Informacje

Rada Ministrów 13.02.07. przyjęła projekt ustawy – Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, przedłożony przez ministra środowiska.

Jednym z najważniejszych założeń nowego prawa o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (GMO) jest uporządkowanie kompetencji nadzorczych i kontrolnych pomiędzy siedmioma inspekcjami, aby uszczelnić i zagwarantować skuteczny system nadzoru. Projekt ustawy określa system prawnej działalności dotyczącej GMO.
Na terytorium Polski minister środowiska będzie koordynował kontrolę
i monitorowanie działalności w zakresie GMO oraz odpowiadał za wymianę informacji, szczególnie jeśli chodzi o kwestie bezpieczeństwa ludzi i środowiska. Będzie również prowadził Rejestr Zamkniętego Użycia Mikroorganizmów Genetycznie Zmodyfikowanych.
Do jego zadań należeć będzie wydawanie zezwoleń na:
 prowadzenie zakładów inżynierii genetycznej,
 zamknięte użycie mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych,
 zamknięte użycie organizmów genetycznie zmodyfikowanych, innych niż mikroorganizmy genetycznie zmodyfikowane,
 zamierzone uwolnienie organizmów genetycznie zmodyfikowanych w celach doświadczalnych,
 wprowadzenie do obrotu organizmu genetycznie zmodyfikowanego jako produktu
i w produktach,
 ponowne wprowadzenie do obrotu organizmu genetycznie zmodyfikowanego jako produktu i w produktach.
Za rejestrację odmian, nasiennictwo, uprawy oraz wprowadzanie do obrotu pasz genetycznie zmodyfikowanych będzie odpowiadał minister rolnictwa. Sprawy związane
z wydawaniem decyzji na wprowadzanie do obrotu produktów leczniczych będą podlegać ministrowi zdrowia. Główny Inspektor Sanitarny będzie odpowiedzialny za wprowadzanie do obrotu zmodyfikowanej genetycznie żywności oraz za bezpieczeństwo i higienę w zakładach inżynierii genetycznej.
Bezpośredni nadzór i kontrolę przestrzegania przepisów dotyczących GMO będą sprawować: Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspekcja Handlowa, Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów oraz Służba Celna.
Zaproponowano nowe zasady funkcjonowania Komisji ds. GMO. W jej skład wejdzie 25 członków powoływanych i odwoływanych przez ministra środowiska. Będą to przedstawiciele ministrów: zdrowia, rolnictwa, środowiska, spraw wewnętrznych i administracji, obrony narodowej, nauki i szkolnictwa wyższego oraz siedmiu reprezentantów nauki. Do zadań Komisji będzie należało m.in. opiniowanie wniosków w sprawach GMO, ze szczególnym uwzględnieniem oceny zagrożenia, jakie dany organizm lub mikroorganizm może stanowić dla ludzi i środowiska.
Nowe prawo precyzuje przepisy dotyczące zamkniętego użycia mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakładach inżynierii genetycznej. Utrzymano w tej kwestii dotychczas obowiązujące przepisy, nakładające na użytkownika obowiązek uzyskania zgody ministra środowiska na wszelkie kategorie zamkniętego użycia, pomimo tego, że przepisy te są bardziej restrykcyjne niż dyrektywy unijne. Określono cztery kategorie zagrożeń związanych z zamkniętym użyciem mikroorganizmów oraz wskazano, jakie procedury należy spełnić, by uzyskać zezwolenie. Opisano zasady przygotowania oceny zagrożenia przed rozpoczęciem procesu użycia zamkniętego oraz wytyczne dotyczące bezpieczeństwa prac.
Uregulowano zagadnienia związane z zamierzonym uwolnieniem GMO do środowiska w celach doświadczalnych. Zastosowano tu szczególnie rygorystyczne rozwiązania, służące zachowaniu bezpieczeństwa środowiska. Uzyskanie decyzji na przeprowadzenie tego typu eksperymentu będzie uzależnione od spełnienia wielu wymagań, takich m.in. jak: ocena uwarunkowań środowiskowych, czy uzyskanie zgody od wszystkich właścicieli działek sąsiadujących z terenem, na którym będzie przeprowadzone doświadczenie z GMO.
W projekcie ustawy określono również zasady dotyczące tworzenia stref wskazanych do uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych. Rolnik zamierzający prowadzić taką uprawę powinien otrzymać zezwolenie ministra rolnictwa, który podejmuje decyzję w porozumieniu z ministrem środowiska i po zasięgnięciu opinii rady gminy. Rolnik będzie również ponosił odpowiedzialność cywilną za swoją działalność i jej ewentualne skutki.
Nowy projekt ustawy – Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych zastąpi obecnie obowiązującą ustawę z 22 czerwca 2001 r. Z dniem wejścia w życie ustawy przestaną obowiązywać również przepisy znowelizowanej ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Nowa ustawa dostosowuje przepisy prawa krajowego do unijnego, a ponadto uwzględnia postanowienia Ramowego Stanowiska Polski dotyczącego organizmów genetycznie zmodyfikowanych, które zostało zaakceptowane przez Radę Ministrów 7 marca 2006 r.