Informacje (el)
- Autor: al
- Odsłon: 2978
W Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN 9.05.16 odbyło się seminarium poświęcone najnowszej książce prof. Jerzego Wilkina - „Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii".
Dyskusja o książce miała jednak szerszy, refleksyjny charakter – licznie zgromadzeni ekonomiści rożnych specjalności rozważali także problemy kondycji ekonomii, jej nurtów, edukacji oraz związków tej gałęzi nauki z innymi.
Prof. Wilkin, przedstawiając okoliczności powstania tej książki podkreślił, iż jest ona wyrazem nie tylko jego zainteresowania problematyką instytucjonalną, która narodziła się w początku lat 90. XX w., ale przede wszystkim – przygody naukowej. To także wyraz osobistych przemyśleń adresowanych do uprawiających różne dziedziny nauk społecznych i humanistycznych i efekt rozmyślań nad tym, dlaczego ekonomia straciła duszę.
W założeniu, książka miała być podręcznikiem, jednakże poza tą funkcją, pełni także inne – związane z dociekaniami naukowymi, m.in. na temat człowieka w procesie gospodarowania. Dzisiaj, w czasach coraz bardziej wąskich specjalizacji, i ekonomia się przed tym rozdrobnieniem nie uchroniła – tak jak cała nauka, i ona istnieje w okruchach, z których nie zawsze można złożyć całość, czyli stworzyć teorię. Wydaje się, że trzonem łączącym wszystkie nauki jest filozofia.
Duży rozdział książki dotyczy kultury – „pisanie o tym aspekcie ekonomii dawało mi wiele przyjemności” – wyznał prof. Wilkin. Człowiek gospodarujący jest bowiem zanurzony kulturze, także najważniejsze instytucje wywodzą się z kultury i charakteryzują się długim trwaniem. Instytucje są owocem ewolucji (istnieją takie, które mają parę tysięcy lat), ale i efektem kreacjonizmu. Tworzą one środowisko, które bardzo mocno wpływa na człowieka, zmieniając go.
W sprawach instytucjonalnych jest bardzo dużo do zrobienia, gdyż ekonomia instytucjonalna zburzyła mit człowieka racjonalnego – podsumował prof. Wilkin (ta teza była jednak w trakcie dyskusji kontestowana).
Prof. Janina Godłów-Legiędź (z Wydziału Ekonomii UŁ), recenzentka książki prof. Wilkina, odniosła się do historii myśli ekonomicznej, żałując iż nie sięgamy obecnie do tej wiedzy, koncentrując się tylko na „obowiązującej” ekonomii ortodoksyjnej, która chodzi krętymi ścieżkami. Wtórowała jej prof. Bożena Klimczak ( z UE we Wrocławiu), podkreślając iż ekonomia nurtu klasycznego wyjaśniała, natomiast obecna koncentruje się na rozumieniu. Ale i prof. Grażyna Krzyminiewska (UE, Poznań), która zwracała uwagę, że obecnie naucza się ekonomii w bardzo wąskim zakresie, brakuje natomiast w programach studiów ekonomii społecznej i instytucjonalnej. I prof. Bożena Borkowska (UE, Wrocław), która stwierdziła, że w dydaktyce ekonomiści popadają w schizofrenię – czego innego uczą (ekonomii ortodoksyjnej), a co innego mówią.
Ekonomia jest na zakręcie, mówi się o niej wyjątkowo źle – dodawał prof. Marek Ratajczak (UE Poznań). Był taki czas, że wydawało się, iż instytucjonaliści wysadzą z siodła ekonomię neoklasyczną, ale w latach 30. XX w. zaczęli tracić popularność, gdyż instytucjonalizm ugrzązł na poziomie analiz nie prowadzących do fundamentalnych uogólnień. Czym więc skończy się następny etap popularności instytucjonalizmu? Czy nie będzie pełnić roli „podszczypywacza” ekonomii głównego nurtu? I czy instytucjonaliści potrafią lepiej niż ekonomiści ortodoksi odpowiedzieć na pytania o przyszłość? – pytał.
Jeden z dyskutantów podkreślał wagę systemu wartości, który generuje instytucje. I choć człowiek nie jest racjonalny, to racjonalność wymuszają instytucje – one petryfikują rozumienie racjonalności.
