Nauka i sztuka (el)
- Autor: Barbara Towpik-Roszkiewicz
- Odsłon: 1920
Wystawa „Janusz Towpik. Natura i fantazja. Ilustracje”, którą można oglądać w Muzeum Narodowym w Szczecinie do 23.08.15., odbywa się w ramach cyklu „Mistrzowie ilustracji książek dla dzieci i młodzieży”.
Wystawa, na której zgromadzono najciekawsze prace spośród bogatego, ponaddwudziestoletniego dorobku Artysty, została przygotowana ze zbiorów i przy współudziale Barbary Towpik-Roszkiewicz, córki artysty.
Janusz Towpik, jako jeden z nielicznych artystów, tworzył ilustracje zarówno do książek narracyjnych, jak też plansze zwierząt do atlasów i książek popularnonaukowych i jest uznawany za jednego z najlepszych animalistów w powojennej Polsce.
Tak o swojej pracy mówił artysta w wywiadzie z 1980 roku: „(…) zarysowują się dwie ścieżki, którymi chadzam od lat, a obydwie w moim odczuciu mają równoległy bieg. Rysunek zwierzęcia w książce popularnonaukowej powinien wiernie oddawać typowe cechy tego zwierzęcia. To samo dotyczy wszystkich elementów przyrody i krajobrazu. Natomiast w utworach baśniowych mogę puścić wodze fantazji i skoncentrować się na poszukiwaniach kompozycyjnych i kolorystycznych. Ponieważ ilustruję baśnie różnych narodów, w wyborze odpowiedniej koncepcji plastycznej pomaga mi też studiowanie ich dawnej sztuki”.
Na wystawie można więc prześledzić proces powstawania ilustracji poprzedzony zebraniem materiałów i wykonaniem wielu szkiców, często różniących się znacznie od wersji publikowanej. Można to zaobserwować na przykładach jednych z bardziej znanych książek: „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza z 1969 roku, „Senne widziadła” Kath Walker z 1977 roku, czy też wydanego w latach 1973–1974 mitologicznego cyklu Jadwigi Żylińskiej „Opowieść o Heraklesie”, „Młodość Achillesa”, „Wyprawa po złote runo” oraz „Tezeusz i Ariadna”.
Pokazane zostaną także rzadziej prezentowane ilustracje do pierwszej książki wydanej w 1960 roku - „Kruczek chudy nie miał budy” Marii Kownackiej, a także nagrodzonej w XXII Konkursie Wydawców „Najpiękniejsze Książki Roku 1979” książki Luciano Sterpellone „Cudowna maszyna. Fantastyczne tajemnice ludzkiego ciała”.
Janusz Towpik zajmował się również inną dziedziną ilustratorstwa, dziś już całkiem zarzuconą, jaką było projektowanie bajek do wyświetlania na diaskopie. Spośród kilkunastu zachowanych można obejrzeć bajki powstałe na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych: „Złota antylopa”, „Nad afrykańską rzeką” i „Zdobywca ziemi czerwonego drzewa”.
Tablice zoogeograficzne powstałe do „Encyklopedii Powszechnej” z 1976 roku oraz do podręcznika „Biologia dla klasy III LO” z 1975 roku, a także plansze zwierząt do serii „ABC Ssaki Świata” publikowane w „Przyrodzie Polskiej” w latach 1977–1981 czy też tablice do atlasu „Małpy i małpiatki” wydanego dopiero w 1990 roku uzupełnią – wybrane z kilkuset – szkice zwierząt rysowane z natury w ogrodach zoologicznych.
Wystawie towarzyszy album przedstawiający wyjątkową twórczość Janusza Towpika.
oprac. Barbara Towpik-Roszkiewicz
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1181
W Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie do 5.05.19 można oglądać wystawę malarstwa Małgorzaty Bryndzy pt. Imaginacja.
Na wystawie Małgorzata Bryndza prezentuje obrazy olejne powstałe w ciągu kilku ostatnich lat. Unika w nich dosłownego przedstawiania otaczającej rzeczywistości, dokładnych odwzorowań. Tworzy wyraziste w kolorze dzieła. Skupia się na budowaniu wrażenia, eliminując przy tym jakąkolwiek opisowość. Nadrzędną cechą obrazu jest dla niej wzajemne oddziaływanie barw, poszukiwaniu fakturalnych efektów.
Swoją twórczość charakteryzuje następująco: „Buduję własną wizję rzeczywistości, zgodną z tym wszystkim, co podczas malowania przeżywam. (…). Moje malarstwo nie jest odwzorowaniem, lecz próbą znalezienia nowego wyrazu, nowej jakości przedstawiania otoczenia. Świadomie rezygnuję z rysunku przedmiotu, aby obraz nabrał nowego wyrazu i silniejszego oddziaływania. Tworzę jedynie sugestię przedmiotowości. Moim celem jest tworzenie prac o dużej wartości estetycznej oraz przekonującej sile wyrazu."
