W łódzkim Muzeum Sztuki ms2 można oglądać (do 30 maja br.) wystawę pn. Modernizacje 1918-1939. Czas przyszły dokonany.
W okresie międzywojnia podjęto próbę budowania modernistycznej Europy Środkowo-Wschodniej złożonej z niepodległych państw, starając się znaleźć dla nich miejsce wśród cywilizacyjnego centrum. Mimo, iż pozostało projektem niedokończonym, dwudziestolecie międzywojenne stworzyło podstawy nowej tożsamości regionu, kwestionując tezę o jego marginalnym znaczeniu dla „epoki nowoczesnej". W Muzeum Sztuki prezentowane są najważniejsze przykłady modernizacji w dziedzinach sztuk wizualnych, architektury i wzornictwa, świadcząc o ich znaczeniu dla ukształtowania nowoczesnego oblicza „Nowej Europy".
Ukształtowana po 1918 roku polityczna mapa Europy nie miała historycznych precedensów. Między morzami Bałtyckim i Adriatyckim powstały Czechosłowacja, Jugosławia, Łotwa, Estonia, a nowe granice określały terytoria Polski, Litwy i Węgier. Każdy z tych krajów, dążąc do znalezienia się w centrum nowoczesności, poszukiwał rozwiązań modernizacyjnych. Do ich promowania, ale i kształtowania wykorzystano współczesną sztukę, architekturę i wzornictwo. Przyszłość stawała się już nie odległą perspektywą, ale codziennym doświadczeniem, a w modernizacyjnych ośrodkach obowiązywał,„czas przyszły dokonany".
 |
| František Lydie Gahura, projekt Placu Pracy w Zlinie / Design for Labour Square in Zlin, 1935, Muzeum Miasta Brna / Museum of City of Brno |
{mospagebreak}
Związki sztuki i modernizacji miały różne oblicza. Rewolucja węgierska w 1919 roku po raz pierwszy wykorzystała sztukę nowoczesną w celach propagandowych. Artyści - zamiast obrazów - tworzyli plakaty agitacyjne, monumentalne freski i oprawy uroczystości 1-majowych. Jeszcze bardziej radykalne były działania awangardy jugosłowiańskiej, skupionej wokół pisma „Zenit", która głosiła wizję „bałkanizacji Europy" - poprzez destrukcję śródziemnomorskiej tradycji i przejęcie władzy przez barbarogeniusza.
Ważnym elementem modernizacji były realizacje modelowych miast, traktowanych jako wzorzec nowoczesności dla całego kraju. W Czechosłowacji takim miejscem stał się Zlin - imperium Tomasza Baty. Wokół fabryki butów wybudowano nowe osiedla, szkoły, internaty, całą infrastrukturę kulturalną i socjalną, które unowocześnić miały nie tylko przestrzeń publiczną, ale i życie prywatne. W Polsce pomnikiem nowoczesności stała się Gdynia - nowoczesny port i modernistyczne miasto, duma II RP, symbol dynamicznie rozwijającego się kraju i jego ambitnych celów. Nowoczesna architektura i przemysł stały się także źródłem inspiracji dla malarzy i fotografów, którzy uwieczniali życie „nowego człowieka".
{mospagebreak}
Wystawa „Modernizacje 1918-1939. Czas przyszły dokonany" to prawie 3-miesięczny projekt, łączący w sobie ekspozycję, serię wykładów i projekcji na temat społecznego i filozoficznego wymiaru modernizacji w dwudziestoleciu międzywojennym oraz rozbudowany program edukacyjny. W muzeum prezentowane jest ponad 300 obiektów: obrazy, rysunki, grafika, plakaty, fotografie, fotomontaże, rzeźby, ale też filmy reklamowe i... buty. Obiekty architektoniczne obecne są pod postacią zdjęć archiwalnych i modeli. Eksponaty na wystawę pochodzą z muzeów i kolekcji prywatnych z Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Węgrzech, Słowenii, Chorwacji i Serbii; większość z nich nie była dotąd pokazywana polskiej publiczności. Wystawie, której kuratorem jest Andrzej Szczerski, towarzyszy bogaty program edukacyjny dla dorosłych i dzieci, przygotowany wspólnie z Uniwersytetem Łódzkim.
Więcej - http://msl.org.pl/
oem software