News

Autor: al
Sztuka czytania to sztuka odnajdywania prawd między wierszami - piszą autorzy serii I Biblioteki Narodowej wydawnictwa Ossolineum - i dlatego oddajemy w ręce czytelników pełne teksty wraz z opracowaniami tak, aby umożliwić swobodne poruszanie się w świecie literatury minionych wieków i historii.
Jednym z ostatnio wydanych takich tekstów są Kazania sejmowe Piotra Skargi w opracowaniu Janusza Tazbira przy współudziale Mirosława Korolki. Jest to już wydanie siódme, oparte na publikacji z 1995 r.
Piotr Skarga napisał słynne Kazania sejmowe, których jest osiem, prawdopodobnie pod wrażeniem przebiegu sejmu z 1597 r., w czasie kryzysu Rzeczypospolitej i przed zbliżającym się niebezpieczeństwem tureckim. Wyraził w nich pogląd, iż pomyślny rozwój państwa może zapewnić tylko przywrócenie jedności wiary, wzmocnienie władzy królewskiej oraz odbudowa cnót obywatelskich, choć myśli te nie we wszystkich kazaniach zostały wyłożone jasno i przejrzyście.
Jak podaje prof. Tazbir - "karierę pośmiertną zarówno samego Skargi, jak i Kazań sejmowych będących w XIX w. jego najgłośniejszym utworem, należy przypisać wyłącznie rozbiorom oraz niewoli narodowej". Odkrycie w końcu XVIII w. zapomnianego wcześniej utworu Skargi przyczyniło się do uformowania legendy o nim - jako o proroku, w czasach rozbiorów otoczonego kultem, a w XX w. nawet kandydata do beatyfikacji - poza i ponad literaturą. Aureoli proroctwa pozbawiły Skargę dopiero krytyczne dzieła monograficzne opublikowane w latach 20. XX w.
Literaturoznawcy określają Kazania sejmowe za duży traktat polityczny, a Skargę - nie tylko za wykształconego retora, ale pisarza kościelnego i kaznodzieję królewskiego, przekazującego na kartach swojego dzieła stanowisko instytucji, które reprezentował.(al)

Piotr Skarga, Kazania sejmowe, Ossolineum, Wrocław 2008, s.182