Recenzje (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 665
Kraina wiecznego zimna to tytuł książki Gillena D’Arcy Wooda opisującej historię Antarktydy. Książkę w tłumaczeniu Agnieszki Liszki-Drążkiewicz wydała oficyna Copernicus Center Press.
„Każdego roku Antarktydę odwiedza 40 tysięcy turystów. Kolejne miliony osób obejrzały przyrodnicze filmy dokumentalne o zamarzniętym kontynencie i jego charyzmatycznych mieszkańcach: pingwinach, fokach i wielorybach przybywających do swoich ulubionych żerowisk. W każde południowe lato – od grudnia do lutego – na Antarktydę docierają setki naukowców uzbrojonych w granty badawcze.
Ponad 80 stacji badawczych, dostępnych drogą morską i lądową, jest rozsianych po kontynencie o rozmiarach Stanów Zjednoczonych i Meksyku razem wziętych. Te stacje pozwalają prowadzić wszelkiego rodzaju badania naukowe: od polarnej geologii i glacjologii po mikrobiologię morską i paleoklimatologię. Antarktyda położona jest daleko od wszelkich osad ludzkich, ale nie od ludzkiej świadomości i dążeń.
Mimo tego zainteresowania Antarktydą, w ostatnich latach wciąż powszechne są mity i błędne wyobrażenia na jej temat” – pisze autor we Wstępie.
W książce, będącej opisem historii odkrywania tego kontynentu i doświadczeń osobistych podczas wyprawy na Antarktydę w 2017 roku, obala je, a jednocześnie pokazuje zagrożenia, jakie dla istnienia Antarktydy stworzył człowiek.(Tm)
Kraina wiecznego zimna. Wyścig do poznania tajemnic ukrytych w lodach Antarktydy, Gillen D’Arcy Wood, Copernicus Center Press, wyd. I, Kraków 2022, s.318, cena 59,90 zł.
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 5889
Wydawnictwo Racjonalista wydało książkę Andrzeja Zielińskiego – Król apostata. Największa tajemnica polskiego średniowiecza.
Bolesław, syn Mieszka II, określony później jako król Bolesław II, zwany też Mieszkowicem, Okrutnym lub Zapomnianym, stał się najbardziej tajemniczą lub – jak kto woli – najbardziej kontrowersyjną postacią spośród całej dynastii piastowskiej. Nie można znaleźć jego imienia w żadnym z powszechnie znanych wykazów czy pocztów polskich władców. Trudno doszukać się jego imienia w wielu historycznych opracowaniach – pisze Autor.
Równocześnie jednak, od stuleci trwa nieustająco wielki spór historyków o tego trzeciego króla. Najpierw negowano w ogóle jego istnienie. Argumentowano, że skoro Gall Anonim o takim polskim królu nie napisał ani słowa, to go w naszej historii na pewno być nie powinno. Nie ważne było, że kronikarz ten nie o wszystkim napisał, co działo się w tamtych czasach, nawet w jego obecności. Nie zawsze chciał także poruszać tzw. niewygodne tematy z naszej historii, sprzeczne z linią Kościoła, którego był aktywnym członkiem.
Ale nie liczyło się również dla wielu historyków, że przecież jednak napisał o nim inny wielki polski kronikarz, błogosławiony Wincenty Kadłubek. Imienia tego króla na próżno można szukać także w dzisiejszych podręcznikach szkolnych, a nawet akademickich./.../
Tym, który pierwszy przerwał ciszę nad jego postacią był kościelny hierarcha, biskup poznański Boguchwał II. W swojej „Kronice Wielkopolskiej” zapisał bowiem nie tylko wyraźnie imię następcy Mieszka II, lecz także podkreślił jego królewski tytuł i zasygnalizował okres jego panowania.Dlaczego o pierworodnym synu Mieszka II ani słowem nie wspomniał Gall Anonim, powodując tyle zamieszania w polskiej historii? Dlaczego potem, przez wieki, z takim uporem próbowano podważać fakt jego panowania, czy też nawet samego istnienia?
Na te pytania odpowiada Autor, przedstawiając tło historyczne okresu panowania tego zapomnianego króla, będące jednym z kluczy (drugiego nie zdradzimy) do wyjaśnienia tej zagadki. Ale i skłaniającym do refleksji na temat analogii dziejowej Polski Mieszka i współczesnej. Książkę czyta się niczym najlepszy polityczny kryminał – nawet osoby nie będące miłośnikami historii pochłoną ją jednym tchem, zwłaszcza że napisana jest ładną polszczyzną. Walory książki podkreśla także jej strona edytorska – skromna, ale wysmakowana, nieliczne fotografie oraz bibliografia. Król apostata. Największa tajemnica polskiego średniowiecza, Andrzej Zieliński, wydawnictwo Racjonalista.pl, Wrocław 2011, s. 155- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1266
Wydawnictwo RM wydało książkę Briana Fagana pt. Krótka historia archeologii w tłumaczeniu Aleksandry Gorlewskiej.
Rozwój archeologii jest jednym z wielkich triumfów XIX i XX-wiecznych badań naukowych. Książka przybliża jej historię, ukazując pracę kilku najsłynniejszych archeologów, począwszy od przypadkowych odkrywców sprzed czterech stuleci do zorganizowanych zespołów badawczych XXI wieku.
Historia archeologii rozpoczyna się w Europie i obszarze śródziemnomorskim od ciekawości właścicieli ziemskich i podróżników. Narodziny archeologii datuje się tym samym na około 250 lat temu w czasach, kiedy większość ludzi wierzyła w biblijny opis stworzenia świata. Jednak era wykopalisk na wielką skalę zaczęła się od czasu, kiedy francuski dyplomata Paul-Émile Botta i angielski awanturnik Austen Henry Layard odnaleźli poszukiwane w Iraku biblijne miasto Niniwa.
Dziś archeologia – jedyny sposób badania zmian zachodzących w ludzkich społecznościach przez setki i tysiące lat - obejmuje swoim zasięgiem cały świat, a wykopaliska, które kiedyś były niezwykle prymitywne, obecnie są starannie planowane i kontrolowane. W dodatku nacisk kładzie się nie tylko na pojedyncze stanowiska, lecz także na całe starożytne krajobrazy.
Krótka historia archeologii jest opowieścią i o wybitnych archeologach, i ich odkryciach. Mowa w niej i o sztuce naskalnej epoki lodowcowej, ruinach Majów, pierwszej osadzie angielskich kolonistów w Jamestown, jak i Stonehenge czy Pompejach pogrzebanych pod wulkanicznym popiołem w 79 roku n.e.
W krótkich rozdziałach Brian Fagan - profesor antropologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara - przedstawia też rozwój archeologii pod względem używanych technologii i technik, po teledetekcję i techniki satelitarne. Książka jest dobrym przykładem wartościowej literatury popularnonaukowej.
Krótka historia archeologii, Brian Fagan, Wydawnictwo RM, Warszawa 2018, s. 366, cena 34,99 zł.