Recenzje (el)
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 3625
Lech Królikowski jest autorem interesującej książki – Warszawa – dzieje fortyfikacji, którą wydało Wydawnictwo TRIO.
Dzieje fortyfikacji Warszawy wyraźnie wskazują, że prawdziwe są słowa wybitnego rosyjskiego fortyfikatora Konstantego Wieliczki, który podczas odczytu 5 grudnia 1921 roku powiedział: „siła twierdzy zależy nie od siły dział i fortów, lecz od ducha załogi i wartości komendanta twierdzy”.
Warszawa wielokrotnie dowiodła – szczególnie w 1794 i 1939 roku – że Wieliczko miał rację. Rosjanie w sierpniu 1915 roku oddali potężną twierdzę „Warszawa” praktycznie bez wystrzału, natomiast doraźnie zorganizowana obrona we wrześniu 1939 roku, wsparta wielkim patriotyzmem i heroizmem obrońców i ludności cywilnej, wytrzymała niemieckie oblężenie przez trzy tygodnie. Podobnie było latem 1794 roku, gdy lud Warszawy pod dowództwem zdolnego i zdecydowanego generała Tadeusza Kościuszki zmusił do odstąpienia połączone wojska prusko - rosyjskie.
Książka Lecha Królikowskiego licząca 18 rozdziałów to nie tylko kompendium wiedzy dla varsavianistów, ale przede wszystkim prezentacja fortyfikacji warszawskich jako przykładu wybitnych rozwiązań achitektoniczno – urbanistycznych. Bogato ilustrowana zdjęciami i rycinami, zawiera też interesujące przypisy, bogatą bibliografię oraz indeks osób. (al)
Warszawa – dzieje fortyfikacji, Lech Królikowski, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011, s. 246
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1246
Wydawnictwo Copernicus Center Press wydało kolejna książkę Michała Hellera – Ważniejsze niż Wszechświat.
Dlaczego w ogóle coś istnieje? Dlaczego to „coś” jest Wszechświatem? Czy da się wyzwolić z niewoli czasu? Czy istnienie zła w historii Wszechświata da się jakoś usprawiedliwić?
W swojej najnowszej książce Michał Heller zastanawia się nad wielkimi zagadnieniami, jakie stawia Wszechświat i nasza własna egzystencja, sięgając do szerokiego zaplecza rozmaitych działów nauki, dociekań filozoficznych, analiz teologów i różnych myślicieli. Autor przedstawia własną wizję świata dowodząc, że Wielkie Pytania zawierają w sobie także cień odpowiedzi – na pytanie, kim jest ten, kto pyta.
Są pytania małe, większe i największe. Są pytania prywatne, stawiane w swoim własnym interesie, i pytania ogólnoludzkie – takie, które roztrząsają filozofowie i których pełna jest literatura. Istnieją wszakże pytania o szczególnym ciężarze gatunkowym; często nazywa się je Wielkimi Pytaniami. Typowym przykładem Wielkiego Pytania, i to z najwyższej półki, jest pytanie o sens. Niekoniecznie o sens życia, czy sens Wszechświata, po prostu o sens. Wszystkie inne pytania są tylko rozmienianiem na drobne tego Wielkiego Pytania – pisze autor.
Na bardzo starannie i elegancko wydaną książkę składają się teksty z obszaru kosmologii i fizyki matematycznej oraz filozofii, które powstały przy różnych okazjach i charakteryzują się różnym stopniem trudności. Jak przyznaje autor, dominuje w nich styl raczej swobodnej filozoficznej lub teologicznej refleksji, ale niektóre mają charakter popularyzatorski. Całość spaja jednak zamysł zgromadzenia w jednym miejscu różnych, dotychczas rozproszonych przemyśleń na tematy, które dla autora są ważniejsze niż wszystko inne, czyli „ważniejsze niż Wszechświat”.
Ważniejsze niż Wszechświat, Michał Heller, Wydawnictwo Copernicus Center Press, wyd. I, Kraków 2018, s.128, cena 29,90 (w tym VAT), książka dostępna także jako e-book.
- Autor: al
- Odsłon: 3030
Wydawnictwo Trio we współpracy z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej (finansowanie) oraz Instytutem Archeologii i Etnologii PAN wydało w serii Origines Polonorum tom VI pt. Wolin wczesnośredniowieczny autorstwa Błażeja Stanisławskiego i Władysława Filipowiaka. Jest to część pierwsza dwutomowego opracowania pozwalającego na dokonanie interpretacji genezy państwa polskiego.
