Nauka i sztuka (el)
- Autor: Kamil Kopania
- Odsłon: 1899
W Galerii Arsenał w Białymstoku czynna jest do 21 stycznia 2016 wystawa prac Wiesława Jurkowskiego pn. Forma i barwa. Reinterpretacje.
Wiesław Jurkowski – malarz, grafik, scenograf teatrów lalek. Nestor białostockiego środowiska artystycznego. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1964). Od urodzenia związany z Podlasiem odcisnął wyraźne piętno na życiu kulturalnym Białegostoku. Tworząc z potrzeby serca, a przy tym w oparciu o doskonale opanowany warsztat, od dziesięcioleci proponuje sztukę o wielkim ładunku intelektualnym i emocjonalnym.
Malarstwo Jurkowskiego jest malarstwem nasyconym znaczeniami i wynikającym z głębokiego namysłu nad otaczającą rzeczywistością. Zarówno we wczesnych, jak i w dużo późniejszych obrazach Jurkowski proponował intrygujące rozwiązania kolorystyczne oraz kompozycyjne. W jego dziełach widać biegłość warsztatową, szacunek do tradycji, przede wszystkim zaś wyraźny, indywidualny styl, u którego źródeł leży duża wrażliwość na formę.
Wyraźnie rysuje się też charakterystyczny dla imaginarium Jurkowskiego repertuar tematów, z których część można łączyć ze światem wyobraźni ludowej (postaci ludzkie i zwierzęce o formach nawiązujących do rzeźby ludowej), część zaś z tradycją malarską ostatnich wieków (akty, konie). Co ważne – oczywiste, zdawałoby się, inspiracje i motywy w twórczości Jurkowskiego znajdują nową formułę, artysta potrafił nadać im nowe, świeże znaczenia.
Twórczość graficzna Jurkowskiego to z kolei przegląd przez klasyczne techniki, które artysta opanował w stopniu bez mała doskonałym. Tworzone przez niego drzeworyty są esencją sztuki drzeworytniczej w ogóle. Artysta osiągnął niebywałą sprawność w opracowywaniu matrycy. Operuje zdecydowaną linią, swobodnie i pewnie wybiera materiał, z wyczuciem operuje czernią i bielą, nadając im szczególną moc. Forma tych prac idzie w parze z treścią.
Drzeworyt, jedna z najprostszych i najtańszych technik graficznych, przez stulecia znajdował zastosowanie w sztuce ludowej. Reminiscencje tej ostatniej praktycznie zawsze są czytelne w pracach Jurkowskiego. Z niej wywodzą się zarówno proste formy o dużej sile wyrazu, jak też treści często oscylujące wokół religijności oraz wyobraźni mieszkańców podlaskich wsi.
Jurkowski głęboko wczuwa się w świat tradycyjnych wartości, ale przetwarza je na własną modłę. Biegłość warsztatowa widoczna jest także w innych technikach. Zupełnie odmienne w wyrazie kreski miedziorytów czy suchej igły tworzą świat detalicznych, walorowych obrazów, bardziej realistycznych w charakterze, choć podszytych aurą pewnej oniryczności.
Osobnym wątkiem jest twórczość scenograficzna, którą Jurkowski zainicjował w 1971 roku, wiążąc się z Białostockim Teatrem Lalek. Na przestrzeni lat stworzył ponad sto projektów scenograficznych, wśród nich zaś takie, które na stałe weszły do kanonu sztuki lalkarskiej w Polsce. Jego twórczość zarówno dla dzieci, jak i dorosłych to pokaz precyzyjnego teatralnego myślenia, którego efektem są doskonale zaprojektowane, wygodne pod względem animacyjnym, przede wszystkim zaś efektowne lalki, wprowadzające widzów w bogaty świat skojarzeń, emocji i doznań wizualnych.
Prace Wiesława Jurkowskiego powstałe w ciągu ostatnich pięciu lat pokazują, że ich autor jest twórcą zaangażowanym w to, co robi. Nie spoczął na laurach, nie znudził się sztuką, nie stracił chęci rozwijania własnej osobowości oraz poszukiwania najlepszych, jego zdaniem, rozwiązań w zakresie malarstwa czy technik graficznych. Najnowsze prace artysty tchną świeżością, przebija przez nie intensywność w odbieraniu bodźców i chęć ich celnego przełożenia na język sztuki. Obrazy uwodzą gamą barwną. Jurkowski nigdy jeszcze nie używał tak czystych, głównie jasnych barw. Nigdy też nie pozwalał sobie na tak dużą swobodę kompozycyjną.
Przez ostatnie dwadzieścia lat jego malarstwo opierało się na formach geometrycznych i wyrazistych liniach, niekiedy prowadzonych tak, że sprawiały wrażenie wymuszonych, powstałych w wyniku dużego wysiłku intelektualnego, wahań czy rozterek.
Ostatnie prace są bardziej impresyjne, improwizacja oraz rozmalowanie przełamują kanciaste, krystaliczne, ciężkie struktury znane z wcześniejszych płócien. Szczególnie pejzaże tworzone są mniej rygorystycznie niż dawniej, są swobodniejsze i tchną często witalnością przyrody.