O instytucjach mówiła też prof. Joanna Kotowicz-Jawor (INE PAN) – to temat bardzo aktualny dla Polski, właśnie teraz, kiedy kluczowym problemem jest przyspieszenie rozwoju gospodarczego. Jak tego dokonać, skoro mimo europejskich środków strukturalnych nie ma na tym polu efektów? Brakuje ich dlatego, bo w tym procesie najważniejszą rolę odgrywa otoczenie instytucjonalne. Jego brak, bądź nieefektywność, to główny hamulec w przyspieszeniu rozwoju kraju. (al.)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1205
7 czerwca 2018 roku odbyło się uroczyste otwarcie EkoParku Uniwersytetu Gdańskiego im. Macieja Płażyńskiego.
Jest to teren zachowania i promocji bioróżnorodności, pełniący jednocześnie funkcje edukacyjne, naukowe i rekreacyjne, który będzie dostępny dla całej lokalnej społeczności.
To jedyny w skali województwa projekt, który łączy funkcje edukacyjne, naukowe i rekreacyjne. Zajmuje obszar o pow. 1,5 ha pomiędzy wydziałami Biologii, Chemii oraz Matematyki, Fizyki i Informatyki na terenie Bałtyckiego Kampusu UG w Gdańsku Oliwie.
Będą tam prowadzone badania naukowe nad gatunkami wymagającymi szczególnej troski oraz zajęcia praktyczne dla studentów Wydziałów Biologii i Chemii UG.
Na utworzenie parku Uczelnia uzyskała dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 oraz z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł prawie 3 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków europejskich to ponad 2 mln zł. Projekt został zrealizowany w partnerstwie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który dofinansował inwestycje w wysokości ponad 650 tys. zł.
W EkoParku znajduje się unikatowa w skali województwa ekspozycja kolekcji roślin rzadkich i zagrożonych gatunków rodzimych z terenu województwa pomorskiego (m.in. brzęk, brzoza niska, brzoza karłowata, byliny - rosiczki, ostnice).
Na terenie EkoParku został zaprojektowany przestrzenny układ zieleni z podziałem na roślinność niską (np. trawy ozdobne: wrzos, wrzośce oraz kwiaty: krokusy, zawilce, przebiśniegi), drzewa (np. brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy, jarzębina oraz drzewa ozdobne – np. świerk srebrny, kasztanowiec, miłorząb) i krzewy (np. leszczyna, głogi, rokitnik oraz krzewy ozdobne – np. bez, pigwowce, jałowce). Powstały ścieżki edukacyjne, m.in. jedna dla przyrody nieożywionej (głazy narzutowe) oraz dwie dla ożywionej (prezentujące rodzimą florę i przykładowe typy ekosystemów), a także małe alpinarium oraz dwa ozdobne małe zbiorniki wodne, którą będą stanowiły miejsce rozrodu dla okolicznych płazów, owadów i innych organizmów bezkręgowych. Ścieżki piesze z ławkami, murkami i miejscami wypoczynku, dostępne są także dla niepełnosprawnych.
Prowadzone na terenie parku badania naukowe nad gatunkami wymagającymi szczególnej troski będą dotyczyć zabezpieczenia różnorodności genetycznej np. gatunków bagiennych – krajowych gatunków rosiczek i brzozy karłowatej. Przykładem takich działań jest m.in. pobieranie nasion lub sadzonek z pojedynczych roślin rosnących na danym terenie lub pomników przyrody w celu wykonania ich kopii do badań naukowych lub zachowania w zbiorach.
Strona EkoParku: http://www.ekopark.ug.edu.pl/
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1413
26 lipca Narodowe Centrum Nauki rozstrzygnęło piątą edycję konkursu Etiuda. W tym roku na stypendia doktorskie agencja przekaże ponad 9,9 mln zł. O finansowanie konkurowało 389 badaczy, z których nagrodzonych zostało 97.
Etiuda to konkurs na stypendia doktorskie, skierowany do osób przygotowujących rozprawę doktorską. Laureaci otrzymają 4,5 tys. zł miesięcznie, a także odbędą staż w wybranym przez siebie zagranicznym ośrodku naukowym.
- W piątej edycji konkursu zdecydowaliśmy się zwiększyć wysokość stypendiów przyznawanych doktorantom o 1,5 tys. zł. w porównaniu z poprzednimi latami – Wyjaśnia prof. Janusz Janeczek, przewodniczący Rady NCN. – Dzięki temu młodzi naukowcy będą mogli poświęcić cały swój czas badaniom, a program stażowy umożliwi im pracę pod okiem najlepszych specjalistów z ich dziedzin.
- To bardzo ważne, by nasze środowisko zacieśniało więzy z zagranicznymi partnerami. Mobilność i współpraca między różnymi ośrodkami to kluczowy element dla powodzenia ambitnych projektów naukowych - dodaje prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. – Dlatego staramy się, by nowe pokolenie badaczy miało warunki do wczesnego rozwijania swojej sieci kontaktów oraz umiejętności odnalezienia się w międzynarodowym środowisku.
