Sukcesy polskiej nauki
Autor: Leszek Bereśnicki 2007-10-01
Kto i w jaki sposób szukał ratunku w kościele? Jakie nauki potrzebowały wsparcia sił nadprzyrodzonych?
Są dwie szkoły: pesymistyczna, która uważa, że polska nauka jest nic nie warta, a środowisko naukowe w Polsce cechuje nie tylko intelektualna słabość, ale i zaściankowość. Druga szkoła - optymistyczna - dostrzega z kolei w polskiej nauce z rzadka odnoszone sukcesy na polu międzynarodowym (głównie młodych badaczy) i rozciąga je na całość obszaru badawczego w Polsce.
Ale jest jeszcze jedno spojrzenie na stan polskiej nauki: poprzez jej związki z kościołem katolickim. O tym, że ta trzecia droga nie jest bezpodstawna, przytaczamy kilka przykładów z ostatnich dwóch lat, choć procesy integracyjne polskiej nauki z kościołem i religią mają już kilkunastoletnią tradycję i przez te lata każdy już chyba instytut dorobił się swojego duszpasterza. Jak dotąd - największe opóźnienie w tej dziedzinie mają instytuty Polskiej Akademii Nauk, choć w początkach lat 90., podczas otwarcia Oddziału PAN w Poznaniu, jego dyrektor, prof. Andrzej Legocki - pionier w tej dziedzinie - zaprosił wieczorową porą abp Jerzego Strobę, aby na wszelki wypadek dokonał poświęcenia budynku. Abp Stroba miał mocne i drugie wejście do Oddziału PAN: podczas ceremonii otwarcia, po wygłoszeniu przemówienia (jako drugi, po prezesie PAN, o co miał pretensje głośno wyartykułowane) udzielił zgromadzonym przy biesiadnym stole piątkowej dyspensy na spożywanie szynek i koniaków, jako że słynął ze znajomości tych trunków.
Te placówki badawcze, których wiara w swoje działania na polu naukowym jest wątpliwa, bądź wiedza na temat swoich możliwości znakomita, szukają wsparcia nie tyle w budżecie państwa i władzach ministerstwa nauki (widać jest ono za słabe), co w instytucji najmocniejszej - kościele katolickim. Choć wiadomo, że skąd jak skąd, ale stamtąd pieniędzy na badania na pewno nie dostaną. Jak pokazują jednak poniższe przykłady, o granty i wysokość dotacji naukowcy żebrzą u ministra, a o ich pomyślną realizację - u sił wyższych, w kościelnej kruchcie.
Kto i w jaki sposób szukał ratunku w kościele? Jakie nauki potrzebowały wsparcia sił nadprzyrodzonych?
Otóż rozrzut dyscyplin naukowych jest tu dość duży: od nauk przyrodniczych, do ścisłych.
Modlitwy wiernych
Uroczystości jubileuszowe 75-lecia działalności Instytutu Badawczego Leśnictwa zapoczątkowane uroczystym posiedzeniem Rady Naukowej IBL (czerwiec 2005) rozpoczęła polowa msza święta koncelebrowana przez JE księdza biskupa Edwarda Janiaka, Krajowego Duszpasterza Leśników; księdza prałata Józefa Liczkowskiego, Proboszcza Parafii pod wezwaniem św. Siostry Faustyny w Sękocinie oraz księdza kanonika Wiktora Ojrzyńskiego, leśnika, Duszpasterza Leśników Mazowsza. Podczas mszy pracownicy instytutu odczytali modlitwę wiernych, a także wręczyli dary Ołtarza – chleb, sól oraz tabernakulum dla miejscowej parafii.
Włączając się w ogólnopolską inicjatywę utworzenia Lasu Papieskiego, upamiętniającego pontyfikat Jana Pawła II, w poczuciu dumy i radości posadzono dąb wyhodowany z partii nasion pobłogosławionych przez Jana Pawła II 28 kwietnia 2004 r. podczas pielgrzymki leśników polskich do Watykanu.
Uczestnicy tej uroczystości wyrazili przekonanie, że obecność na terenie instytutu potomka dębu „Chrobry”, dowodu symbolicznej trwałości pokoleń, a równocześnie żywego pomnika pamięci o papieżu - Polaku, będzie znaczącym impulsem podejmowania w codziennej pracy naukowej wyzwań kształtujących przyszłość lasu i polskiego leśnictwa.