Wolin, który w przekazach źródłowych występuje pod różnymi nazwami (m.in. Jómi, Jumne, Julin) był w okresie wczesnego średniowiecza jednym z najważniejszych ośrodków w strefie nadbałtyckiej i jednym z największych ośrodków Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej.
W okresie swojej świetności – na przełomie X i XI w. - był jednak zdominowany przez żywioł wikiński. W tym czasie gród stał się wielkim centrum produkcji rzemieślniczej, węzłem komunikacyjnym oraz miejscem wymiany dóbr.
W tomie pierwszym zaprezentowano wyniki badań wykopaliskowych (w dzielnicy Ogrody, na Przedmieściu Południowym i Osadzie Południowej), studiów nad wytwórczością (skórnictwem, bursztyniarstwem i garncarstwem), pogańskimi wierzeniami religijnymi oraz konwersją miasta na chrześcijaństwo w świetle źródeł łacińskich. Także – wyniki badań nad miejscem Wolina-Jómsborga w średniowiecznej literaturze skandynawskiej oraz etymologią słowiańskich nazw miejscowych i terenowych z rejonu Wolina. W tomie drugim natomiast zostaną pokazane rezultaty studiów przyrodniczych i problemowych.
Książka ma charakter naukowy – w obszernych trzech rozdziałach wzbogaconych przypisami przedstawiono wyniki badań archeologicznych w Wolinie w latach 1996 -2002, studia nad wytwórczością rzemieślniczą oraz studia historyczne i etymologiczne. W zakończeniu znalazło się podsumowanie pracy zespołu naukowców, bibliografia, indeksy osób, nazw geograficznych i etnicznych, a także spis licznych rycin, ilustracji i tabel. Spis treści, wstęp i podsumowanie zostały podane także w języku angielskim, a całość zasługuje na uznanie również z powodów edytorskich.(al)
Wolin wczesnośredniowieczny, Błażej Stanisławski, Władysław Filipowiak, wydawnictwo Trio, Warszawa 2013, s.370, cena 58 zł
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 607
Symfonia C – to książka Roberta M. Hazena o węglu i ewolucji prawie wszystkiego, jak mówi jej podtytuł. Symfonię C w tłumaczeniu Rafała Śmietany wydało Wydawnictwo Copernicus Center Press.
Węgiel (C – łac. carboneum) jest chyba jedynym pierwiastkiem, który został doceniony w tak oryginalny sposób – popularyzatorsko-muzyczny. Wynika to z zainteresowań Roberta Hazena – zajmującego się naukami o Ziemi, a szczególnie węglem, a jednocześnie będącego profesjonalnym muzykiem.
„Opowieść o węglu – pisze autor – jest w pewnym sensie opowieścią o wszystkim, choć nie do końca jeszcze rozumiemy jego znaczenie. Np. nie wiemy, jak go jest dużo na Ziemi, ani nie rozumiemy różnorodnych postaci tego pierwiastka ukrytych w jej głębi, zwłaszcza że liczba potencjalnych jego związków jest nieograniczona (liczba znanych jego związków organicznych wynosi obecnie prawie 11 milionów!).
Z tego, co wiemy na pewno, ten wyjątkowy i ciągle tajemniczy pierwiastek jest kluczem do zrozumienia ewolucji kosmosu i powstania oraz rozwoju życia na Ziemi. Oczywiście, tlen i wodór, krzem, azot i inne też były niezbędne w procesach ewolucyjnych, ale węgiel to inna bajka: jego powierzchniowy obieg stabilizuje klimat planety, zapewnia witalność ekosystemom, a nam dostarcza niedrogą energię.
Opowieść o węglu autor zbudował jak symfonię - z czterech części różniących się motywem przewodnim, nastrojem i tempem. Część pierwsza nazwana Ziemia, dotyczy minerałów i skał, druga – Powietrze – pokazuje obieg węgla w przyrodzie. Trzecia część – Ogień – opisuje węgiel jako źródło energii, natomiast czwarta – Woda – sięga do początków życia i roli węgla w tworzeniu biosfery.
Czyli: bez węgla nie ma życia. Na ten wyświechtany frazes, jakim dotychczas określaliśmy rolę węgla w przyrodzie warto więc spojrzeć uważniej i wnikliwiej – autor daje nam ku temu aż nadto przykładów.(js)
Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego, Robert M. Hazen, Wydawnictwo Copernicus Center Press, Kraków 2022, wyd. I, s. 350, cena 69,90 zł.