Nauka i sztuka (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1749
Od 9.06. do 8.10.17 w Muzeum Sztuki ms2 w Łodzi można oglądać wystawę prac Enrico Prampoliniego pt. „Futuryzm, scenotechnika i teatr polskiej awangardy”.
Enrico Prampolini to jedna z najważniejszych osobowości artystycznych międzynarodowej awangardy.
Wystawa w Muzeum Sztuki pokazuje w chronologiczny sposób bardzo bogaty dorobek twórczości artysty. Zbiega się równocześnie z jubileuszem 100-lecia awangardy w Polsce, co stwarza znakomitą okazję do przyjrzenia się relacjom między włoskim futuryzmem a polskimi twórcami nowej sztuki.
Owe relacje najbardziej żywe były w, najbliższym Prampoliniemu, obszarze teatru. To właśnie Prampolini postanowił odrzucić terminy „scenografia" i „dekoracja teatralna" na rzecz „scenotechniki" bliższej nie malarstwu, lecz architekturze i nowoczesnemu pojmowaniu przestrzeni sceny.
Polscy artyści kręgu „Zwrotnicy", Bloku i Praesensu w równym stopniu opowiedzieli się po stronie architektonicznych konstrukcji scenicznych, odrzucając tradycyjne dekoracje malarskie. Ich twórczość świadczyła o radykalnej zmianie, która dzięki awangardzie dokonała się w pojmowaniu i praktyce scenografii.
W twórczości Enrico Prampoliniego odnaleźć można echa niemal wszystkich prądów nowej sztuki I połowy XX w.: od futuryzmu, który współtworzył wraz z ugrupowaniem Filippa Tommasa Marinettiego, przez dadaizm, konstruktywizm i surrealizm, aż po udział w kręgu paryskich abstrakcjonistów: Cercle et Carré.
Był malarzem, rzeźbiarzem, scenotechnikiem, choreografem, architektem, grafikiem, tworzył reklamy, plakaty, fotomontaże, wielkie murale, oprawy plastyczne do kilku filmów. Także organizatorem życia artystycznego w Paryżu, Pradze i Rzymie, oraz kuratorem ostatniej międzynarodowej wystawy scenotechniki awangardowej na VI Triennale w Mediolanie (1936).
Wystawa w Muzeum Sztuki to pierwsza w historii ekspozycja, która zestawiać będzie projekty włoskiego futuryzmu z polską awangardą. Podejmuje też w szerszym kontekście kwestie kontaktów między artystami obu formacji. W końcu to właśnie dzięki namowom Jana Brzękowskiego Prampolini ofiarował w 1930 roku swój obraz „Tarantella” do łódzkiej kolekcji, gromadzonej przez grupę „a.r.”.
Z uwagi na praktykę wystawienniczą Muzeum Sztuki, która za punkt wyjścia przyjmuje znaczenie kolekcji grupy „a.r.”, „Tarantella” Prampoliniego okazuje się poniekąd ważnym kluczem zrozumienia wystawy. Obraz ten ukazuje dynamiczny i mechaniczny taniec zgeometryzowanych figur i przywołuje na myśl trzy okresy twórczości włoskiego futurysty: dynamizm w malarstwie lat 10., teatr mechaniczny lat 20. oraz późniejsze idee postpuryzmu i abstrakcjonizmu lat 30. 
Wystawa prezentuje wszystkie te trzy okresy w kontekście relacji włoskiego futuryzmu z polską awangardą.
Na tle retrospektywnych wystaw włoskiego futuryzmu oraz monograficznych przeglądów twórczości Prampoliniego, ekspozycja w Muzeum Sztuki jest pierwszą rozbudowaną prezentacją jego prac od 1992 roku.
Jest też pierwszą tak obszerną wystawą monograficzną futurysty poza Włochami i to właśnie w Łodzi po raz pierwszy pojawią się prace Prampoliniego nigdy wcześniej nie wystawiane.
Należy też podkreślić, że wystawa ta po raz pierwszy w historii problematyzuje historię polskiej scenotechniki awangardowej lat 20. i 30., która nie rodziła się w izolacji, ale była integralną częścią międzynarodowych praktyk podejmowanych w obszarze odnowy tradycyjnego teatru.