W trakcie uroczystości Jubileuszowych został otwarty nowy budynek IBL. Po symbolicznym przecięciu wstęgi budynek oraz hall i sala czytelni biblioteki instytutu zostały poświęcone przez Dostojnych Duszpasterzy.
Modły o wyniki naukowe
W dniu 4 grudnia 2006. kardynał Józef Glemp odwiedził Instytut Geodezji i Kartografii w Warszawie (wcześniej, po wybudowaniu nowej siedziby, oczywiście poświęcony*). Jego Eminencja przed oficjalnym zwiedzaniem instytutu i spotkaniem z jego pracownikami przewodził uroczystej mszy świętej w kaplicy Ojców Barnabitów przy ul. Smoluchowskiego. Msza została odprawiona w intencji wszystkich pracowników IGiK - żyjących i zmarłych, a także za powodzenie realizacji projektu kartograficznego "Koncepcja kompleksowego systemu informacji czasowo-przestrzennej o zdarzeniach i źródłach historycznych na przykładzie terenów biblijnych", który prowadzi zespół naukowców pod przewodnictwem dr. hab. inż. Adama Linsenbartha.{mospagebreak}
Modlitwa powszechna
Obchody Jubileuszu 85-lecia Instytutu Chemii Przemysłowej rozpoczęła msza św. w kościele Stanisława Kostki na Żoliborzu ( 22.05.07.) odprawiona w intencji Instytutu przez proboszcza parafii księdza Zygmunta Malackiego. Podczas mszy ksiądz Malacki wygłosił homilię, a pracownicy Instytutu odczytali modlitwę powszechną.
Uroczystość uświetnił warszawski chór "POLONIA" im. Ignacego Paderewskiego. Po zakończeniu mszy chór wystąpił z krótkim koncertem pieśni patriotycznych.
Po wysłuchaniu koncertu uczestnicy mszy udali się do grobu ks. Jerzego Popiełuszki, gdzie p.o. dyrektora instytutu mgr inż. J. Menes w towarzystwie dr M. Zieleckiej, p. K. Soborak i ks. Z. Malackiego złożył wiązankę kwiatów.
Modlitwa o współpracę
W dniu 24 kwietnia 2006r. odbyło się uroczyste posiedzenie Rady Naukowej Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Orgmasz z udziałem zaproszonego księdza biskupa diecezjalnego Diecezji Sandomierskiej – prof. dr. hab. Andrzeja Dzięgi Podczas Rady miała miejsce uroczysta ceremonia poświęcenia Instytutu.
Tematem przewodnim posiedzenia była współpraca z Wydziałem Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (sądząc z długów Orgmaszu - 800 tys. zł - tonący kościoła się chwyta!). W spotkaniu wzięli udział członkowie Rady Naukowej Instytutu oraz przedstawiciele Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – ks. dr Jan Zimny i profesor Adam Biela – Senator RP. (Hierarchia kościelna obecna jest w Orgmaszu i innych instytutach, bo to już też weszło w zwyczaj, także w wigilię ważniejszych świat kościelnych).
W dniu 18.06.05. uroczyste posiedzenie połączonych rad naukowych instytutów powstałych 50 lat temu po podziale Instytutu Badań Jądrowych odbyło się w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej i zostało ubogacone mszą św. w kościele Świętej Anny na Krakowskim Przedmieściu poświęconą pamięci zmarłych pracowników IBJ i o błogosławieństwo dla pracowników IChTJ.
Wszystkie podane przykłady widnieją na stronach internetowych wymienionych placówek badawczych, co sugeruje, iż mamy do czynienia z ich osiągnięciami na polu naukowym. Ta interdyscyplinarna działalność polskich naukowców zasługuje zatem na coś więcej niż tylko odnotowanie cyfrowe. Proponujemy ministrowi nauki przyznawać dodatkowe punkty w ciągle udoskonalanej ocenie parametrycznej placówek naukowych. Za twórczy, wybitnie polski, wkład w przymierze nauki z wiarą.
* O święceniach nowo oddanego gmachu Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie pisaliśmy w nr 2-3/07 SN, choć jest nie jest to wyjątek, a działanie już nagminne, dotyczące także starych budynków instytutów (m.in. Instytutu Badawczego Dróg i Mostów w Warszawie). W tym drugim przypadku zapewne chodzi o egzorcyzmy wypędzające z nich ducha słusznie minionego ustroju.