Recenzje (el)
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 3363
Wydawnictwo TRIO wydało książkę Dominiki Długosz – Barbarzyńcy w Północnej Italii. Ostrogoci i Longobardowie, z której wynika, że północne Włochy są wciąż jeszcze tajemniczym, nieodkrytym dla badaczy obszarem. 
Rozważania autorki dotyczą przemian z pogranicza dwóch okresów historycznych: późnego antyku i wczesnego średniowiecza. Porusza ona różne zagadnienia, odnoszące się głównie do dziejów północnych Włoch od końca V do II połowy VIII wieku, gdy na tych terenach uformowały się pierwsze, względnie stałe królestwa germańskie Ostrogotów, a następnie Longobardów.
Autorka poddała rozważaniom losy rzymskich miast ulegających stopniowym przemianom urbanistycznym i architektonicznym, co odzwierciedlało stan ówczesnej dezintegracji i upadku, a następnie powstawania i kształtowania nowego świata. Zderzenie dwóch pozornie tylko antagonistycznych kultur – rzymskiej i germańskiej – uruchomiło nowe procesy. Temat został opracowany przez archeologa, interesującego się także historią i historią sztuki - jest to syntetyczne ujecie tematu na podstawie badań o charakterze interdyscyplinarnym.
Książka została podzielona na cztery części- w pierwszej („Nad „wiekami ciemnymi” przejaśnia się”) omówiono historię, stan badań oraz nowe tendencje we współczesnej archeologii włoskiej. Druga część – „Zanim barbarzyńcy osiedlili się na półwyspie apenińskim" – to omówienie historycznej i kulturowej sytuacji Italii przed rządami Ostrogotów i Longobardów. Trzecia część („Ostrogoci – na wpół Germanie, na wpół Rzymianie”) traktuje o nowej epoce po upadku zachodniego Cesarstwa Rzymskiego, a ostatnia („Longobardowie i ich królestwo przed Alpami”) – o ponad dwustuletnim panowaniu Longobardów na Półwyspie Apenińskim. Czyli czasie przenikania się kultur, czasie naśladownictwa i innowacji, okresie walki z odmiennością skończonym kompromisem i adaptacją do nowych warunków.
Bogato zilustrowana książka zawiera też tabele i tablice genealogiczne, obszerną bibliografię, indeks nazw geograficznych i spis map zawartych w tekście.
Dominika Długosz, Barbarzyńcy w Północnej Italii, Wydawnictwo TRIO, warszawa 2011, s.264, cena 38 zł.
- Autor: js
- Odsłon: 4594
Wydawnictwo TRIO wydało Baśń w terapii i wychowaniu pod redakcją naukową Szymona Kawalli, Ewy Lewandowskiej-Tarasiuk i Jana Wiktora Sienkiewicza.
Prezentowany tom, kontynuujący zainicjowany w 2011 roku cykl słowa, obrazy, dźwięki w wychowaniu, proponuje różnorodne teksty, których celem jest skoncentrowanie uwagi Czytelnika wokół bogactwa baśniowych znaczeń, kreujących wielki potencjał wychowawczego i terapeutycznego oddziaływania tego gatunku.
Autorami tomu są specjaliści z różnych dziedzin – historii i teorii literatury, językoznawstwa, kulturoznawstwa, antropologii kultury, socjologii, psychologii, pedagogiki, muzykologii, folklorystyki, medycyny. Sprawia to, że baśń, jej walory są omówione z najróżniejszych punktów widzenia, nie tylko wartości literackich.
Książkę wzbogacają ilustracje – zdjęcia, rysunki, tabele, zapisy nutowe, przypisy, nie mówiąc już o przytaczanych tekstach bardziej i mniej znanych bajek i baśni. (js)
Baśń w terapii i wychowaniu, red. Szymon Kawalla, Ewa Lewandowska-Tarasiuk, Jan Wiktor Sienkiewicz, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2012, s. 234, cena 36 zł
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1097
W końcówce 2020 roku Wydawnictwo RM wydało kolejną* książkę w serii Ludowa historia Polski – Bękarty pańszczyzny Michała Rauszera.
Autor – etnograf, antropolog i kulturoznawca – opisuje w niej w formie eseju antropologiczno-historycznego historię buntów chłopskich w okresie XVI-XIX wieku. Jak zaznacza na wstępie – Bękarty pańszczyzny nie są jednak ani historią pańszczyzny, ani tego, co szlachta robiła z chłopami. Książka ta ma pokazać, w jaki sposób nasi przodkowie wyrażali swoją niezgodę na system, który w ich przekonaniu był niesprawiedliwy. Także i to, że chłopi - przodkowie zdecydowanej większości Polaków - nie byli wcale tacy głupi, potulni, bezwolni i bezrozumni, jak to się zwykło uważać.
O ludowej historii Polski przeciętny Kowalski wie tyle, co nic. Historia Polski, jakiej uczy się w szkole to opowieść o warstwach posiadających władzę, o wojnach, rewolucjach, powstaniach (zwłaszcza tych przegranych). To opowieść o stylu życia szlachty, stanowiącej w XVII w. zaledwie 8% ludności, a uważającej się na prawdziwy naród (warstwy niższe się do niego nie zaliczały). O życiu arystokracji czy ziemiaństwa, także współczesnych elit władzy, klasy próżniaczej.
Nie ma w niej miejsca na przedstawienie życia warstw biednych, stanowiących ok. 90% ludności Polski, ani na przyznanie, iż pańszczyzna w Polsce była niczym niewolnictwo w Ameryce Północnej (ok. 1731 roku – jak podaje autor – prawnie ustalona cena za chłopa wynosiła 120 grzywien, a za chłopkę – 60 grzywien).
Te białe plamy w opowieściach o Polsce i Polakach były częściowo likwidowane w literaturze naukowej i popularnej w okresie PRL, jednak nie dość skutecznie – okazywało się bowiem zawsze – i tak jest i dzisiaj, iż warstwy posiadające i „trzymające władzę” potrafią skutecznie narzucić wszystkim Polakom swoją wersję dziejów, która z racji piękna bogactwa cieszy się większą popularnością niż opisy dominującej biedy, nędznego i upodlonego, niewolnego życia, choćby ono dotyczyło większości. Po prostu lubimy czytać bajki.
Michal Rauszer rozprawia się dość radykalnie i obiektywnie z tymi bajkami, bazując na solidnych podstawach naukowych (książka ta jest popularnonaukową wersją jego książki naukowej dotyczącej badań nad buntami chłopskimi). Pokazuje, że chłopi, choć poddani nieludzkiemu wyzyskowi, próbowali się mu przeciwstawiać w różny sposób, a rzeź galicyjska – choć była największym buntem chłopskim - nie była buntem jedynym. (Tm)
Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Michał Rauszer, Wydawnictwo RM, Warszawa 2020, s. 276, cena 39,99 zł
*p. Śladami Szeli, Piotr Korczyński