Recenzje (el)

Autor: jhw

Opublikowano: 30 marzec 2014

Odsłon: 4309

                                                            To, czego z medycyny zgubić nie wolno,
                                                                                      to rozum i serce lekarza.
                                                                               prof. Kornel Gibiński

 

 Książka Jak stawałem się chirurgiem  jest pokłosiem sympozjum zorganizowanego z inicjatywy prof. Krzysztofa Bieleckiego w roku 2004. Od sympozjum do wydania książki upłynęło 9 lat. To było cenne i wyjątkowe w naszej rzeczywistości sympozjum, a książka, mimo pewnej niechlujności korekty i redakcji, jest książką bardzo wartościową.

        Wypowiada się w niej zaledwie 9 chirurgów. Ważne, że są wśród nich nie tylko profesorowie (dominują!), ale i doktorzy medycyny i lekarze. Sam Krzysztof Bielecki nakreślił także osobowość chirurga. Jakie więc cechy trzeba posiadać, by decydować się zostać chirurgiem? Chirurg jest przede wszystkim człowiekiem i przeżywa swoje sukcesy i niepowodzenia, często płacąc za nie własnym zdrowiem i życiem. Chirurg powinien przeżywać każdego kolejnego chorego, jakby to był jego pierwszy pacjent. Ja swoich pierwszych pacjentów pamiętam do dziś.

Profesor Bielecki od 50 lat jest lekarzem, a od 42 lat chirurgiem. Ma więc pełne prawo wypowiadać się na temat osobowości chirurga. Ma dwie specjalizacje: z chirurgii ogólnej i chirurgii onkologicznej. Tę ostatnią uzyskałem 14 listopada 2012 roku. Jestem z siebie bardzo dumny, że mi się chciało i że zdałem egzamin. Chirurgii ogólnej pozostanę wierny do końca i tak mi proszę napisać w nekrologu…
Z tych jego dwóch wypowiedzi jasno wynika, na czym polega osobowość chirurga. Trzeba być człowiekiem wrażliwym i myślącym, analizującym zarówno sukcesy jak i porażki, nieustannie doskonalącym, „rękę i oko”, kształcącym się permanentnie, mieć w życiu pewne wskazówki i drogowskazy (mistrzów i nauczycieli!), dochodzić do wielkości zwykłą, codzienną  pracą i mieć tę uczciwość i rzetelność zawodową, by umieć i chcieć leczyć powikłania po własnych operacjach. Niby to wszystko jest oczywiste, ale… Obserwując naszą służbę zdrowia i lekarzy, w tym także chirurgów, wcale takie oczywiste się nie wydaje.

        Na pytanie „jak stawałem się chirurgiem?” w książce odpowiadają profesorowie: Krzysztof Bielecki, Zygmunt Górka, Michał Krauss. Jerzy A. Polański, Edward Stanowski, Stanisław Zapalski oraz doktorzy: Leszek Czerwiński, Jędrzej Gajda i lek. med. Tadeusz Karakuła. Każdy z chirurgów opowiada o swojej drodze do chirurgii, przemyśleniach związanych ze swoją praktyką lekarską, niekiedy przedstawia własne drogowskazy na tej wyboistej drodze.  Prof. Bielecki podkreśla, że: chirurg to internista, który potrafi operować. I że: dobry lekarz wie, czego nie wie. I że: nie własny wizerunek, ale chory, który mi zaufał, winien być celem mojego życia lekarskiego zarówno w aspekcie moralnym, jak i zawodowym.