W pracach graficznych artysta bawi się formą, technikami: w miedziorytach wraca do realistycznego sposobu obrazowania, typowego dla wczesnej fazy swojej twórczości, a jednocześnie eksperymentuje; do drzeworytów, utrzymanych w charakterystycznej dla siebie stylistyce, wprowadza kolor i odbija obraz na zadrukowanym papierze. Punkt zainteresowania przesuwa przy tym z motywów ludowych na portretowe. To właśnie syntetyczne, mocne w wyrazie przedstawienia twarzy konkretnych osób dominują ostatnimi czasy w drzeworytach artysty.
Wiesław Jurkowski niczego już nie musi. Nie ściga się, nie rywalizuje. Tworzy, bo tworzenie jest jego pasją, bo lubi to, co robi. Mając za sobą ponad pięćdziesiąt lat artystycznych doświadczeń, może skupić się na twórczym podejściu do własnego dorobku, własnych doświadczeń, reinterpretując motywy, które z powodzeniem wykorzystuje od wielu lat.
Kamil Kopania (kurator wystawy)
Więcej - http://galeria-arsenal.pl/pl/wystawy/wieslaw-jurkowski-3.html
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2689
W BWA w Tarnowie, do końca sierpnia można oglądać wystawę prac malarskich, graficznych i rzeźbiarskich Józefa Wilkonia pn. Powrót do Tarnowa.
Wystawie towarzyszy książka „Józef Wilkoń. Szum drzew” w opracowaniu Janusza Górskiego.
Na wystawie zgromadzono ilustracje w technice pasteli, piórka i akwareli, monumentalne drewniane prezentacje rzeźbiarskie jak słoń, łoś, tur, w otoczeniu mniejszych przedstawień psów, kotów, lisów, gęsi, tygrysów, dzikiego ptactwa czy nietoperzy. Wystawa wprowadza w bajkowy świat artysty, skierowany nie tylko do młodego odbiorcy.
Józef Wilkoń o zwierzętach:
„Wypowiadanie się przez zwierzęta jest moją obsesją. Mam nadzieję, że czemuś to służy, że coś mogę w ten sposób wyrazić, powiedzieć o ludziach, używając zwierzęcia jako metafory. Najpierw trzeba poznać zwierzęta. Zapamiętać jak wyglądają, jak zachowują się w ruchu. A później należy nauczyć się je namalować w różnych pozach, o różnej porze dnia i nocy. Jeżeli artysta chce namalować zwierzęta rzetelnie, musi pokazać, jak wyrażają emocje: radość, smutek, myślenie, zadumę. Gdy artysta jest zdolny, potrafi nawet oddać zapach i smak owoców, które one zjadają”
Józef Wilkoń - ilustrator, malarz, rzeźbiarz, twórca plakatów i scenografii teatralnych. Studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (dyplom w 1955 r.) oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim (dyplom w 1954 r.). Zilustrował ponad 100 książek dla dzieci i dorosłych w kraju (m.in. Pana Tadeusza w 1973 r.) oraz ponad 80 książek dla dzieci za granicą. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień m.in. Deutcher Jugedbuchpreis (1964), Nagrodę Państwową za twórczość dla dzieci (1974) oraz Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za całokształt twórczości w 2005 r. W 2010 r. roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz otrzymał Złote Berło Fundacji Kultury Polskiej.
Wystawiał w wielu galeriach i muzeach świata od Centrum Pompidou (1989) po Narodową Galerię Zachęta w 2006 roku, gdzie jego wystawa osiągnęła rekordową frekwencję.
Jego prace znajdują się w licznych galeriach i muzeach m.in. Muzeum Ilustracji w Moulin we Francji, w Muzeum Ilustracji w Oshima, Azumino, Koruisaua w Japonii oraz w Muzeum Literatury i Bibliotece Narodowej w Warszawie.
W 2009 roku ukazało się albumowe wydanie Księgi Dżungli z jego ilustracjami.
Więcej – www.bwa.tarnow.pl
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 805
W Muzeum Narodowym w Warszawie do 9.10.22 czynna jest wystawa pn. Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia poświęcona twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, jednego z najwybitniejszych twórców XX wieku.
Witkacy był artystą wszechstronnym, filozofem, pisarzem i przenikliwym krytykiem cywilizacji. Jego bezkompromisowość i konsekwencja w podążaniu własną drogą fascynują do dziś. Czerpał inspirację z różnych dokonań artystycznych i naukowych, reagował na otaczającą go nowoczesność. Był świadkiem historii, I wojny światowej i rewolucji październikowej, rejestratorem przejawów przyspieszenia cywilizacyjnego, przyczyniającego się do mechanizacji życia jednostki. Jego wybory i intuicje nierzadko okazują się aktualne.