Małgorzata Bryndza
Urodzona w 1989 r. w Częstochowie. Jest absolwentką Wydziału Sztuki Akademii im. Jana Długosza, gdzie w 2013 r. obroniła dyplom z wyróżnieniem w pracowni Komunikatu Wizualnego dr. hab. Andrzeja Desperaka oraz absolwentką Wydziału Tkaniny i Ubioru Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Należy do Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Częstochowskiego.
Zajmuje się malarstwem sztalugowym, grafiką oraz projektowaniem obuwia.
Więcej - http://www.galeria.czest.pl/malgorzata-bryndza-imaginacja/wystawy-aktualne
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 681
W Muzeum Manggha w Krakowie do 03.05.23 czynna będzie wystawa Watanabe Seitei z kolekcji Muzeum Manggha.
Watanabe Seitei uchodzi za jednego z najbardziej tajemniczych, zapomnianych, legendarnych wręcz japońskich twórców. Tajemniczych, bo niemal nieznanych, trudno bowiem odnaleźć jego prace w muzeach i kolekcjach japońskich, podobnie jak wzmianki o nim w japońskiej historii sztuki. A przecież za życia był powszechnie znany – w Japonii i na Zachodzie. Jeszcze w 1916 roku Japończycy reklamowali go jako „malarza znanego w całym świecie zachodnim”. Był aktywny artystycznie w trzech epokach: schyłkowej Edo (1603–1868), Meiji (1868–1912) i Taishō (1912–1926). W XXI wieku w Japonii Watanabe Seitei i jego dzieło nadal pozostają nieznani.
Dopiero niedawno na Wyspach rozpoczęto systematyczne badanie jego artystycznego oeuvre. Mimo że znaczna liczba ważnych jego dzieł znajduje się w kolekcjach zachodnich, to nigdy dotąd w Europie czy w Stanach Zjednoczonych nie powstało szersze opracowanie jego twórczości. A przecież z punktu widzenia sztuki i kultury zachodniej Watanabe Seitei odegrał kluczową rolę w kształtowaniu się japonizmu, inspirując i ukazując transkulturowy potencjał sztuki japońskiej.
Watanabe Seitei urodził się jako Yoshikawa Yoshimata 27 grudnia w 1851 roku w Edo w dystrykcie Kanda Sakuma-chō, został adoptowany przez przyjaciela ojca Watanabego Mitsuego. Zmarł w Tokio, w Asakusa Higashimisuji-chō, w roku 1918. Był uczniem malarza Kikuchiego Yōsaia (1788–1878), znanego z monochromatycznych portretów postaci historycznych, oraz malarza i twórcy przedmiotów z laki Shibaty Zeshina (1807–1891). Od 1875 roku pracował dla firmy Kiryū Kōshō Kaisha, założonej przez rząd japoński w celu promowania i sprzedaży japońskich wyrobów artystycznych za granicą. Seitei tworzył wzory dla wyrobów z laki i emalii komórkowej (cloisonné).
W 1878 roku wyjechał na Wystawę Światową do Paryża jako jeden przedstawicieli spółki. Otrzymał brązowy medal za obraz Gołębie przy świątyni Sensō-ji w Asakusie (obecnie w Freer Collection w Waszyngtonie). W Paryżu spędził zapewne dwa lata, dzięki przyjaźni z marszandem sztuki Tadamasą Hayashim (1853–1906), który dobrze znał francuski, mógł aktywnie uczestniczyć w życiu artystycznym impresjonistów, nawiązując kontakty m.in. z Philippe’em Burtym, Louisem Gonse’em Degasem, Edmondem de Goncourtem, Édouardem Manetem, Giuseppem De Nittisem i wieloma innymi intelektualistami i artystami; brał udział w wystawach, spotkaniach, bardzo dużo malował.
Odniósł spektakularny sukces; w środowisku paryskim, czyli międzynarodowym, był dobrze znany, podziwiany i ceniony. Jego pionowe, wiszące zwoje, kakemona, malowane farbami wodnymi na jedwabiu, sprzedawano na wystawach za duże kwoty, przewyższające tak poszukiwane japońskie drzeworyty.
Wiemy, iż wykonał szkic, który podarował Degasowi, umieszczając na nim napis: „Dla Degasa, Seitei, improwizacja”. Był również autorem kilku pokazów malarstwa japońskiego, będących w istocie rodzajem performansów, podczas których zgromadzeni mogli obserwować proces tworzenia, malowania farbami wodnymi na jedwabiu, jego niezwykłą technikę i mistrzostwo i – przede wszystkim – doświadczyć „inności” japońskiej sztuki. Dzięki jednemu z uczestników spektaklu z 28 listopada 1878 roku, Edmondowi de Goncourtowi, mamy precyzyjny opis tej niezwykłej techniki.
Podczas pobytu w Paryżu Seitei na zaproszenie Émile’a Bergerata wykonał cztery ilustracje do dwutomowego wydawnictwa poświęconemu arcydziełom Wystawy Światowej z 1878 roku, był także stałym współpracownikiem słynnego pisma „La Vie Moderne”.
