Nauka i sztuka (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1557
W Kamienicy Szołayskich, Oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie do 28.05.17 można oglądać wystawę pn. „Potęga awangardy”.
W 2016 roku w Centre fot Fine Arts BOZAR w Brukseli pokazana została wystawa The Power of the Avant-Garde. Now and Then, której kuratorem był nie¬miecki historyk sztuki Ulrich Bischoff. Jego ideą była konfrontacja sztuki awangardowej z pierwszej poło¬wy XX w. ze sztuką współczesną. Wystawa ta zgromadziła dzieła wielkich i klasycz¬nych już dla historii sztuki artystów, takich jak: Fernand Léger, Max Ernst, Hans Arp, Piet Mondrian, Aleksandr Archipenko, Kazimierz Malewicz czy Edvard Munch.
Pracom tworzonym w pierwszych dekadach XX w. towarzyszyły dzieła współczesne, prowadzące dialog z historycznymi obiektami, autorstwa Davida Claerbouta, Williama Kentrid¬ge’a czy Seana Scully’ego. Kurator tej wystawy zadał pytanie o aktualność awangardy, o inspiracje i znaczenia w niej odnajdywane, a także o jej siłę oddziaływania.
Wystawa „Potęga awangardy” w Muzeum Narodowym w Krakowie, zorganizowana z okazji 100-lecia tego ruchu w Polsce, modyfikuje koncepcję brukselską. Powstał nowy scenariusz, obejmujący 84 prace, w tym także Légera, Ernsta, Arpa, Mondriana, Archipenkę, Malewicza czy Muncha, ale uzupełniony o około 40 dzieł autorstwa polskich ar¬tystów. Reprezentują oni różne tendencje awangardy: ekspresjonizm, dadaizm, surrealizm, modernizm, konstruktywizm oraz te nowsze: konceptualizm czy mi¬nimalizm. Jest to zatem próba pokazania tychże tendencji w sztuce awangardowej XX wieku – zrywającej z tradycją sztuki mimetycznej, kreującej własne światy, utopijnej i często antycypującej społeczne tendencje.
- Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie, dzięki udziałowi w niej polskich artystów, ukazuje jednorodność i zbieżność poszukiwań artystycznych w całej Europie. Ekspozycja jednocześnie zmusza do refleksji nad znaczeniem pojęcia awangardy w sztuce, jak i do zadania pytania o to, czym jest owa „potęga awangardy”. A może mamy raczej do czynienia z potęgą mitu o awangardzie? Lub należy stwierdzić, że wystawa dotyczy tego, co jest nam bliskie: uniwersalnej potęgi sztuki, tej, w której się odnajdujemy, niezależnie od kategoryzacji…
Wystawa jest pokazywana w Kamienicy Szołayskich, a nie są to wnętrza, które kojarzą się z przestrzenią przeznaczoną dla dzieł określanych mianem awangardowych. Niemniej pamiętajmy, że to właśnie w kamienicach mieszczańskich zawisły pierwsze dzieła twórców awangardy. Interesujące – może właśnie awangardowe? – napięcie wynikające ze skali przestrzeni i wprowadzonej nieoczywistej scenografii jest zasługą projektantów: Agaty Woźniczki i Mateusza Adamczyka – mówi dr Andrzej Betlej, dyrektor MNK.
Dr Andrzej Szczerski, z-ca dyrektora MNK ds. Naukowych i jeden z kuratorów wystawy w MNK pisze w katalogu do niej: „Rok Awangardy, obchodzony w 2017 roku w 100-lecie narodzin awangardy w Polsce, to przede wszystkim okazja, aby podkreślić znaczenie awangardowego dorobku artystycznego, często sytuowanego na marginesie historii kultury polskiej XX wieku. Tymczasem to właśnie awangardowi artyści zmienili nie tylko nasze malarstwo, fotografię i inne sztuki wizualne, ale współtworzyli współczesne koncepcje mieszkania i wyposażenia wnętrz, projektowali środki transportu czy zaawansowane technologicznie narzędzia pracy, wpływali na kształt przestrzeni publicznej i definiowali na nowo zaangażowanie artysty w procesy przemian społecznych.
Ta wielowątkowa historia awangardy powinna stać się powszechnie znana i doceniana, a jej przypomnieniu i popularyzacji służy właśnie Rok Awangardy zainicjowany przez trzy muzea posiadające największe zbiory sztuki awangardowej w Polsce: Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowe w Warszawie i Muzeum Narodowe w Krakowie.
O wadze wydarzenia świadczy objęcie go patronatem przez Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudę. Ponadto Rok Awangardy odbywa się także pod auspicjami Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Drugim istotnym celem obchodów stulecia awangardy w Polsce jest pokazanie jej różnorodności. Data nawiązuje do debiutanckiej wystawy formistów, uznawanych za pierwsze polskie ugrupowanie awangardowe, otwartej w krakowskim Pałacu Sztuki 4.11.1917.