Więcej - http://msl.org.pl/pl/wydarzeniams/planowane/enrico-prampolini-futuryzm-scenotechnika-i-teatr-polskiej-awangardy.html
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 22
Do 29.06.25 w łódzkiej Galerii Willa można oglądać wystawę zatytułowaną Gabinet Wilkonia.
Wystawa prezentuje wybrane rzeźby zwierząt autorstwa Józefa Wilkonia osadzone w wyjątkowej przestrzeni historycznego wnętrza Willi Kindermanna. Artysta, znany z niezwykłej zdolności ożywiania materii, tworzy z drewna i metalu pełne ekspresji sylwetki zwierząt, ptaków i fantastycznych stworzeń. Ich obecność w secesyjnym gabinecie przekształca przestrzeń w baśniowe uniwersum, w którym sztuka, natura i wyobraźnia splatają się w harmonijną całość.
Dialog między dziełami a wystrojem wnętrza – pełnym ciemnego drewna i miękkiego światła – otwiera nowe perspektywy interpretacyjne, podkreślając ponadczasowy wymiar jego sztuki. W tym gabinecie wszystko zdaje się możliwe.
Aneks do Gabinetu stanowi kameralna ekspozycja w dawnym pokoju kąpielowym na pierwszym piętrze Willi. Można tu zobaczyć prace innego rodzaju – reliefy przedstawiające ryby, cykl delikatnych, pełnych czułości ilustracji ukazujących zwierzęce matki z dziećmi oraz barwny gobelin. Ta unikatowa tkanina przenosi widza w fantastyczny przyrody – pejzaż pełen spokoju, zanurzony w naturze i wyobraźni. Aneks ukazuje inne oblicze twórczości Artysty – bardziej kontemplacyjne, ale równie silnie zakorzenione w świecie przyrody i emocji.
Józef Wilkoń (ur. 1930) to jeden z najwybitniejszych polskich ilustratorów, malarzy i rzeźbiarzy, znany na całym świecie ze swojej twórczości dla dzieci i dorosłych. Artysta zasłynął ilustracjami do kilkuset książek wydanych w Polsce i za granicą. Jego charakterystyczny styl łączy ekspresję, poetycką lekkość i poczucie humoru. W swej twórczości łączy tradycję z nowoczesnością, sztukę wysoką z bajkową narracją, zachwycając zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Kurator: Artur Chrzanowski
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 880
W dniach 2–10 lipca 2022 w różnych miejscach w Gdyni (m.in. w PPNT Gdynia) odbędzie się piętnasta edycja festiwalu Gdynia Design Days pn. Współmorze.
Jak edycje poprzednie, i ta jest pretekstem do poruszania zagadnień związanych z projektowaniem w kontekście zmian, jakie zachodzą w naszym otoczeniu. Proponowane wystawy, warsztaty, wykłady i dyskusje dotykają takich tematów jak: technologia, projektowanie procesów, ekologia, wzornictwo, moda, architektura, rozwój miast czy rzemiosło.
Tegoroczne hasło festiwalu „Współmorze” wskazuje, iż jego organizatorzy uczynili przedmiotem dyskusji nie tylko Bałtyk, ale generalnie morze jako źródło zasobów, o które musimy wspólnie dbać. Pokazane więc będzie – w różnych formach - znaczenie zbiorników wodnych w kontekście klimatu i gospodarki, tożsamości oraz wspólnota ludzi znad morza i osad nadmorskich.
Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny, ale ze względu na ograniczoną ilość miejsc, obowiązują zapisy przez panel Moje GDD.
Więcej - https://www.gdyniadesigndays.eu/
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2793
Do 10.08.14 w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie można oglądać wystawę dzieł Maksymiliana Gierymskiego.
Muzeum Narodowe w Krakowie przypomina twórczość Maksymiliana Gierymskiego (1846–1874) - jednego z najbardziej znanych malarzy polskich XIX wieku, związanego z kolonią artystyczną w Monachium. Pretekstem wystawy stała się przypadająca w tym roku 140. rocznica śmierci artysty. Twórca, który zmarł młodo, zaledwie w wieku 28 lat, pozostawił dorobek inspirujący kolejne pokolenia artystów, dając początek pierwszej polskiej szkole pejzażowej.
