Recenzje (el)
- Autor: kh
- Odsłon: 3523
Wydawnictwo Naukowe PWN opublikowało 2-tomową książkę - podręcznik Zachowania polityczne pod redakcją naukową Russella J. Daltona i Hansa-Dietera Klingemanna (red. naukowa polskiego wydania Radosław Markowski).
Publikacja ta jest pełnym przeglądem aktualnej wiedzy w tej dziedzinie nauk politycznych. Międzynarodowy zespół autorski prezentuje stan badań w różnych obszarach zachowań politycznych – poszczególne części dotyczą: zbiorowych systemów przekonań i komunikacji; procesów modernizacyjnych i zmiany społecznej; wartości politycznych; nowych wątków problematyki zachowań politycznych; partycypacji politycznej; związków między opinią publiczną a polityką oraz metodologii badań porównawczych nad zachowaniami politycznymi.
Politologia jest nauką dość młodą i bardzo szybko rozwijającą się, ale, jak podkreślają Russell i Klingemann, największe postępy poczyniła przez ostatnie dwa pokolenia właśnie w zakresie badań zachowań politycznych. Pojawienie się systematycznych, przeprowadzonych w naukowy sposób badań opinii publicznej raptownie zmieniło naszą wiedzę o przeciętnym obywatelu – piszą we wstępie do książki. Współczesna polityka opiera się na tych zmianach. Dawniej politycy mogli jedynie próbować odgadnąć publiczne nastroje, obecnie dysponują bogatymi danymi pochodzącymi z licznych sondaży (…) rzetelną wiedzą o tym, jak obywatele myślą i działają.
Badania opinii publicznej prowadzone są już obecnie na całym świecie, kilka jest zinstytucjonalizowanych i mają charakter ponadnarodowy, a nawet globalny (m.in. Eurobarometr i inne barometry regionalne, Program Międzynarodowych Sondaży Społecznych – ISSP, Europejskie Badania Społeczne- ESS, Światowe Badania Wartości – WVS).
Wraz z szybkim rozwojem wiedzy empirycznej nastąpiły ogromne zmiany w zachowaniach politycznych, obserwowane zwłaszcza w II połowie XX wieku w rozwiniętych demokracjach przemysłowych. W dużej części państw rozwijających się przeobrażenia nastąpiły pod wpływem procesów modernizacji społecznej i politycznej.
Trzecia fala demokratyzacji zreformowała systemy polityczne i zwiększyła rolę obywateli nowych demokracji, od Europy Środkowej i Wschodniej, po Azję, Afrykę, Amerykę Łacińską. Modernizacja spowodowała zmianę warunków życia, zmieniła także wartości współczesnych społeczeństw i relacje między obywatelami i elitami.
Jak piszą Dalton i Klingemann w eseju otwierającym książkę, te nowe wydarzenia dostarczają szczególnych okazji do weryfikacji starych teorii, poszerzenia granic wiedzy oraz rozwoju nowych teorii. Normalnie obserwujemy systemy polityczne w stanie równowagi (…) Teraz możemy zbadać kwestie politycznej zmiany i adaptacji, które często sięgają sedna zainteresowań teoretycznych, ale które wcześniej rzadko mogliśmy obserwować bezpośrednio.
Jednym z fundamentalnych problemów badawczych są obecnie sprawy formowania tożsamości, tworzenia kultur politycznych, procesów łączących normy polityczne i zachowanie. Ciekawe wyniki daje porównanie wyborów obywateli w różnych reżimach oraz między starymi i nowymi demokracjami. Odpowiedzi na nowe problemy stawiane przez naukowców nie tylko wyjaśnią, co się zdarzyło podczas tej fali demokratyzacji, ale mogą nam pomóc w lepszym rozumieniu podstawowych zasad funkcjonowania obywateli w procesie politycznym.
W zamyśle autorów, publikacja ma na celu przedstawienie stanu badań różnych aspektów zachowań politycznych, głównych koncepcji dotyczących tego obszaru badawczego, rezultatów badań empirycznych, ale także postawienie wynikających z nich nowych pytań badawczych.
Podręcznik Zachowania polityczne ukazał się na Zachodzie w 2007 roku i stał się obowiązkową lekturą na wyższych uczelniach. Jest jednym z ważnych, całościowych, bardzo obszernych i poruszających wiele wątków opracowań na temat stanu badań w tej dziedzinie, jakiego brakowało w polskiej literaturze naukowej. (kh)
Zachowania polityczne, red. naukowa Russell J. Dalton i Hans-Dieter Klingemann, red. polskiego wydania Radosław Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010. Przekład Andrzej Brzóska, Tomasz Płudowski, Anna Stencel, Kinga Wojtas. , t. I- s.520, t.II - s. 568
- Autor: js
- Odsłon: 2676
Ukazał się kolejny, 54 tom pisma wydawanego przez Copernicus Center Press - Zagadnienia Filozoficzne w Nauce.
Specyfika tego pisma, polega na tropieniu i analizowaniu problemów filozoficznych uwikłanych w nauki przyrodnicze. Takie teorie naukowe, jak ogólna teoria względności, mechanika kwantowa, teoria ewolucji czy koncepcje powstałe na gruncie nauk kognitywnych prowadzą do pytań o wyraźnym wydźwięku filozoficznym. Dla zrozumienia, czym jest nauka i skąd bierze się jej sukces, a także jakie są jej powiązania z filozofią, doniosłe znaczenie mają też publikowane na łamach Zagadnień prace z historii i metodologii nauk. Pismo, obok artykułów naukowych, zawiera też duży dział recenzji. W Zagadnieniach publikują nie tylko krakowscy uczeni, ale także autorzy z innych, także zagranicznych ośrodków naukowych.