O środki na badania w ramach konkursu Etiuda 5 ubiegali się przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych. Nie zabrakło zgłoszeń z małych i dużych ośrodków akademickich. Również placówki, w których doktoranci odbędą swoje staże badawcze są bardzo zróżnicowane: obok uniwersytetów i instytutów badawczych z całego świata pojawiają się też prywatne przedsiębiorstwa badawczo-rozwojowe.
W grupie nauk o życiu złożono 112 wniosków, z których finansowanie na łączną kwotę ponad 2,9 mln zł uzyskało 27 projektów.
W konkursie zgłoszono 120 projektów z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Do finansowania zostało zakwalifikowanych 30 z nich o łącznym budżecie prawie 3 mln zł.
Najwięcej, aż 157 wniosków, nadesłali przedstawiciele nauk ścisłych i technicznych, z których finansowanie o łącznej wysokości niemal 4 mln zł otrzyma 40.
Lista zakwalifikowanych projektów została opublikowana na stronie Narodowego Centrum Nauki.
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1173
Do 2050 r. Unia Europejska jest zdecydowana stać się pierwszym na świecie blokiem państw neutralnych dla klimatu. Wymaga to znacznych inwestycji zarówno ze strony UE i krajowego sektora publicznego, jak i sektora prywatnego.
Przedstawiony 11.12.19 plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu zmobilizuje inwestycje publiczne i pomoże uruchomić fundusze prywatne przy pomocy unijnych instrumentów finansowych, w szczególności InvestEU, prowadząc do inwestycji o wartości co najmniej 1 bln euro.
Wprawdzie wszystkie regiony i sektory będą musiały wnieść swój wkład w transformację, jednak skala wyzwania nie jest wszędzie taka sama. Niektóre regiony będą szczególnie narażone na negatywny wpływ zjawisk, a przemiany gospodarcze i społeczne będą tam szczególnie głębokie. Specjalne wsparcie finansowe i praktyczne z mechanizmu sprawiedliwej transformacji przeznaczone zostanie na pomoc pracownikom i uruchamianie koniecznych inwestycji na tych obszarach.
Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu
Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu udostępni finansowanie unijne oraz stworzy ramy ułatwiające i pobudzające inwestycje publiczne i prywatne niezbędne do przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu, zieloną, konkurencyjną i sprzyjającą włączeniu społecznemu. Uzupełniając inne inicjatywy zapowiedziane w ramach zielonego ładu, plan opiera się na trzech wymiarach:
• finansowania: uruchomienie w następnym dziesięcioleciu zrównoważonych inwestycji o wartości co najmniej 1 biliona euro. Większy niż kiedykolwiek dotąd udział w budżecie UE wydatków przeznaczonych na działania służące klimatowi i ochronie środowiska pomoże przyciągnąć prywatne finansowanie; główną rolę w tym zakresie będzie odgrywał Europejski Bank Inwestycyjny;
• możliwości: oferowanie zachęt służących do uruchomienia i przekierowania inwestycji publicznych i prywatnych. UE dostarczy inwestorom narzędzi przez nadanie zrównoważonemu finansowaniu głównego znaczenia w systemie finansowym. Ułatwi ona też zrównoważone inwestycje publiczne przez zachęcanie do ekologicznego planowania budżetu i zielonych zamówień publicznych oraz przez opracowanie sposobów uproszczenia procedur zatwierdzania pomocy państwa dla regionów objętych sprawiedliwą transformacją.
• wsparcia praktycznego: Komisja zapewni organom publicznym i promotorom projektów wsparcie w planowaniu, opracowaniu i realizacji zrównoważonych projektów.
Mechanizm sprawiedliwej transformacji
Mechanizm sprawiedliwej transformacji jest kluczowym narzędziem służącym zapewnieniu, by transformacja na rzecz gospodarki neutralnej dla klimatu przebiegała w sposób sprawiedliwy, nie pozostawiając nikogo w tyle. Wprawdzie wszystkie regiony będą potrzebowały finansowania i w planie inwestycyjnym na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu zostało to przewidziane, mechanizm zapewnia jednak ukierunkowane wsparcie, aby w latach 2021–2027 uruchomić co najmniej 100 mld euro w regionach najbardziej dotkniętych negatywnymi społeczno-gospodarczymi skutkami transformacji i złagodzić te skutki.
