Nauka i sztuka (el)
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2401
6 grudnia 2013 została uruchomiona internetowa platforma będąca podsumowaniem pierwszego etapu wieloletniego projektu opracowania, digitalizacji i popularyzacji twórczości autorki "Zapisu socjologicznego".
"Zapis socjologiczny" Zofii Rydet, realizowany w latach 1978-97, jest jednym z najważniejszych dzieł polskiej sztuki XX wieku. Ze względu na swój rozmach stanowi ogromne wyzwanie dla badaczy i krytyków sztuki. Dotychczas publicznie prezentowana była zaledwie niewielka część cyklu. W ramach pierwszego etapu opracowano 7,5 tys. (z ponad 17 tys.) negatywów, które teraz dostępne są w internetowym archiwum pod adresem www.zofiarydet.com.
Platforma, dzięki bardzo intuicyjnemu systemowi nawigacji, pozwala na wygodne sortowanie i przeglądanie zdjęć z podziałem na cykle (np. Domy, Zawody, Kobiety na progach), regiony (Podhale, Chochołów, Dolny Śląsk) czy motywy (bibeloty, kredens, jeleń na rykowisku, etc.). Ponadto na stronie internetowej prezentowane są zebrane materiały źródłowe, w tym również nieznane lub nieupowszechniane wcześniej prywatne dokumenty Zofii Rydet.
Użytkownicy niezalogowani mają bezpośredni dostęp do ponad 2,5 tys. zdjęć, a po zalogowaniu do całej bazy, wraz z możliwością pobrania plików w wysokiej rozdzielczości. Zawartość strony dostępna jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Przy naukowym opracowaniu i upowszechnieniu „Zapisu socjologicznego” współpracowało kilka podmiotów: Fundacja im. Zofii Rydet (bezpośrednio opiekująca się archiwum artystki), Fundacja Sztuk Wizualnych, która projekt zainicjowała, Muzeum w Gliwicach oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Kolejne etapy projektu przewidują opracowanie i udostępnienie pozostałej części zbioru (2014), organizację konferencji naukowej i serii wystaw wraz z publikacjami (2015-2016).
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 1790
Do 23 sierpnia 2015 roku we włocławskim Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej można będzie oglądać wystawę Zofia Stryjeńska (1891–1976). Sztuka z polską duszą.
Po raz pierwszy we Włocławku zaprezentowana zostanie monograficzna wystawa poświęcona twórczości „księżniczki malarstwa polskiego”. Wystawa zbudowana została wokół niezwykłej kolekcji obrazów Zofii Stryjeńskiej, którą w 1991 roku ofiarował Miastu Tarnów ksiądz Alojzy Nosal. Unikalny zbiór dzieł z Tarnowa wzbogacony został o arcydzieła z Muzeum Narodowego z Krakowa, Muzeum Narodowego z Warszawy, Muzeum Etnograficznego im. Zofii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu oraz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.
Urodzona w 1891 roku w Krakowie Zofia z Lubańskich Stryjeńska, była nie tylko wybitną malarką, ale także wielką osobowością artystyczną. Kształcona w rodzimych szkołach krakowskich, podjęła także naukę w Monachium, podając się za swojego brata. Była autorką ilustracji do wielu książek, obrazów ilustrujących obrzędowość polską, mity i legendy, panteon bóstw słowiańskich oraz wizerunków religijnych. Przyczyniła się do wielkiego sukcesu Polski na Międzynarodowej Wystawie Przemysłu Artystycznego w Paryżu w 1925 roku i stała się ikoną rodzimej sztuki dwudziestolecia międzywojennego.
Po II wojnie światowej wyjechała do Szwajcarii i osiadła w Belgii, goszcząc także w Paryżu. Nieprzerwanie zapisując na płótnach i kartonach swoje poematy malarskie opiewające Polskę, kontynuowała charakterystyczny dla siebie barwny, dynamiczny i niesłychanie wymowny styl. Zofia Stryjeńska zmarła w Brukseli w 1976 roku pozostawiając po sobie niezwykły bogaty dorobek – sztukę z polską duszą.
Wśród arcydzieł Zofii Stryjeńskiej na włocławskiej wystawie zobaczyć można m.in. prace z cyklu Pascha, litografie z teki Bożki Słowiańskie oraz wspaniałe przedstawienie Aniołowie u Piasta.
Wystawa jest zorganizowana w ramach VI Festiwalu Nauki, Kultury i Przedsiębiorczości.
Źródło: http://www.muzeum.wloclawek.pl/pl/news.php?id=942
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1357
W krakowskim Międzynarodowym Centrum Kultury do 2.07.17 można oglądać wystawę secesyjnej ceramki z manufaktury Zsolnay.
Fenomen manufaktury Zsolnay, mający swe korzenie w położonym na południu Węgier Peczu, stanowi ważny rozdział w historii węgierskiej secesji i dopełnia obraz sztuki około 1900. Charakter produkowanych przedmiotów odpowiadających stylistycznym gustom epoki, wizja właścicieli i innowacyjność stosowanych technologii sprawiły, że fabryka Zsolnay stała się jedną z najbardziej znanych producentów ceramiki nie tylko na terenie Austro-Węgier, ale i całej Europy.
Wyroby Zsolnay doceniał i kolekcjonował m.in. Walter Crane – artysta związany z ruchem Arts and Crafts.
Ciesząca się międzynarodową renomą manufaktura (liczne nagrody na wystawach światowych – np. w Wiedniu [1873] czy Paryżu [1878, 1900]) jest również ważnym elementem krajobrazu i tożsamości Peczu.