Formiści zaprezentowali wtedy oryginalną koncepcję artystyczną łączącą nawiązania do ludowego malarstwa na szkle i polskiej poezji romantycznej z dialogiem ze współczesną sztuką europejską, przede wszystkim z kubizmem i ekspresjonizmem. Wskazywali tym samym, że nie ma sprzeczności między sztuką współczesną a tradycją narodową, co więcej, tradycja, aby trwać i inspirować kolejne pokolenia, powinna nie tyle zwracać się w stronę stylów historycznych, ile wyrażać się w nowoczesnej formie.
Ten narodowy wymiar awangardy był tylko jednym z elementów jej historii. Równie ważne miejsce zajmowały tendencje kosmopolityczne, jak na przykład konstruktywizm, podkreślające międzynarodowy charakter awangardowej formy i odwołujące się do idei nowoczesności o uniwersalnym wymiarze.
Historia awangardy w Polsce pokazuje także jej związki z procesem tworzenia niepodległej II Rzeczypospolitej, a w okresie PRL – podejmowane próby utrzymywania kontaktu z kulturą europejską, na przekór istnieniu żelaznej kurtyny. We współczesnych nam czasach postawę awangardową odnajdziemy w pracach twórców analizujących jej XX-wieczną historię i wskazujących te elementy, które zachowały niezmienną aktualność”.
Na wystawie w Kamienicy Szołayskich pokazano prace najważniejszych w Polsce twórców awangardowych dwudziestolecia między¬wojennego, przede wszystkim Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, oraz artystów współczesnych, którzy inspirują się pracami klasyków polskiej awangardy.
- Awangarda jest jednym z tych licznych, wieloznacznych terminów w sztuce, które nie posiadają klarownej definicji. W sztuce artysta awangardowy to taki, który podejmuje się eksperymentowania. Ta wystawa to wybór, a nie panorama. To wystawa o tym, że awangarda szczerze chciała zmieniać świat.
Awangardowe ruchy pierwszej ćwierci XX wieku niosły ze sobą olbrzymi ładunek emocjonalny, intelektualny, a w niektórych wypadkach także społeczno-polityczny. To¬warzyszył im optymizm i wiara w możliwość naprawy świata – i przemianę człowieka. Dwie wojny światowe i doświadczenia totali¬taryzmów europejskich zmieniły to nastawie¬nie. Dlatego dialog międzypokoleniowy nie jest zjawiskiem epigońskim, choć obarczona traumami sztuka drugiej połowy XX wieku rzadko zdobywa się na autentyzm awangar¬dy, wikłając się w zbyt często wykorzysty¬wane pokusy postmodernizmu lub uciekając w estetykę kampu, konwencji stylistycznej przypisującej pewnym rzeczom wartość ze względu na ich wymowę ironiczną, prowo¬katorską, często absurdalną – mówi kuratorka wystawy Magdalena Czubińska.
Wystawę zaczyna i kończy pokaz filmów. Nicola Mazzanti, kurator Belgijskiego Królewskiego Archiwum Filmowego, przygotował niezwykły pokaz początków kina od lat 90. XIX w. Zestaw ten dowodzi, że wszystkie awangardowe ruchy w sztukach plastycznych istniały w zarodku w twórczości filmowej. Potrzeba znalezienia wyrazu plastycznego dla idei sformułowanych później w rozmaitych manifestach i tekstach teoretycznych pojawiała się często właśnie w filmach. Ta zaskakująca antycypacja potrzeb estetycznych, intelektualnych i artystycznych dowodzi, od jak dawna istniały one w umysłach artystów.
Oprac. KB
Więcej - http://mnk.pl/wystawy/potega-awangardy-1
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1239
Potęga koloru – to tytuł wystawy malarstwa Abdulqadera Al Raisa, którą można oglądać w Oddziale Sztuki Nowoczesnej gdańskiego Muzeum Narodowego (w Pałacu Opatów) do 8.09.19.
Abdulqader Al Rais (rocznik 1951) – najbardziej uznany artysta w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Określa się go mianem „ojca chrzestnego” sztuk pięknych w Emiratach. Malarstwa uczył się w latach 60. XX wieku w Kuwejcie, który w tamtym czasie kwitł politycznie, gospodarczo a przede wszystkim kulturalnie. To tam poznał arabskich pionierów sztuki i odkrył potęgę oraz siłę kreacyjną barwy.
Abdulqader maluje realistyczne, wysmakowane kolorystycznie krajobrazy, w tym pejzaże architektoniczne inspirowane tradycyjnymi arabskimi dzielnicami. Jednym z jego ulubionych wątków jest motyw drzwi, często lekko uchylonych, a przez to wprowadzających widza w świat przeszłości i przyszłości jednocześnie.
Artysta tworzy także kompozycje abstrakcyjne, w których eksperymentuje z kaligrafią i symbolami arabskimi. Jego twórczość jest utrzymana w duchu romantycznego, magicznego realizmu, a charakteryzuje się wręcz mistyczną wyobraźnią.