        Dr Czerwiński podkreśla, że pragnął być marynarzem, a został lekarzem na życzenie i pragnienie swojej matki. I nie żałuje wyboru, choć łatwo nie było. Pierwszy raz stanąłem do asysty na halach jeszcze jako student. /…/ Profesorowi Wojciechowi Starzewskiemu. Klęska na całym polu – wspomina. Kończył się okres studiów i młody lekarz podjął twarde postanowienie: muszę być chirurgiem. Podkreśla, jak ważni są nauczyciele, jak wiele zawdzięcza tym, których spotkał na swojej chirurgicznej drodze, m.in. Stanisławowi Szyszce, Zygmuntowi Górce, Tadeuszowi Paliwodzie, Janowi Oszackiemu.  I jak wielki błąd popełnił, gdy nie posłuchał rady prof. Szyszko, który powiedział mu, gdy dostał propozycję zostania dyrektorem ZOZ, że: administracja to koniec chirurgii. Po jakimś czasie znowu stanął przy stole operacyjnym. Refleksje po latach pracy? Aby naprawdę zrozumieć chorego, ten świat chorych, istniejący po drugiej stronie naszego zawodu, trzeba przeżyć w najbliższym otoczeniu ciężką chorobę. Profesor Bielecki powiedział kiedyś: Jeżeli operujesz starego człowieka, niech ci się wydaje, że to twoja matka. A ja dodam: a jeżeli młodego, to niech ci się wydaje, że to twój syn.

        Co mówią inni chirurdzy proszę przeczytać. Warto. (jhw)

Jak stawałem się chirurgiem, red. Krzysztof Bielecki, Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2013, s. 160

Autor: Anna Leszkowska

Opublikowano: 28 grudzień 2023

Odsłon: 623

Wydawnictwo Studio Emka wydało książkę Angie Morgan i Courtney Lynch – Stawiam na siebie. Jak wygrać z ryzykiem w tłumaczeniu Małgorzaty Małeckiej.

Jest to klasyczny poradnik dotyczący podejmowania ryzyka, dostarczający czytelnikom wskazówek, w jaki sposób wzmocnić swoje decyzje związane z ryzykiem (a przecież każda decyzja wiąże się z ryzykiem) oraz jak stworzyć sobie poduszkę bezpieczeństwa, gdyby coś poszło nie tak. Autorki proponują także strategie zarządzania zjawiskami zwiększającymi ryzyko – lękiem i porażką.

Jak na tradycję popularnej literatury amerykańskiej przystało, książka napisana jest z pozycji osobistych doświadczeń autorek, które wiedzę w opisywanej dziedzinie zdobywały w służbie w korpusie marines.(al.)

Stawiam na siebie. Jak wygrać z ryzykiem, Angie Morgan, Courtney Lynch, Studio Emka, Warszawa 2023, s. 224, cena 49 zł

Autor: kh

Opublikowano: 29 listopad 2012

Odsłon: 3132

Stawiński i wojna. Reprezentacje doświadczenia jako podróż autobiograficzna – to tytuł nowej książki Barbary Gizy, opublikowanej przez SWPS i Wydawnictwo TRIO.

Jest to bardzo cenna pozycja, zarówno dla zrozumienia fenomenu tego pisarza i scenarzysty filmowego, jak i dziejów polskiej kinematografii. Bez Jerzego Stefana Stawińskiego nie byłoby polskiej szkoły filmowej, to on rozpowszechnił tematykę wojenną w polskiej literaturze, a zwłaszcza w filmie, tworząc wieloznaczny obraz wojny i wyraziste postaci bohaterów. Był to zapis jego osobistych doświadczeń, w kolejnych utworach, często przenoszonych na ekran zanim ukazały się w wersji książkowej, dokonywał rozliczenia z własną przeszłością.

Barbara Giza tropi wątki autobiograficzne w twórczości Stawińskiego, obecne właściwie we wszystkich jego filmach dotykających wojny. Układają się one w podróż autobiograficzną, którą autorka dzieli na trzy etapy, przedstawiając ewolucję jego spojrzenia na wojnę: do roku 1960 (Bunt), do 1980 (Pogodzenie), do 2007 (Zamknięcie). Opisuje utwory literackie, scenariusze i powstałe na ich podstawie filmy. Interesuje się także specyficznym związkiem literatury i filmu w twórczości Stawińskiego, który sam czuł się raczej pisarzem, a był jednym z nielicznych profesjonalnych scenarzystów filmowych i to kino miało kluczowe znaczenie w jego dorobku.