Muzeum Narodowe w Krakowie pokazuje nie tylko dzieła Gierymskiego, ale także innych twórców z kręgu monachijskiego. Dlatego obok 55 obrazów olejnych, 55 prac na papierze tego artysty, zobaczymy też dzieła artystów polskich, niemieckich, francuskich oraz węgierskich:. m.in. Józefa Brandta, Adama Chmielowskiego, Józefa Chełmońskiego, Stanisława Witkiewicza, Alfreda Wierusza-Kowalskiego, Władysława Maleckiego, Eduarda Schleicha st., Ludwiga Hartmanna i Mihalyiego Munkacsyiego.
Oprócz najbardziej znanych dzieł Maksymiliana Gierymskiego, takich jak „Adiutant sztabowy”, „Konna kawalkada w brzezince”, „Obóz Cyganów I” czy „Patrol powstańców”, pojawi się także ostatni obraz artysty „Polowanie »par force« na jelenia” ze zbiorów Kunsthalle w Kilonii oraz – długo uważaną za zaginioną, a po raz pierwszy prezentowaną w Polsce – „Wiosnę w małym miasteczku” (z kolekcji prywatnej w Buenos Aires).
Ekspozycja w Muzeum Narodowym w Krakowie składa się z siedmiu części, z których każda sygnalizuje najważniejsze wątki w twórczości artysty. Są tu prace młodzieńcze i dzieła o tematyce powstańczej, czy pejzaże intymne, oddające złożony stosunek artysty do natury, określany mianem romantycznego realizmu. Można także obejrzeć tzw. kompozycje zopfowe (niem. der Zopf – warkocz, warkoczyk), czyli ukazane w rokokowych kostiumach sceny polowań uwiecznianych przez Maksymiliana Gierymskiego na obrazach powstałych w latach 1871–1874, dzięki którym zdobywał zamówienia bogatej klienteli. Widz pozna też świat kolonii artystycznej działającej w Monachium w 2. połowie XIX wieku: Maksymilian Gierymski jest pokazany w towarzystwie artystów, którzy tworzyli w tym czasie, których on inspirował i którzy jego inspirowali.Osią wystawy jest nowatorskie podejście artysty do pejzażu. Sceny rodzajowe często były tylko pretekstem do jego obserwacji. Widać to już w malowanych przez niego powstańczych scenach: wypracował nowoczesną formułę minimalistycznego pejzażu, nieznaną dotąd w polskim malarstwie. Subtelne opracowanie kolorystyczne i świetlne tworzy nastrój obrazów. Postawa artysty wyrażała romantyczne przekonanie o szczególnej więzi łączącej człowieka z naturą.
Maksymilian Gierymski nie uciekał także od uwieczniania w swoich obrazach współczesnego życia mieszkańców miast i miasteczek, dzięki czemu jego twórczość nabiera reportażowego charakteru. Dbał o to, by w jego dziełach wyraźnie był określony czas, położenie geograficzne oraz warunki klimatyczne – zgodnie z przypisywaną mu maksymą że „na obrazie, jak na zegarze powinna być widoczna godzina”. Był jednym z tych artystów, dla których punktem wyjścia przy pracy nad obrazem stała się fotografia jako „ujęcie chwili konkretnej” – jak pisał z Monachium w listach do rodziny, prosząc o zdjęcia przedstawiające polskie krajobrazy.
Twórczość Maksymiliana Gierymskiego była manifestacją dojrzałego realizmu w malarstwie polskim. Zapoczątkowała zmiany, jakie nastąpiły w postrzeganiu roli sztuki, zerwała z doktryną akademicką, podważyła przekonania o patriotycznych powinnościach polskiej sztuki. Zainspirowała całe pokolenie młodych twórców (jak Stanisław Witkiewicz) i krytyków (jak Antoni Sygietyński).
Dodatkową, wyodrębnioną część wystawy, tworzy Gabinet dzieł zaginionych. Zaprezentowano w nim multimedialne materiały przedstawiające wybór zaginionych dzieł Maksymiliana Gierymskiego, w tym obrazy utracone w czasie II wojny światowej, m.in.: „Alarm w obozie powstańczym” ze zbiorów przedwojennego Muzeum Śląskiego w Katowicach, „Zima w małym miasteczku” z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, „Wieczornica ukraińska” ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz „Pochód ułanów” z kolekcji prywatnej. Kolejną grupę tworzą dzieła o nieustalonym do tej pory miejscu przechowywania, m.in. obrazy „Powrót pana Tadeusza”, „Czerkiesi pędzący do ataku”, „Pojedynek Tarły z Poniatowskim” i „Wypadek w podróży”.
