider sieci naukowej itp.).
Minister nauki bÄ™dzie mógÅ‚ podejmować decyzje o dofinansowaniu niektórych form wspóÅ‚pracy miÄ™dzynarodowej (zwÅ‚aszcza projektów badawczych, które podlegajÄ… wczeÅ›niejszej ocenie miÄ™dzynarodowych gremiów) bez uzyskiwania opinii wÅ‚aÅ›ciwego organu Rady Nauki. BÄ™dzie też mógÅ‚ podejmować decyzje o finansowaniu niektórych typów przedsiÄ™wzięć wyłącznie ze Å›rodków pochodzÄ…cych z funduszy strukturalnych. DziÄ™ki temu bÄ™dzie można uniknąć problemów zwiÄ…zanych z istnieniem dwóch strumieni finansowania na realizacje takich samych przedsiÄ™wzięć.