Recenzje (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1477
Jedwabne szlaki z podtytułem Nowa historia świata to książka historyka mediewisty Petera Frankopana, którą wydało wydawnictwo WAB z Grupy Wydawniczej Foksal. Tłumaczami książki są Piotr Tarczyński i Szymon Żuchowski.
Dla współczesnego człowieka, zwłaszcza Europejczyka – historia cywilizacji zaczyna się i kończy w Europie i to nawet nie całej, ale tej części, która jest położona wokół Morza Śródziemnego. Co bardziej światli dodadzą do tego obszaru Bliski Wschód z uwagi na rolę Mezopotamii i starożytnego Egiptu i miejsca narodzin trzech wielkich religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Ale już mało kto wie, że przez prawie trzy tysiące lat to właśnie tam było centrum starożytnego świata.
Współcześnie przyjmujemy też za pewnik starożytność, rangę i znaczenie, innowacyjność wielkich miast europejskich, a nawet – o zgrozo – młodych miast amerykańskich. Kto słyszał bowiem o takich metropoliach jak Harappa i Mohandżo Daro w dolinie Indusu, które uchodziły za cud starożytnego świata, a których systemy kanalizacyjne wyprzedziły o tysiące lat miasta Europy? Kto wie o mieście Merw, nazwanym przez podróżnika z X wieku al-Muqaddasi „matką świata”, czy mieście Rej (dziś dzielnica Teheranu) – uznanym za „świata narzeczoną”?
Oględnie uczymy się o Babilonie, ale już nie o Niniwie, Uruku czy Akadzie, choć te wielkie ośrodki cywilizacji znane były ze wspaniałej architektury. Nie wiemy tym samym, że ten świat – dzisiaj postrzegany jako rejon niestabilności, wojen i biedy – był kiedyś miejscem kwitnącej kultury, narodzin i rozprzestrzeniania się nowych idei. Sprzyjały temu sieci budowanych – nie tylko do celów wojennych czy handlowych – nowych dróg. Jedwabne szlaki – jak nazwał je w XIX wieku niemiecki geolog Ferdinand von Richthofen – były wówczas ośrodkowym układem nerwowym świata – pisze autor książki.
Kiedy zatem Wschód stracił swoje znaczenie, ustępując Europie? Jego marginalizacja rozpoczęła się w XV w., od czasów pionierskich wypraw Krzysztofa Kolumba i Vasco da Gamy i ustanowienia przez nich nowych szlaków, wiodących ku nowym, obiecującym bogactwa ziemiom.
Ten okres dzisiaj przyjmuje się za początek pierwszej globalizacji, która Europie przyniosła wielkie bogactwa i ogromny wzrost znaczenia. To w Europie nagle zaczęły powstawać europejskie jedwabne szlaki umożliwiające wymianę dóbr i idei, to tutaj na kilka wieków przeniósł się ze środka Azji punkt ciężkości świata, który na naszych oczach wraca na swoje pierwotne miejsce, z czym Europejczykom trudno się pogodzić.
Ale nic nie trwa wiecznie – historia domyka koło, a tę okrężną drogę zmian, rozwoju, ale i regresu, sukcesów i klęsk autor pokazuje używając metaforycznie szlaków: religii, rewolucji, zgody, niewolników, złota, srebra, zboża, śmierci, wojny. Czytelnik ma więc możliwość zapoznać się z historią świata napisaną według innego klucza niż podręcznikowy, pozwalającego inaczej spojrzeć na globalne procesy cywilizacyjne i zrozumieć współczesne zjawiska. To książka ucząca nie tylko pokory wobec osiągnięć teraźniejszości, ale i dystansu do współczesnych problemów, które wydają nam się nie do pokonania. (al.)
Jedwabne szlaki. Nowa historia świata, Peter Frankopan, Wydawnictwo WAB z Grupy Wydawniczej Foksal, wyd. I, Warszawa, 2018, s. 703, cena 69,99 zł. Książka dostępna również jako e-book.
- Autor: am
- Odsłon: 2815
GMO w świetle najnowszych badań – to tytuł książki opracowanej przez zespół autorów pod redakcją prof. Katarzyny Niemirowicz-Szczytt i wydanej przez Wydawnictwo SGGW. Podręcznik jest efektem prowadzonych w Instytucie Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha otwartych wykładów dla studentów i doktorantów uczelni warszawskich.
„ Polska, jak wszystkie rozwinięte kraje, jest rynkiem, na którym produkty pochodzące od GMO są na co dzień spotykane (leki, dodatki do żywności, dodatki tekstylne, pasze). Na potrzeby paszowe naszego kraju wykorzystywane jest 2 mln ton importowanej wysokobiałkowej śruty rocznie, uzyskanej ze zmodyfikowanej genetycznie soi, która jest komponentem do wyprodukowania około 5 mln ton mieszanek paszowych.