Przed wejściem na wystawę zwiedzający mogą zapoznać się z wynikami pierwszego etapu badań nad techniką i technologią malarską Maksymiliana Gierymskiego obejmującego dzieła artysty z polskich kolekcji muzealnych.
To pierwsza wystawa twórczości Maksymiliana Gierymskiego od 1974 r., kiedy przygotowano ekspozycję dzieł artysty w Muzeum Narodowym w Warszawie, prezentowaną później także w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku oraz w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Maksymilian, starszy brat innego wybitnego malarza Aleksandra Gierymskiego (1850-1901), od dziecka przejawiał artystyczną wrażliwość: grał na fortepianie, był wielkim miłośnikiem Chopina i Wagnera. Początkowo kształcił się w naukach ścisłych (Instytucie Politechnicznym Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach i na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie). Brał udział w powstaniu styczniowym. Walczył prawdopodobnie na terenie Lubelszczyzny i Kielecczyzny. To doświadczenie pozostawiło w nim wyraźny ślad, widoczny później w jego sztuce.
Po powrocie do stolicy zapisał się na lekcje do Klasy Rysunkowej prowadzonej przez Wojciecha Gersona, by – po otrzymaniu stypendium rządowego – wyjechać do Monachium, gdzie kształcił się w dziedzinie malarstwa. Na I Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium w 1869 roku został dostrzeżony przez krytyków i kolekcjonerów. W tym samym roku wysłany na wystawę do wiedeńskiego Kunstvereinu obraz „Rekonesans huzarów austriackich” został zakupiony do zbiorów cesarza Franciszka Józefa. To był początek jego sukcesów, zwieńczonych złotym medalem na Wystawie Światowej w Wiedniu w 1873 r. We wrześniu 1874, w uznaniu jego zasług, mianowano go członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Dwa tygodnie później zmarł.
Wystawie towarzyszy obszerny katalog i przewodnik po wystawie oraz program edukacyjny, obejmujący: wykłady, spotkania, warsztaty, tematyczne oprowadzanie po wystawie, spacery i publikacje. Wspólnie z Działem Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie przygotowano wydawnictwo przybliżające malarstwo Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, poprzez zestawienie reprodukcji dzieł obu braci i opisanie najważniejszych wątków tematycznych i stylistycznych pojawiających się w ich twórczości.
Projekt „Bracia Gierymscy” realizowany jest równolegle do 10.08.14 także przez Muzeum Narodowe w Warszawie w ramach wystawy „Aleksander Gierymski 1850–1901”
Wystawą dzieł jednego z najwybitniejszych malarzy polskich drugiej połowy XIX wieku Muzeum Narodowe w Warszawie powraca do tradycji prezentacji twórczości artystów ze środowiska warszawskiego. Jest to pierwszy po 76 latach tak wszechstronny i kompletny pokaz dorobku artystycznego malarza, który był bohaterem wystawy inaugurującej w 1938 roku działalność Muzeum w nowym gmachu w Alejach Jerozolimskich.
Na wystawie zaprezentowano niemal całą dostępną spuściznę Aleksandra Gierymskiego – ok. 120 obrazów i szkiców olejnych, ok. 70 rysunków, jeden szkicownik, a także blisko 110 drzeworytów wykonanych według rysunków Gierymskiego oraz zespół fotografii modeli pozujących artyście. Większość prac pochodzi ze zbiorów MNW, pozostałe wypożyczono z osiemnastu muzeów polskich, dwóch instytucji zagranicznych oraz z wielu kolekcji prywatnych.
Wokół słynnych dzieł – takich jak: „Sjesta włoska”, „W altanie”, „Żydówka z pomarańczami”, „Święto Trąbek”, „Wieczór nad Sekwaną” czy „Wnętrze bazyliki św. Marka w Wenecji” – zebrane zostały szkice przygotowawcze i studia plenerowe, a także inne prace o zbliżonej tematyce. Na wystawie, obok powszechnie znanych obrazów, znajdują się również dzieła pokazane publicznie po raz pierwszy od końca XIX wieku.