Abstrakcyjne prace Abdulqadera stanowią rodzaj medytacji nad potęgą barwy i jej duchowymi możliwościami. Artysta posługuje się techniką olejną i akwarelową.
Poza Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi wystawiał również w Czechach, Libanie, Stanach Zjednoczonych, Niemczech i Kuwejcie. Ta wystawa będzie pierwszą w Polsce prezentacją twórczości Artysty ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Zostanie na niej pokazanych 39 prac, w tym kilka ze słynnej kolekcji liter arabskich Hurufiyyat, które Abdulqader traktuje jako nietypowe – bo malarskie – listy.
Kurator - Małgorzata Paszylka-Glaza
http://www.mng.gda.pl/events/potega-koloru-malarstwo-abdula-qader-al-raisa/
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 286
W katowickim BWA do 17.11.24 można oglądać wystawę pn. Potęga monochromu.
W sztuce kolor jako środek wyrazu ma szczególne znaczenie zarówno w kontekście budowania własnego języka wypowiedzi artystycznej jak i świadomości jego użycia. Jest jednym z najważniejszych elementów wyrazu artystycznego w odniesieniu do tworzenia własnej narracji w relacji do rzeczywistości.
Organizatorzy definiują wystawę formalnie i symbolicznie w ramach trzech podstawowych kolorów oraz bieli i czerni. Na wystawie zaprezentowane zostaną prace, których minimalizm formalny dopełnia siła przekazu zgodnie z zasadą less is more/mniej znaczy więcej autorstwa Ludwiga Miesa van der Rohe.
Symboliczne znaczenie koloru w dychotomicznym świecie wyznacza nasz kulturowy emblemat tożsamościowy, w odniesieniu do wszystkich aspektów naszego funkcjonowania. Siła pojedynczego koloru czy też zestawień barwnych buduje naszą pozycję i relację względem otaczającej nas rzeczywistości, opartej na tym co pomiędzy.
Dzięki identyfikacji z kolorem, utożsamiamy swoją przynależność społeczną, kulturową, narodową. Budujemy komunikaty, wysyłamy sygnały. Manifestujemy w ten sposób naszą przynależność, odmienność, różnorodność. Narracja wystawy będzie budowana na kilku osiach wzajemnie się dopełniających i przenikających zarówno pod względem formalnym jak i tematycznym.
Kamil Kuskowski, kurator
Więcej - https://bwa.katowice.pl/wystawy-i-wydarzenia/potega-monochromu-zapowiedz-wystawy/
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1209
Czym jest queerowa pamięć i czy można budować ją wspólnie? Potęga sekretów w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski to eksperymentalna, solowa wystawa, która po raz pierwszy tak przekrojowo prezentuje sztukę Karola Radziszewskiego. Czynna do 29.03.20.
Artysta, kurator, fascynat, zbieracz, historyk amator – Radziszewski sprawnie porusza się między sztukami wizualnymi i performansem. Wystawa w U–jazdowskim pokazuje bogactwo jego praktyk twórczych i metod artystycznych.
Osią tematyczną ekspozycji jest performatywny charakter queerowych archiwów. Archiwa te przywracają pamięć o wypieranej przeszłości i demokratyzują historię.
Karol Radziszewski stosuje wyjątkowe narzędzia do montażu materiałów: fakty łączy z fantazjami, komponuje dokumenty ze skrawkami wspomnień. Myli tropy, by wskazać alternatywne ścieżki pamiętania. Ujawnia nie tylko indywidualne przeżycia, ale utrwala także losy wspólnot. Wykracza przy tym poza granice Polski.
Potęgę sekretów współtworzą artyści i artystki, dzięki którym różne wątki ukazują się w szerokich kontekstach historycznych i artystycznych. Ich dzieła układają się we wspólną opowieść o losach queerowych społeczności. W U–jazdowskim pokazujemy prace Ryszarda Kisiela, Natalii LL, Libuše Jarcovjákovej, Wolfganga Tillmansa oraz kanadyjskiego kolektywu General Idea.
Na wystawie intymność przeplata się z polityką, a historie prywatne z publicznymi. Zobaczymy prace poświęcone queerowym bohaterom i bohaterkom – Tarasowi Szewczence i Ewie Hołuszko, akcji „Hiacynt”, a także próbę odtworzenia erotycznej wystawy Wojciecha Skrodzkiego z lat siedemdziesiątych XX wieku. Bajkowe rysunki z dzieciństwa artysta cytuje na obrazach i muralach z serii 1989.
Przedstawiona jest również działalność Queer Archives Institute. To parainstytucja założona przez artystę, która bada queerową tożsamość Europy Środkowo-Wschodniej.
W ramach wydarzeń towarzyszących Potędze sekretów zaplanowano przegląd filmów Karola Radziszewskiego, oprowadzania i spotkania z artystami, m.in. z AA Bronsonem.
Więcej - https://u-jazdowski.pl/program/wystawy/karol-radziszewski