Mechanizm pozwoli uruchomić inwestycje niezbędne, aby udzielać wsparcia pracownikom i społecznościom, których funkcjonowanie zależy od łańcucha wartości paliw kopalnych. Za pośrednictwem wszystkich instrumentów bezpośrednio związanych z transformacją będzie on uzupełniał znaczny wkład z budżetu UE.
Mechanizm sprawiedliwej transformacji będzie opierał się na trzech głównych źródłach finansowania:
1) Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, który otrzyma nowe środki UE w wysokości 7,5 mld euro, które powiększą kwotę środków przewidzianych we wniosku Komisji dotyczącym następnego długoterminowego budżetu UE.
Aby wykorzystać przynależne im środki z funduszu, państwa członkowskie, prowadząc dialog z Komisją, będą musiały wskazać kwalifikujące się obszary w tzw. terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji. Będą musiały się także zobowiązać, że do środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji państwa członkowskie dołożą taką samą kwotę ze środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego Plus oraz udostępnią dodatkowe zasoby krajowe. Łącznie zapewni to finansowanie w wysokości 30–50 mld euro, co przyciągnie jeszcze więcej inwestycji.
Fundusz będzie przede wszystkim służył do udzielania dotacji regionom. Będzie on na przykład wspierał pracowników w rozwijaniu umiejętności i kompetencji potrzebnych w przyszłości na rynku pracy, a także pomagał MŚP, przedsiębiorstwom typu start-up i inkubatorom przedsiębiorczości przy tworzeniu nowych możliwości gospodarczych w tych regionach; Będzie również wspierał inwestycje służące przechodzeniu na czystą energię, na przykład zwiększające efektywność energetyczną.
2) specjalnym systemie sprawiedliwej transformacji w ramach InvestEU służącym uruchomieniu inwestycji o wartości do 45 mld EUR. Jego celem będzie przyciąganie prywatnych inwestycji, m.in. w zrównoważoną infrastrukturę energetyczną i transportową, przynoszących korzyści dotkniętym regionom i pomoc tym gospodarkom w znalezieniu nowych źródeł wzrostu;
3) instrumencie pożyczkowym Europejskiego Banku Inwestycyjnego dla sektora publicznego gwarantowanym przez budżet UE, służącym uruchomieniu inwestycji o wartości 25–30 mld euro. Zostanie on wykorzystany na pożyczki dla sektora publicznego, na przykład na inwestycje w sieci ciepłownicze i renowację budynków. W marcu 2020 r. Komisja przedstawi wniosek ustawodawczy w celu ustanowienia tego instrumentu.
W mechanizmie sprawiedliwej transformacji chodzi o coś więcej niż finansowanie: za pośrednictwem platformy sprawiedliwej transformacji Komisja będzie udzielać państwom członkowskim i inwestorom pomocy technicznej oraz dbać o zaangażowanie zainteresowanych społeczności, władz lokalnych, partnerów społecznych i organizacji pozarządowych. Mechanizm sprawiedliwej transformacji będzie obejmował solidne ramy zarządzania oparte na tzw. terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji.
Kontekst
W dniu 11 grudnia 2019 r. Komisja przedstawiła Europejski Zielony Ład, - https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl, będący wyrazem aspiracji, aby do 2050 r. Europa stała się pierwszym blokiem państw neutralnym dla klimatu. Przejście Europy na zrównoważoną gospodarkę oznacza znaczne wysiłki inwestycyjne we wszystkich sektorach: osiągnięcie aktualnych celów na 2030 r. w zakresie klimatu i energii będzie wymagało dodatkowych inwestycji w wysokości 260 mld euro rocznie do 2030 r.
Powodzenie planu inwestycyjnego na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu będzie zależało od zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron. Niezbędne jest, aby w trakcie negocjacji w sprawie przyszłych ram finansowych państwa członkowskie i Parlament Europejski zachowały ambitny charakter wniosku Komisji. Zasadnicze znaczenie będzie miało szybkie przyjęcie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Komisja będzie uważnie monitorować i oceniać postępy w tej transformacji. W ramach działań w tej dziedzinie Komisja będzie co roku organizować szczyt w sprawie zrównoważonych inwestycji z udziałem wszystkich zainteresowanych stron i będzie nieustannie pracować na rzecz promowania i finansowania procesu transformacji. Komisja zwraca się do inwestorów o pełne wykorzystanie stwarzających możliwości warunków regulacyjnych i szybciej niż kiedykolwiek dotąd rosnących potrzeb w zakresie zrównoważonych inwestycji, a do organów państwowych o aktywne zaangażowanie się w identyfikację potrzeb i promowanie takich inwestycji.
Więcej - https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_24