W porównaniu do innych twórców swojego tragicznego pokolenia, Stawiński był bardziej zdystansowany nawet do tragedii, która była jego udziałem, podkreśla Barbara Giza. Niechętny bezpośrednim zwierzeniom, ironiczny wobec wszelkiej wzniosłości, w kolejnych tekstach poświęconych wojnie mówi jednocześnie ciągle o sobie, dokonując stopniowo coraz bardziej zdystansowanej analizy własnego doświadczenia. Zadebiutował na fali październikowej odwilży filmem Człowiek na torze, pierwszym wojennym opowiadaniem był Kanał, sfilmowany przez Andrzeja Wajdę. Później była reżyserowana przez Andrzeja Munka Eroica i Zezowate szczęście, z wiecznym pechowcem Piszczykiem, który powraca jeszcze w różnych wcieleniach. Szyderstwo i ironia stały się jedynym sposobem na interioryzację przeżyć wojennych, na ich oswajanie. Stanowią także zasadę twórczości Stawińskiego.

Pierwszy etap podróży autobiograficznej, zdaniem autorki książki najbardziej znaczący w twórczości Stawińskiego, zamyka „bunt piszczykowski”, rozczarowanie wobec siebie i swojego czasu. Później, w latach 1960-80 to jego stanowisko staje się bardziej stonowane, następuje wyciszenie emocji, zdystansowanie wobec przedstawianych wydarzeń z wątkiem autobiograficznym. Po niesprzyjającym dla tematyki wojennej okresie, Stawiński powraca do niej w końcu lat 60. przedstawiając kolejne autobiograficzne przemyślenia. Ten etap, „pogodzenia” wieńczą wydane w końcu lat 70. Młodego warszawiaka zapiski z urodzin, gdzie emocje narratora, będącego jego alter ego, związane z wojennymi przeżyciami, złagodził już upływ czasu.

Trzeci, autobiograficzny etap w twórczości dotyczącej wojny, zamyka scenariusz do filmu Jutro idziemy do kina z 2007 roku, o sentymentalnej wycieczce starszego pana do lat przedwojennej młodości. W tym ostatnim etapie twórczości Stawińskiego, zauważa autorka książki, nastąpiło także zamknięcie procesu uznawania i dowartościowywania filmu jako głównego inspiratora tej twórczości, zwłaszcza w sposobie widzenia i opisywania świata.

Twórczość Jerzego Stefana Stawińskiego stanowiąca reprezentację doświadczenia wojennego pisarza jest dzisiaj stałym elementem wyobraźni zbiorowej Polaków w zakresie wiedzy tak o wojnie, jak i o historii polskiego kina – pisze w zakończeniu swojej książki Barbara Giza. Ta twórczość, przeniesiona na ekran kinowy w okresie wielkiego triumfu polskiego kina, jakim była polska szkoła filmowa, nadała owemu triumfowi specyficzny charakter i ukształtowała nasze wyobrażenie wojny w jej wydaniu romantycznym, wzniosłym, ale i ironicznym, groteskowym.

Analizując dogłębnie twórczość Stawińskiego, autorka odwołuje się do różnych źródeł, cytuje dokumenty, opinie krytyków filmowych i historyków literatury. Uzupełnieniem książki jest filmografia Jerzego Stefana Stawińskiego.(kh)

Stawiński i wojna. Reprezentacje doświadczenia jako podróż autobiograficzna, Barbara Giza, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej i Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2012, s. 228

Autor: al

Opublikowano: 27 styczeń 2016

Odsłon: 2742

Wydawnictwo Krytyki Politycznej wydało książkę Josepha E. Stiglitza,  laureata Nagrody Nobla w ekonomii w 2001 r. – Cena nierówności w tłumaczeniu Roberta Mitoraja.

Podtytuł tej książki napisanej w 2012 r.: „W jaki sposób dzisiejsze podziały społeczne zagrażają naszej przyszłości” mówi w zasadzie wszystko o jej zawartości.
Choć temat wydaje się jednoznaczny w osądach moralnych, etycznych, skutkach społecznych i ekonomicznych, to ciągle nowe wiadomości bulwersują społeczeństwa. Otóż według najnowszych badań organizacji non-profit Oxfam, 62 najbogatszych osób na świecie włada takimi samymi aktywami, jak najbiedniejsze 3,6 miliardów ludzi.