Wystawa koncentruje się na postawie twórczej Witkacego, która rozbija konwencjonalne myślenie o sztuce. W miejsce chronologicznej narracji – od pejzażu, poprzez Czystą Formę, do Firmy Portretowej – proponuje przegląd tematów ważnych dla samego artysty i w sztuce nowoczesnej. To m.in.: kosmos, ciało, historia, ruch, pierwotna wizja artystyczna, psychologiczna intensywność przeżycia metafizycznego, refleksja socjologiczna. Ważnym aspektem proponowanej interpretacji twórczości Witkacego jest również pokazanie jego działań performatywnych i paraartystycznych jako przynależnych polu sztuki.
Dzieła z różnych okresów twórczości artysty spotkają się z wizjami awangardy – Wasilija Kandinsky’ego, Maxa Ernsta, Rudolfa Schlichtera, Umberto Boccioniego i Marcela Duchampa. Dokonania Witkacego na tym tle udowodniają głębokie pokrewieństwo ze zjawiskami artystycznymi o kluczowym znaczeniu dla kultury europejskiej dwudziestolecia międzywojennego.
Na wystawie można obejrzeć prace Witkacego ze zbiorów własnych oraz z licznych muzeów i instytucji w Polsce, a także rzadko prezentowane dzieła z kolekcji prywatnych. To ponad 500 prac – obrazów, rysunków, pasteli i fotografii. Ekspozycję uzupełnią materiały wideo i archiwalia oraz ikoniczne dzieła twórców międzynarodowej awangardy.
Kuratorami wystawy są: Zofia Machnicka i Paweł Polit.
Więcej - https://www.mnw.art.pl/wystawy/witkacy-sejsmograf-epoki-przyspieszenia,247.html
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2749
Do 31 grudnia 2012 w krakowskim Muzeum Narodowym oglądać prace Witolda Chomicza (1910–1984) ze zbiorów Ziyada Raoofa.
Muzeum Narodowe w Krakowie w ramach cyklu „Graficy z Krakowa" prezentuje wystawę poświęconą twórczości Witolda Chomicza – grafika, malarza, miłośnika książki i zasłużonego dla środowiska krakowskiego pedagoga. W Gmachu Głównym można oglądać prace z dziedziny grafiki artystycznej i użytkowej oraz obrazy olejne i projekty witraży, związane głównie z Krakowem i jego tradycjami. Pokazu dopełnią zdjęcia archiwalne dokumentujące życie i drogę artystyczną tego wszechstronnie utalentowanego, a niesłusznie zapomnianego twórcy.
>
Witold Chomicz był mocno zaangażowany w życie kulturalne Krakowa i tworzył dzieła nierozerwalnie związane z tym miastem i jego tradycjami. Przez kilkadziesiąt lat był związany z Akademią Sztuk Pięknych i intensywnie działał w krakowskim środowisku artystycznym. Swoje zainteresowanie dziejami i kulturą miasta wyrażał w działalności społecznej: zasiadał w jury konkursów szopek krakowskich, organizował wystawy o tematyce regionalnej, projektował ubiory na coroczny pochód Lajkonika, a także druki okolicznościowe z okazji uroczystych obchodów najważniejszych wydarzeń z historii miasta.
Wystawę tworzą trzy główne bloki tematyczne, które odpowiadają najważniejszym etapom twórczości Chomicza. Część pierwszą, zatytułowaną „Czasy lubelskie”, wypełniają prace związane z Lublinem, w którym artysta stawiał swoje pierwsze kroki jako grafik i rysownik. W części drugiej, „W cieniu wielkich tradycji”, przedstawione są dzieła artysty powstałe głównie w Krakowie, a ukazujące historię, tradycję i folklor tego miasta.
Warto przypomnieć, że Chomicz, poza drobiazgowymi studiami architektury miejskiej, często sięgał po tematy inspirowane legendami, zwyczajami i obrzędami ludowymi z terenu Małopolski.
Prace, które tworzą część trzecią wystawy, „Kraków nauki, kultury i sztuki”, dotyczą głównie działalności dydaktycznej i społecznej artysty w ramach jego pracy w krakowskiej ASP. Ogromna większość z nich bezpośrednio wiąże się z Katedrą Grafiki Książki, w której Witold Chomicz wykładał przez kilkadziesiąt lat, kształcąc wielu znakomitych twórców plakatów, projektantów książek i kierowników artystycznych wiodących wydawnictw polskich (m. in. Romana Cieślewicza, Kazimierza Mikulskiego, Daniela Mroza, Jerzego Panka, Zbigniewa Rychlickiego). Prezentowane prace dotyczą również działalności artysty w rozmaitych organizacjach popularyzujących piękną książkę, takich jak Rycerski Zakon Bibliofilski z Kapitułą Orderu Białego Kruka w Krakowie, oraz jego pasji kolekcjonerskiej.
>
Wystawie towarzyszy album przybliżający życie i twórczość Witolda Chomicza oraz sesja naukowa zatytułowana „O miejsce książki w historii sztuki”, która odbędzie się w Krakowie w dniach 5–7 grudnia w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego, w Bibliotece Jagiellońskiej oraz w budynku Akademii Sztuk Pięknych przy ul. Smoleńsk 9. Jej organizatorem jest Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki w Krakowie we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie.
>W czasie trwania wystawy odbędą się ponadto prelekcje i warsztaty edukacyjne.
Wystawa zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy z Ziyadem Raoof.