Recenzje (el)
- Autor: al
- Odsłon: 2213
Wydawnictwo Copernicus Center Press wydało książkę Dominiki Oramus – Darwinowskie paradygmaty. Mit teorii ewolucji w kulturze współczesnej.
Karol Darwin uważany jest nie tylko za postać historyczną, ale i symbol. W kulturze anglosaskiej, a zatem i w globalnej, współistnieje kilka wizerunków odkrywcy teorii ewolucji, a jego nazwisko implikuje całą wizję świata i metodę uprawiania nauki, a także wiarę, że dzięki rozumowi można poznać świat- pisze autorka, powołując się na Michaela Shermera, amerykańskiego popularyzatora nauki.
Darwin i jego dzieło są niewyczerpalnym źródłem inspiracji dla literatury popularnonaukowej oraz literatury pięknej, scenariuszy filmowych, itd. Nazwisko Darwina jest spoiwem łączącym fakt i fikcję, nauki humanistyczne i ścisłe.
Zadaniem autorki książki była analiza fenomenu Darwina w kulturze współczesnej i obrona tezy, że w popularnym ujęciu teoria Darwina jest dla nas kwintesencją nauki, a nawet uniwersalnym kluczem do przyrody, naszą teorią wszystkiego. Teoria ta łatwo przemawia do wyobraźni, daje się łatwo upraszczać, łatwo też integruje się z literaturą i w dodatku dostarcza jej tematów do dzieł fikcyjnych, które utrwalają w kulturze mit o uniwersalności darwinizmu.
Dominika Oramus, aby pokazać funkcjonowanie mitu Karola Darwina w dzisiejszym świecie, nawiązuje zarówno do zdobyczy literaturoznawstwa, jak i kulturoznawstwa, analizując różne dyskursy.
W kolejnych rozdziałach opisuje historię poszukiwań teorii wszystkiego i marzenia o zunifikowaniu tego, co do tej pory odkryto na temat przyrody; omawia darwinowskie paradygmaty w rożnych dziedzinach nauki; pokazuje osobę Darwina jako bohatera kultury masowej; ukazuje współczesne zainteresowanie XVIII- i XIX-wieczną nauką i udowadnia, iż od połowy XX w. znaczenie teorii Darwina stale rośnie. Omawia również skomplikowane powiązania darwinizmu i metafizyki w kontekście kultury współczesnej.
Książka, będąca owocem wielkiej erudycji autorki – opatrzona niezwykle bogatą literaturą przedmiotu - poprzez swoją wielodyscyplinarność i obszerne pole badań naukowych ma rzadko spotykany walor: z zaciekawieniem przeczytają ja zarówno specjaliści różnych dziedzin nauki, jak i miłośnicy literatury – zarówno popularnonaukowej, jak i pięknej. (al.)
Darwinowskie paradygmaty. Mit teorii ewolucji w kulturze współczesnej, Dominika Oramus, Wydawnictwo Copernicus Center Press, wyd. I, Kraków 2015, s. 398, cena 59,90 (brutto). Dostępna także wersja elektroniczna, e-book.www.ccpress.pl
- Autor: al
- Odsłon: 2945
Instytut Studiów Politycznych PAN jest wydawcą książki Antoniego Z. Kamińskiego – Dezercja elit. Konsolidacja ustroju politycznego w pokomunistycznej Polsce.
W ostatnim czasie to kolejna już książka na rynku czytelniczym, w której analizowane są zmiany, do jakich doszło w ostatnim ćwierćwieczu w Polsce.
Antoni Kamiński omawia w niej możliwości, które powstały po 1989 r., a także sposób, w jaki zostały one wykorzystane, a niekiedy zaprzepaszczone. Jest to analiza krytyczna przekształceń ustrojowych oraz ich efektów w postaci ograniczeń wydolności państwa. Główną przyczyną tych ograniczeń, według autora, jest słabość instytucjonalna państwa, a przede wszystkim słabość instytucji, które mają służyć rozliczaniu osób zajmujących stanowiska władzy.
Efektem tego jest państwo niewydolne, niezdolne do tworzenia długofalowych strategii działania, korzystnego dla siebie oddziaływania na środowisko, dostosowywania się do jego zmiennych warunków, wykrywania i korygowania błędów.
Słabość instytucji przejawia się także w niedorozwoju właściwych im podkultur organizacyjnych i profesjonalnych, co wpływa na poziom etyczny związanych z nimi ludzi oraz sprzyja zanikowi poczucia odpowiedzialności publicznej.
Książkę tworzy trzynaście obszernych tekstów, jednak jak podaje autor, tom nie jest zwykłym zbiorem różnych opracowań. „Po pierwsze, łączy je temat: przedmiotem wszystkich zamieszczonych tekstów jest państwo, a przede wszystkim jego zdolność do rozwiązywania problemów /…/.
Po drugie, mimo, że opracowania powstawały w latach 1990 – 2013, (poza dwoma, w tym – tytułowe „Dezercja elit”- red.), to stanowią całość i przedstawiają względnie spójne spojrzenie na demokratyczne państwo we współczesnym świecie.
Po trzecie, jest to, ogólnie rzecz biorąc, analiza krytyczna polskiej transformacji./…/
Ostatni rozdział, będący podsumowaniem całości, wyjaśnia też tytuł książki. Czym bowiem jest owa tytułowa dezercja?
