Informacje
Informacje
Reprodukcja biedy
- Autor: SB
- Odsłon: 3224
Zakończyła się realizacja projektu PROFIT (Policy Responses Overcoming Factors in the Intergenerational Transmission of Inequalities), dotyczącego utrwalania się nierówności społecznych.
Podjęte w latach roku 2004 w ramach 6.PR przedsięwzięcie (pisaliśmy o nim w nr 2/06 SN) miało na celu poszukiwanie dróg i podejmowanie inicjatyw w europejskich miastach średniej wielkości, służących przeciwdziałaniu międzypokoleniowej transmisji nierówności społecznych. Chodziło głównie o eliminowanie dziedzictwa nierówności w sytuacji, w której dzieci pochodzące z ubogich rodzin wyrastają także na biednych, zwiększając tym samym liczbę ludzi wymagających długookresowego wsparcia.
W projekcie koordynowanym przez prof. Wielisławę Warzywodę-Kruszyńską z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, uczestniczyli badacze dziewięciu ośrodków naukowych z Bułgarii, Estonii, Finlandii, Litwy, Niemiec, Polski, Wielkiej Brytanii i Włoch. Był to pierwszy w naukach społecznych tak duży projekt europejski koordynowany przez zespół spoza „starej” unii.
Zaletą projektu PROFIT było skoncentrowanie uwagi i poszukiwanie rozwiązań najlepiej odpowiadających potrzebom osób i rodzin w miastach średniej wielkości. Miasta takie bowiem dysponują odpowiednią infrastrukturą instytucjonalną, a jednocześnie umożliwiają formalną współpracę różnych instytucji, żywe są w nich także nieformalne powiązania pomiędzy ludźmi, co służy wspieraniu najbardziej potrzebujących.
Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że politycy szczebla centralnego i lokalnego, mimo dostrzegania nierówności społecznych w swoich krajach, różnią się jednak w ocenie ich przyczyn i wpływu na społeczeństwo. Natomiast fakt międzypokoleniowej transmisji statusu społeczno-ekonomicznego nie jest już tak wyraźnie uświadamiany. Mimo to, podejmowanie działań przeciwdziałających reprodukcji biedy i nierówności społecznych uznawane jest za pożądane i uzasadnione. Interwencja tego rodzaju traktowana jest jako obowiązek państwa, jako inwestycja w przyszłość i wyrównywanie szans młodych ludzi wywodzących się z ubogich rodzin.
Choć badane kraje różnią się zasadniczo, czynniki ryzyka powodujące dziedziczenie niskiego statusu są podobne. Obok tradycyjnych (bieda, bezrobocie, przynależność do mniejszości etnicznej, wielodzietność, samotne wychowywanie dzieci, zamieszkiwanie w enklawach biedy, niskie kwalifikacje zawodowe, występowanie dysfunkcji w rodzinie) pojawiają się również nowe: globalizacja z większą konkurencją na światowym rynku pracy oraz digitalizacja dnia codziennego, oznaczająca, iż osoby nie potrafiące obsługiwać komputera, stają się niekonkurencyjne na rynku pracy.
Niezależnie od narodowego i lokalnego kontekstu, mechanizm dziedziczenia nierówności okazuje się podobny. Sukcesem projektu jest wskazanie kilku podstawowych cech, warunkujących na poziomie lokalnym skuteczność przeciwdziałania dziedziczeniu niskiego statusu społecznego rodziców. Chodzi tu m.in. o całościowe przedsięwzięcia wspomagające nie tylko dzieci z ubogich rodzin, lecz i ich rodziców, dzięki czemu rosną w rodzinie aspiracje odnośnie osiągnięć dziecka. Ważna jest też wielokierunkowość działań – edukacyjnych, socjalnych, zdrowotnych, co oznacza konieczność współdziałania instytucji publicznych i pozarządowych, którym – dzięki łączeniu swych wysiłków – łatwiej jest znaleźć środki na inicjowane i realizowane akcje.
Istotne jest także podejmowanie interwencji w stosunku do dzieci w jak najmłodszym wieku (kształtowanie systemu wartości i aspiracji dokonuje się w pierwszych kilku latach życia, gdy tymczasem zdecydowana większość przedsięwzięć ukierunkowana jest na dzieci w wieku szkolnym).
Uznano przy tym, że powinno stosować się jedynie formy wsparcia, które nie „piętnują” dzieci i ich rodziców. Jednocześnie stwierdzono, iż konieczne jest takie „rozbudowanie” statystyki publicznej, by można było wyselekcjonować odpowiednio wcześnie rodziny wymagające pomocy. Chodzi bowiem o to, by stosować tam, gdzie tylko się da, profilaktykę, a nie działania, które wiążą się już bezpośrednio z problemami wychowawczymi młodych ludzi, ich niedostosowaniem się do warunków szkolnych, a niekiedy mających już konflikty z prawem.
Na prace badawcze związane z projektem PROFIT Komisja Europejska wyasygnowała prawie milion euro.
Stanisław Bąkowicz
Skład Rady Głównej Jednostek Badawczo - Rozwojowych VI kadencji
- Odsłon: 3039
2. CIECHANOWSKA Maria Instytut Nafty i Gazu
3. DASZKIEWICZ Marek(sekretarz) Instytut Optyki Stosowanej
4. GROMEK Józef(wiceprzewodniczący) Instytut Tele- i Radiotechniczny
5. GWOREK Barbara Instytut Ochrony Środowiska
6. JAKUBOWSKI Marek Instytut Medycyny Pracy
7. KACZANOWSKI Stanisław Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
8. KORADECKA Danuta Centralny Instytut Ochrony Pracy-PIB
9. LEWITOWICZ Jerzy Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
10. MEDER Andrzej Centrum Mechanizacji Górnictwa ”KOMAG”
11. MENES Józef Instytut Chemii Przemysłowej
12. MRÓWCZYŃSKI Marek Instytut Ochrony Roślin
13. OSTOJSKI Mieczysław S. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
14. OSTROWSKI Janusz Instytut Melioracji i Użytków Zielonych
15. PADUCH Józef Instytut Metalurgii Żelaza
16. PARADOWSKI Stefan Instytut Elektrotechniki
17. PAWŁOWSKI Tadeusz Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
18. PILARCZYK Jan Instytut Spawalnictwa
19. PILCH Józef Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
20. PLEWIŃSKI Andrzej Instytut Obróbki Plastycznej
21. RAFALSKI Leszek(przewodniczący) Instytut Badawczy Dróg i Mostów
22. RUTKOWSKA – SAK Lidia Instytut Reumatologii
23. SOBCZAK Jerzy Instytut Odlewnictwa
24. STACEWICZ Maria M. Państwowy Instytut Geologiczny
25. SZUTA Marcin Instytut Energii Atomowej
26. ŚCIĄŻKO Marek Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla
27. ŚMIESZEK Zbigniew(wiceprzewodniczący)Instytut Metali Nieżelaznych
28. TKACZYK Stanisław Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań
29. WIERZBICKI Stanisław M. Instytut Techniki Budowlanej
30. WIŚNIOWSKI Witold Instytut Lotnictwa
31. ŻELAZNY Jan Państwowy Instytut Weterynaryjny – PIB