Mimo tak powszechnego stosowania modyfikacji genetycznych, społeczeństwo nasze ma wiele obaw związanych z negatywnymi następstwami zarówno dla zdrowia, jak i środowiska. Obawy te dotyczą przede wszystkim następstw uwalniania do środowiska genetycznie modyfikowanych roślin. W tej kwestii jedyna racjonalną drogą jest prowadzenie badań naukowych i informowanie społeczeństwa o ich wynikach – pisze we wstępie prof. Tomasz Borecki.
O stanie i aktualnych wynkach tych badań piszą w 9 rozdziałach autorzy ksiązki - specjaliści z zakresu problematyki GMO. Celem tej publikacji jest bowiem przybliżenie wiedzy na temat metod otrzymywania wprowadzanych cech/genów, oddziaływania na środowisko rolnicze, regulacji prawnych i odbioru społecznego, kontroli, a także nieporozumień związanych z badaniem genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów, roślin i zwierząt. Autorzy publikacji są specjalistami z zakresu problematyki GMO.
Podręcznik pt. „GMO w świetle najnowszych badań” skierowany jest do osób zainteresowanych problematyką organizmów genetycznie modyfikowanych, ale niezajmujących się zawodowo ich otrzymywaniem czy badaniem. Przeznaczony jest dla studentów różnych kierunków studiów (w tym niezwiązanych z biologią), dziennikarzy, polityków i wszystkich podejmujących decyzje czy wydających opinie na temat GMO. (am)
GMO w świetle najnowszych badań, red. Katarzyna Niemirowicz-Szczytt, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2012, s.232
- Autor: kh
- Odsłon: 4096
Językoznawcy, i nie tylko oni, krytycznie oceniają stan współczesnej polszczyzny, która staje się coraz uboższa pod względem różnorodności językowej i stylistycznej. W książce Język w komunikowaniu (Wydawnictwo Naukowe PWN) Marian Bugajski stara się odpowiedzieć na pytanie, na ile jest konieczne i realne oddziaływanie na rozwój języka, który przez wieki rozwijał się żywiołowo, był wyznacznikiem narodowości i wytworem narodowej kultury. Jak należy przygotować społeczeństwo do aktywnego uczestnictwa w kształtowaniu współczesnej polszczyzny, która musi przede wszystkim spełniać warunek sprawności komunikacyjnej.
W książce omówione są cztery grupy zagadnień: relacje między kulturą języka a lingwistyką normatywną oraz rola świadomości językowej w kształtowaniu polskiej wspólnoty komunikatywnej; dzieje polskiej myśli normatywnej w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat; warunki funkcjonowania języka i przyczyny jego przeobrażeń i wreszcie część, na którą warto zwrócić szczególną uwagę, poświęcona komunikacyjnym aspektom języka, a zwłaszcza języka medialnego.
Współczesna polszczyzna kształtuje się pod wpływem mediów, podkreśla autor. Powstała nowa odmiana języka, którą można nazwać „językiem medialnym”. Ma ona największy zasięg i oddziaływanie, spełnia różnorakie funkcje, a ich realizacja powoduje upowszechnienie języka potocznego i jego wulgaryzację. Oficjalna odmiana języka jest związana z jego wersją pisaną, nieoficjalna zdominowała środki masowego przekazu, a także internet, które wywierają z kolei wpływ na wypowiedzi oficjalne. Zapanowała stylistyczna dezorientacja, zanika różnorodność językowa, czemu sprzyja niedostateczna wiedza o różnych odmianach i stylach wypowiedzi.
Można się obawiać, pisze Marian Bugajski, że zaczynamy posługiwać się jedną, uniwersalną, ale ograniczoną w swych możliwościach odmianą języka. Stąd do najważniejszych zadań językoznawstwa normatywnego należy poszukiwanie doskonalszych narzędzi wpływania na rozwój języka, językoznawcy powinni kształtować świadomość językową Polaków, ponieważ sprawność i skuteczność komunikowania decydują o poziomie rozwoju cywilizacyjnego.
Książka jest polecana studentom polonistyki, dziennikarstwa, socjologii i kulturoznawstwa oraz nauczycielom języka polskiego, dziennikarzom, a także wszystkim, którzy dbają o poprawność, komunikatywność oraz atrakcyjność swoich wypowiedzi.(kh)
Język w komunikowaniu, Marian Bugajski, Warszawa 2007, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 540