„Dezercję rozumiem jako dążenie do unikania odpowiedzialności za sprawy publiczne ze strony ludzi władzy, przede wszystkim władzy politycznej” – pisze autor. W jej wyniku – „w ćwierć wieku po rozpoczęciu przebudowy ustrojowej, Polska jest państwem o słabej władzy wykonawczej, dominującej nad słabą władzą ustawodawczą oraz niewydolną władzą sądowniczą. Wszystkie one razem ciążą nad zdezintegrowanym, zdezorientowanym narodem, mającym silne poczucie wyobcowania wobec państwa. Z punktu widzenia potencjalnych wrogów polski jest to bez wątpienia efekt pożądany, ale przecież to nie oni nam to państwo zorganizowali”. (al.)
Dezercja elit. Konsolidacja ustroju politycznego w pokomunistycznej Polsce., Antoni Z. Kamiński, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014, s. 404
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 773
Wydawnictwo RM wznowiło w ramach serii Sekrety historii wydanie książki Thomasa Andersona – Tygrys. Legendarny czołg w tłumaczeniu Grzegorza Siwka.
To ciekawa lektura dla wszystkich interesujących się techniką wojskową i przemysłem zbrojeniowym III Rzeszy Niemieckiej. Autor pokazuje bowiem w dziewięciu rozdziałach książki nie tylko okoliczności podjęcia prac konstrukcyjnych tego czołgu, ale i historię ich rozwoju i produkcji czołgu.
Zamieszcza wszystkie dane techniczne pojazdu, mnóstwo zdjęć i informacji dotyczących miejsc, w których Niemcy tego czołgu używali. Nie pomija i jego niedostatków, w tym – trudności w konserwacji i napraw. (Skomplikowany mechanizm pojazdu wymagał starannej konserwacji, z czym sobie zwykle nie radzono).
Tygrys miał opinię wśród samych Niemców jako pojazd „zbyt ciężki, trapiony przez usterki i awarie”, mimo że nie ma na to dowodów w dokumentacji technicznej.
Choć czołg Tygrys uznawany był za udaną konstrukcję, skuteczną w rozpętanej przez Niemców wojnie, (o czym świadczyła m.in. piosenka powstańców warszawskich: „a na tygrysy mają visy”), to jednak ustępował rosyjskim T-34 i innym, np. KW-1, zwłaszcza w walkach na froncie wschodnim.
W europejskich muzeach wojskowości przetrwało sporo jego okazów, będących świadectwem osiągnięć technicznych i technologicznych niemieckiego przemysłu zbrojeniowego w latach 30. XX wieku.(js)
Tygrys. Legendarny czołg, Thomas Anderson, Wydawnictwo RM, Warszawa 2021, wyd. II, s. 279, cena 39,99 zł
- Autor: js
- Odsłon: 2839
Wydawnictwo Zysk i S-ka wydało książkę Darona Acemoglu’a i Jamesa A. Robinsona w tłumaczeniu Jerzego Łozińskiego pt. Dlaczego narody przegrywają. Źródła władzy, pomyślności i ubóstwa.
Autorzy rozpatrują w niej przyczyny bogactwa jednych narodów i ubóstwa drugich. Nie zgadzają się z opinią, że u podstaw różnic w ich zamożności tkwią przyczyny kulturowe, położenie geograficzne czy niski poziom wykształcenia społeczeństw. Uważają, iż na sukces gospodarczy mają wpływ instytucje polityczne i gospodarcze. Dowodzą tego na licznych przykładach historycznych i współczesnych, począwszy od cesarstwa rzymskiego, poprzez państwa Ameryki Południowej i Północnej, Afryki i Azji.
Książka, będąca owocem 15-letnich badań, to pozycja zarówno z obszaru historii gospodarczej, jak i ekonomii politycznej. Autorzy skończyli ją pisać w chwili zapoczątkowania tzw. wiosny arabskiej, której owoców jeszcze nie znali. Nie wiadomo zatem, czy wydarzenia w Egipcie, którym poświęcili uwagę, potwierdziłyby ich tezę odnośnie przyczyn tych rewolucji.
Autorzy, opisując powody nierówności ekonomicznych między państwami, odrzucają wiele z istniejących teorii na ten temat. Uważają, iż zawsze najpierw (kiedy już ma się władzę) trzeba zmieniać politykę (a zatem i instytucje), by później móc rozwijać gospodarkę. Nie odwrotnie. Podają tu wyraziste przykłady Wielkiej Brytanii i Francji. Pierwsza – będąc jeszcze Anglią - w 1688 r. zmieniła całkowicie swoją politykę, a w rezultacie – gospodarkę (rewolucja przemysłowa). Wielka Rewolucja Francuska w 1789 też najpierw zmieniła ustrój, sposób sprawowania władzy politycznej, aby porzucić feudalną gospodarkę.
Książka składa się z 15 rozdziałów problemowych, przedmowy, eseju bibliograficznego, obszernej bibliografii i indeksu. Czyta się ją znakomicie – niczym powieść - a nie jak książkę naukową.(js)
Dlaczego narody przegrywają. Źródła władzy, pomyślności i ubóstwa, Daron Acemoglu, James A. Robinson, Wydawnictwo Zysk i S-ka, wyd. I, Poznań 2014, s. 580, cena 49,90 zł