Ludzie należący do najbogatszego 1 procenta – pisze Stiglitz – mają najlepsze domy, edukację, lekarzy, ale ich majątki czynią ich ślepymi na to, że ich los jest ściśle związany z tym, jak żyje pozostałe 99 procent. W przeszłości ta prawda docierała w końcu do świadomości tych najbogatszych, ale następowało to zbyt późno. Jakim sposobem i dlaczego  pieniądz staje się tak potężną siłą w demokracji, która każdemu przyznaje prawo głosu i w której większość wyborców z definicji nie mieści się w najbogatszym jednym procencie – pozostaje zdaniem autora tajemnicą.

W refleksji nad skrajnie nierówną dystrybucją bogactwa na Ziemi, Stiglitz zastanawia się nad początkami tego zjawiska. Kiedy zeszliśmy na złą drogę? – pyta. Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi, ale punktem zwrotnym w historii Stanów Zjednoczonych jest zapewne wybór Ronalda Reagana na urząd prezydencki – pisze autor. Bieg wypadków przyspieszyła  deregulacja sektora finansowego i ograniczenie progresywności systemu podatkowego. Deregulacja doprowadziła do nadmiernej finansjalizacji gospodarki – osiągnęła taki stopień, że w przeddzień kryzysu z 2008 roku 40% wszystkich zysków korporacji pochodziło z sektora finansowego.
Niestety, następcy Reagana podążali tą samą ścieżką. Kontynuowali także jego politykę obniżania podatków najbogatszym. W rezultacie 400 obywateli o najwyższych dochodach  zapłaciło w 2009 roku średni podatek w wysokości zaledwie 19,9%.
 

A czy można dzisiaj tę sytuację zmienić?  Nie ulega wątpliwości – pisze dalej Stiglitz, że istnieją rozwiązania gospodarcze mogące ograniczyć nierówności, jednak zważywszy na związki, jakie łączą nierówność gospodarczą z polityczną, należy zadać sobie pytanie: jakie jest prawdopodobieństwo, że te rozwiązania zostaną wprowadzone w życie?

Książka Stiglitza w dużej mierze dotyczy zjawisk nierówności występujących w USA (tam mieszka połowa z tych superbogatych 62 osób), niemniej autor pisze i o innych krajach – takich, którym udało się złagodzić nierówności. Jedno z przesłań tej książki jest bowiem takie, że dysproporcje nie muszą być ani tak duże, ani się pogłębiać, a gospodarka, demokracja i społeczeństwo tylko korzystają na ograniczaniu nierówności i wyrównywaniu szans.

Książka jest napisana znakomitym językiem, co czyni ją arcyciekawą lekturą dla każdego. To opowieść o świecie, w jakim żyjemy i który się zmienił diametralnie w trakcie trwania życia jednego pokolenia, ale i pokazanie ewolucji idei. To opowieść pełnego empatii ekonomisty-humanisty,  pokazującego czytelnikowi ekonomię jako procesy społeczne, gospodarcze, polityczne.

Problemy, jakie porusza Stiglitz ujęte są w 10 rozdziałach dotyczących problemu małej grupy superbogatych Amerykanów, pogoni za rentą, rynkowi i nierównościom, wagi skrajnych nierówności i zagrożenia nimi demokracji, roli psychologii w takim podziale dóbr, niszczeniu państwa prawa poprzez nierówności, a także roli najbogatszych obywateli w kształtowaniu budżetu państwa, polityki makroekonomicznej i banku centralnego.
Książkę kończą niezwykle obszerne przypisy, równie ciekawe jak zasadnicza treść dzieła i oczywiście indeks.(al.)
 

 

Cena nierówności. W jaki sposób dzisiejsze podziały społeczne zagrażają naszej przyszłości, Joseph E. Stiglitz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015, wyd. I, s. 622, cena 69,90 (dostępna także jako e-book)