W numerze 54. Pisma znalazł się m.in. tekst dotyczący problemu brakującej masy, dyskusja z pewnymi interpretacjami arystotelesowskiego rozumu czynnego. Tom zamykają recenzje publikacji z takich dziedzin jak kognitywistka czy filozofia i historia nauki.(js)
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, tom LIV, Kraków 2014, s. 325, cena 29,90 zł
- Autor: al
- Odsłon: 4384
Wydawnictwo Eneteia wydało książkę Zagłada chorych psychicznie. Pamięć i historia pod redakcją naukową Tadeusza Nasierowskiego, Grażyny Herczyńskiej i Dariusza Macieja Myszki.
Książka jest zbiorem tekstów poświęconych zagładzie chorych psychicznie nie tylko w Polsce, ale i na terenach zajętych przez Niemców podczas II wojny światowej. Omówione są w niej także losy polskiego i niemieckiego personelu medycznego (Polska straciła połowę lekarzy, w tym połowę zatrudnionych w psychiatrii) oraz zagadnienia szersze, jak postrzeganie historii przez Niemców i Polaków, czy pamięć czasów wojny widziana oczami pisarzy i artystów.
W pierwszej części książki autorzy omówili aktualny stan wiedzy na temat zagłady chorych psychicznie. Wyznaczona przez nich perspektywa obejmuje również funkcjonowanie służby zdrowia w okresie wojny, oraz los polskiego i niemieckiego personelu medycznego. Historia łączy się z pamięcią. Kwestiom tym poświęcona została druga część książki, w której przedstawiono związki między pamięcią a historią z perspektywy niemieckiej i polskiej.
Literatura, film, teatr koncentrują się głównie na badaniu pamięci. Historia jest w nich nierzadko sprawą drugorzędną, czy wręcz nieobecną. W trzeciej części książki autorzy przedstawili obraz pamięci czasu wojny zapisany w języku kultury polskiej.
Ostatnią część książki stanowią prace autorów zajmujących się dziełami sztuki publicznej utrwalającymi w pamięci tragiczne wydarzenia w historii. Kanwą dla tych rozważań są plany postawienia w Warszawie centralnego pomnika upamiętniającego zagładę osób chorych psychicznie.
Zagłada chorych i niepełnosprawnych w Niemczech i na zajętych przez nie podczas II wojny światowej terenach pozostaje w w cieniu ogromnej liczby ofiar nazistowskiego terroru – pisze Friedrich Leidinger, jeden z autorów tekstów zamieszczonych w tej książce. Jednak w perspektywie historycznej uśmiercanie chorych psychicznie należało do najważniejszych instrumentów tego terroru./.../ nie da się już dokładnie określić liczby osób planowo zgładzonych przez niemieckich lekarzy z powodu ułomności lub choroby – były to setki tysięcy, w samej tylko Rzeszy Niemieckiej ich liczba wynosiła ponad 250 tys. Osób./.../ Akcja zagłady chorych psychicznie wzięła swój początek z niemieckiej psychiatrii, niemal wszyscy wiodący jej przedstawiciele byli w nią uwikłani. Po wojnie zaprzeczano temu, przemilczano i upiększano, niemal nikt nie poczuwał się do odpowiedzialności. Postfaszystowska psychiatria była moralnym, zawodowym i materialnym bankrutem.
Na terenach Polski eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych prowadzona była jesienią 1939 i wiosną 1940 i była centralnie sterowanym programem zagłady, przygotowanym jeszcze przed wybuchem wojny. W tym celu Niemcy powołali w kancelarii Rzeszy Komitet Eutanazji. Akcja "Eutanazja" (podobnie jak akcja "Inteligencja") otoczona była wielką tajemnicą – pisze Maria Wardzyńska. Przeprowadzono ją tak, aby nikt postronny nie zorientował się, że policja i Selbstschutz dokonują masowych egzekucji. /.../ Zwłoki rozstrzelanych grzebano w masowych mogiłach, które maskowano trawa i drzewami. Miejsca te były pilnie strzeżone. /.../
Los osób z zaburzeniami psychicznymi podczas II wojny światowej jak dotąd nie znalazł adekwatnego odzwierciedlenia w pamięci społecznej w Polsce. Chorzy psychicznie stanowili pierwszą grupę ofiar, która doświadczyła wszystkich, zastosowanych później przez nazistów, metod eksterminacji, w tym zabijania za pomocą gazu. Ich zagłada była wydarzeniem samoistnym, miała swe źródło w ideologii nazistowskiej, która przejęła modne wówczas idee eugeniczne i idee darwinizmu społecznego. Chorzy byli mordowani ze względu na swoją chorobę: zaburzenia psychiczne, ich przynależność etniczna nie miała znaczenia. Intencje sprawców, brutalność, przemysłowy charakter mordów oraz uniwersalność wydarzeń łączy zagładę osób chorych psychicznie z Holocaustem - pisze Tadeusz Nasierowski.
Uzupełnieniem tekstów są obszerne przypisy oraz liczne fotografie i indeks nazwisk.(al)
Zagłada chorych psychicznie. Pamięć i historia, red. Tadeusz Nasierowski, Grażyna Herczyńska, Dariusz Maciej Myszka, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2012, s. 582, cena 79 zł (w księgarni internetowej – 59,25 zł)