Po powrocie do Japonii Seitei rozpoczął współpracę z Sōsukem Namikawą (1847–1910), artystą zajmującym się techniką cloisonne; zaangażował się też w dekorację wnętrz Pałacu Akasake (dawnej siedziby następcy cesarskiego tronu, używanej jako rezydencja dla gości składających oficjalne wizyty w Japonii).
W 1890 roku założył pismo „Bijutsu Sekai” (Świat Sztuki), którego był redaktorem naczelnym, poświęcone wprowadzaniu sztuki starożytnej i nowoczesnej do Japonii, wydawane przez oficynę Shun’yōdō, odgrywając tym samym kluczową rolę we wczesnym okresie japońskiej sztuki nowoczesnej. Około 1890 roku Watanabe Seitei wycofał się z publicznego życia artystycznego, nie uczestniczył w wystawach, przestał wychodzić ze swojego domu w tokijskiej Asakusie, wybierając życie pustelnika, pozostając artystą „odosobnionym”.
Ten malarz nihon-ga (malarstwa w stylu japońskim) stworzył swój własny, niepowtarzalny język wizualny. I choć podejmował klasyczne tematy – krajobrazy, sceny rodzajowe i obrazy kwiatów i ptaków – to ich nowa interpretacja wzbudzała zainteresowane i zachwyt. Malarz bijin-ga (obrazów pięknych kobiet) Kiyokata Kaburagi (1878–1972) dostrzegł siłę jego kolorystyki, mówiąc o czarownym uroku „czerni laki, pogodnego błękitu nieba, głębokiej, głębokiej czerwieni. Używając delikatnych pędzli niczym nierozwikłanej jedwabnej przędzy, splatał te trzy barwy, tworząc przepiękny efekt. W tym względzie nie miał sobie równych”.
Z kolei Ryō Furuta, wybitny znawca sztuki Seiteia, uważa, iż jego sztukę cechuje specyficzna mieszanka konserwatyzmu i rewolucji, a owe „sprzeczności stały się determinantami jego twórczości. I rzeczywiście te dwa aspekty jego sztuki – globalność w połączeniu z rodzimością jako skutkiem zmieniającego się krajobrazu Japonii, przechodzącej z epoki Edo w okres nowożytny – legły u podstaw fascynacji twórczością Seiteia”. Jednakże to obrazy natury – kwiatów i ptaków – stanowią arcydzieła malarstwa nie tylko japońskiego, lecz światowego.
W 2022 roku Muzeum Manggha otrzymało od Raymonda Milewskiego, profesora botaniki ze Stanów Zjednoczonych, niezwykły dar: kolekcję dzieł Watanabego Seiteia i japońskich twórców kręgu kachō-ga. Jest to największa kolekcja prac tego artysty na świecie. Stanowi ją ponad czterdzieści malowideł, drzeworyty barwne i wszystkie książki ilustrowane.
Na pierwszej tak dużej na Zachodzie wystawie prezentowane są dzieła Watanabego Seiteia zarówno te o tematyce kachō-ga, obrazów kwiatów i ptaków, jak i zjawiskowe krajobrazy, a także sceny rodzajowe. Także arcydzieła Seiteia z kolekcji Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego cztery malowidła z 1891 roku Kwiaty i ptaki czterech pór roku. Towarzyszą im prace m.in. Shibaty Zeshina, Kawanabego Kyōsaia, Nakayamy Sūgakūdō oraz instalacja współczesnego krakowskiego artysty Olgierda Chmielewskiego Ephemera z 2022 roku.
Bohaterami tematu kachō-ga w kompozycjach Seiteia nie były rzadkie ptaki i oryginalne rośliny, tylko właśnie te znane i rozpoznawane przez wszystkich, obecne w najbliższym otoczeniu – „za oknem”, w ogrodzie, w parku, spotkane podczas pielgrzymki i podróży. Znane i uruchamiające niejako automatycznie myślenie symboliczne, gdyż każda przedstawiona przez artystę istota – ptak i roślina – mają swoje określone, głęboko zakorzenione w japońskiej kulturze znaczenie symboliczne. Dzieła Seiteia inspirowane obserwacją natury cechuje także niezwykła uważność, dokładność w dostrzeganiu drobnych zdarzeń z jej życia, tego obok nas. Wiele ukazanych przez artystę obrazów natury już nie istnieje. Jednakże jego mistrzowska, magiczna wręcz technika – umiejętność użycia tuszu i farb wodnych – zatrzymała te obrazy, oddając ich ducha, ich istotę, tworząc imaginarium natury.
Anna Król
Za: https://manggha.pl/wystawa/imaginarium-natury
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 4790
Nazwa Arka zobowiązuje. A zwłaszcza teatr, który ją sobie obrał i tym samym dokonał wyznania wiary co do zainteresowań repertuarowych i obszaru działań, czyli: blisko widza i bez barier, łączyć ludzi.