News

2 marca w Krajowym Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej (FAMO) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu zespół fizyków pracujących pod kierunkiem prof. Wojciecha Gawlika z UJ w składzie: Jerzy Zachorowski i Adam Noga (UJ), Franciszek Bylicki i Michał Zawada (UMK), Włodzimierz Jastrzębski (Instytut Fizyki PAN), Jacek Szczepkowski (Akademia Pomorska w Słupsku) oraz Marcin Witkowski (Uniwersytet Opolski) przeprowadził doświadczenie, które doprowadziło do wytworzenia - po raz pierwszy w Polsce - tzw. kondensatu Bosego-Einsteina, złożonego z atomów rubidu w temperaturze bliskiej zera bezwzględnego. Kondensat Bosego-Einsteina to nowy, piąty stan materii czyli utrzymywana w pułapce magnetycznej, w skrajnie niskich temperaturach i w wysokiej próżni chmury atomów, które ujawniają w takich warunkach swoją naturę falową. Zjawisko to, przewidziane w pracach teoretycznych Satyendry Natha Bose'go i Alberta Einsteina w 1924 roku urzeczywistniono po raz pierwszy w laboratorium dopiero w drugiej połowie lat 90., a jego twórcy (Eric A. Cornell, Wolfgang Ketterle i Carl E. Wieman) otrzymali za to w 2001 r. Nagrodę Nobla. Eksperyment udało się już powtórzyć w kilkudziesięciu najlepszych laboratoriach świata.