Początki fabryki sięgają połowy XIX wieku, ale założona w Peczu przez Miklósa Zsolnaya manufaktura prawdziwy rozkwit zaczęła przeżywać za czasów jego syna, Vilmosa. Kolejne generacje rodziny Zsolnay – w tym polski inżynier Tadeusz (Tádé) Sikorski, który poślubił córkę właścicieli Júlię – rozwijały działalność fabryki, włączając się aktywnie nie tylko w zarządzanie obiektem i jego rozbudowę, lecz także w proces koncepcyjny i projektowy wytwarzanych przedmiotów.
Czas jej największego rozkwitu przypadł na przełom XIX i XX wieku. Głoszony wówczas postulat syntezy sztuk i odrodzenia rzemiosł zaowocował nie tylko włączeniem się artystów w projektowanie przedmiotów codziennego użytku, lecz także przyczynił się do zmian w obrębie stosowanych procesów technologicznych.
Okres secesji wiązał się również z intensywnym rozwojem ceramiki, która ze względu na plastyczność wykorzystywanego w jej produkcji tworzywa stwarzała doskonałe możliwości kreowania form odpowiadających stylowym preferencjom epoki.
Te tendencje doskonale obrazuje manufaktura Zsolnay, której wyroby nie tylko odzwierciedlały popularną wówczas stylistykę (miękkie linie, niemal rzeźbiarskie formy, kwiatowo-organiczna ornamentyka), ale także, co szczególnie istotne, odznaczały się zastosowaniem innowacyjnych technologii.
O sukcesie Zsolnay – obok wysmakowanych w formie obiektów będących dziełem wykształconych w Budapeszcie czy Wiedniu i związanych z fabryką projektantów – zadecydowało wprowadzenie m.in. eozyny i pirogranitu. Pierwsza z nich nadawała przedmiotom iryzujący, metaliczny odcień. Drugi, wykorzystywany do produkcji detali architektonicznych, wpływał na ich trwałość, wytrzymałość i odporność na działanie warunków atmosferycznych.
Ważny obszar aktywności manufaktury Zsolnay, obok ceramiki dekoracyjnej i użytkowej, stanowiła produkcja elementów wykorzystywanych w dekoracji architektonicznej licznych budynków na terenie dawnej monarchii austro-węgierskiej – wielobarwne okładziny zdobiły dachy, fasady i wnętrza gmachów publicznych, świątyń i budynków mieszkalnych. Do dzisiaj można je spotkać w licznych miastach na terenie Węgier, Austrii, Serbii czy Rumunii.
Wśród nich do ważniejszych przykładów należą realizacje Ödöna Lechnera, jednego z kluczowych węgierskich twórców łączącego w swej pracy elementy secesji i stylu narodowego.
Produkowane przez rodzinę Zsolnay obiekty stanowią jedne z ważniejszych przykładów sztuki użytkowej i architektury secesyjnej nie tylko na Węgrzech, ale także w kontekście europejskim i światowym. Są porównywane na przykład z wyrobami Louis Comfort Tiffany’ego czy Clémenta Massiera.
Na wystawie zaprezentowano ponad 100 obiektów (ceramika dekoracyjna, rysunki i detale architektoniczne) z kolekcji Janus Pannonius Múzeum w Peczu. Jest to pierwsza prezentacja zbiorów i samego zjawiska w Polsce.
Więcej - http://mck.krakow.pl/wystawy/zsolnay-wegierska-secesja
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2389
Do 30 marca 2014 w Gmachu Głównym krakowskiego Muzeum Narodowego można oglądać wystawę prac Zuzanny Janin pt. "Nie minął czas okrutnych cudów".
Na wystawie pokazano prace artystki, która należy do ważniejszych przedstawicieli sztuki polskiej po 1989 roku. Swoją oryginalną twórczością wyłamuje się z utrwalonego schematu, w którym lata 90. XX w. rozpatruje się jedynie w kontekście „sztuki krytycznej” i „popbanalizmu”. Od początku tamtej dekady Janin mówi o relacji, jaka zachodzi pomiędzy jednostką a społeczeństwem, produkującym mechanizmy służące ograniczeniu indywidualnej wolności.
Jako artystka Janin patrzy krytycznie na homogeniczną wizję kultury. Chcąc zmienić perspektywę jej postrzegania, zwraca uwagę na potencjał wyobraźni, której francuscy sytuacjoniści chcieli oddać absolutną władzę. Nie ogranicza się przy tym do rozwiązywania problemów czysto estetycznych. Pozostaje wrażliwa na rzeczywistość społeczną i polityczną. W sposób krytyczny patrzy na oferowane przez kulturę modele „swobodnego” funkcjonowania. Nawiązując w tytule wystawy do ostatniego zdania powieści Stanisława Lema pt. „Solaris”, artystka sugeruje, że nasza fantazja może realnie kształtować rzeczywistość. Mówi, że analizując język, którego używamy, oraz badając media, za pomocą których się komunikujemy, możemy poznać mechanizmy ograniczające naszą wyobraźnię.
Świadomi zasad ich funkcjonowania możemy używać wyobraźni w sposób swobodny, niezależnie kształtować naszą tożsamość i skutecznie wpływać na otoczenie. Janin uświadamia nam, że świat oraz rola, jaką w nim odgrywamy, nie są ostatecznie ustalone. Są one wynikiem pewnej umowy i określonego sposobu widzenia, który można zmieniać.
Zuzanna Janin (ur. 1964, Warszawa; mieszka w Warszawie), rzeźbiarka, autorka instalacji, wideo instalacji, fotografii i działań performatywnych. Studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1980–1986) oraz w ramach stypendium w ECAV – Ecole Cantonale d'Art du Valais, Sierre (new media) (2004). Obecnie jest w trakcie pracy nad doktoratem na Wydziale Sztuki Mediów ASP w Warszawie.