Nauka i sztuka (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 718
W Galerii Bielskiej BWA od 7 stycznia do 26 lutego 2023 będzie czynna wystawa prac Jerzego Nowosielskiego i Stanisława Niemczyka. Będzie to spotkanie wybitnego malarza i rysownika – współczesnego pisarza ikon, z architektem wizjonerem – twórcą niezwykłych kościołów.
Na wystawie „Spotkanie” zostaną zaprezentowane projekty polichromii Jerzego Nowosielskiego dla kościoła Ducha Świętego w Tychach, znajdujące się w Muzeum Miejskim w Tychach, a także inne projekty sakralne mistrza przechowywane w Muzeum Ikon w Supraślu. Twórczość Stanisława Niemczyka, jego wizjonerskie projekty kościołów, zobaczymy w postaci szkiców, rysunków i makiet, skonfrontowanych z fotografiami zrealizowanych budowli.
Agata Smalcerz, kuratorka wystawy:
W 2023 roku mija 100 lat od narodzin Jerzego Nowosielskiego. Dokładnie w rocznicę urodzin artysty, 7 stycznia 2023 roku, Galeria Bielska BWA otwiera wystawę, która zaprezentuje współpracę słynnego malarza ze znakomitym architektem Stanisławem Niemczykiem w kościele Ducha Świętego w Tychach.
To Stanisław Niemczyk projektując kościół, który stał się jedną z ikon współczesnej architektury sakralnej, był inicjatorem zaproszenia w 1982 roku Jerzego Nowosielskiego, profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, znanego z realizacji fresków, głównie w cerkwiach prawosławnych, do stworzenia programu ikonograficznego polichromii w kościele katolickim.
Budynek kościoła Ducha Świętego w Tychach Żwakowie, był projektem rewolucyjnym. Zrealizowany w latach 1978–1982 miał formę olbrzymiego namiotu, ze ścianami pozbawionymi okien, wyłożonymi wewnątrz drewnianymi deskami.
Na ich surowej powierzchni Jerzy Nowosielski osobiście namalował kilkadziesiąt przedstawień, które tworzą całość odnoszącą się do symboliki chrześcijańskiej, uniwersalnej, ważnej zarówno dla religii prawosławnej, jak i katolickiej. W wydanym w 2022 roku albumie „Nowosielski na Śląsku” dr Krystyna Czerni opisuje wszystkie przedstawienia z tej świątyni, analizując ich formę i treść oraz kontekst dzieła.
W 2023 roku, 19 września, Stanisław Niemczyk obchodziłby 80. urodziny. Genialny architekt odszedł przedwcześnie 13 maja 2019 roku, zostawiając wiele budowli świeckich o znaczących walorach architektonicznych, ale przede wszystkim kilkanaście kościołów, które są niezwykłymi realizacjami na tle współczesnej architektury sakralnej. Nie wszystkie udało się ukończyć za życia ich projektanta; wciąż trwa budowa monumentalnego kościoła pw. św. Franciszka i św. Klary wraz z klasztorem Franciszkanów w Tychach Paprocanach, rozpoczęta w 2000 roku, a także kościołów: Ojca Pio w Tychach Mąkołowcu, Jana Pawła II w Pszczynie, Chrystusa Króla Wszechświata w Rawie Mazowieckiej.
Nad dalszymi pracami w tych świątyniach czuwają Anna Niemczyk-Wojtecka i Robert Wojtecki z Biura Architektonicznego „ARS Architektura”, założonego przez Stanisława Niemczyka.
Jerzy Nowosielski, urodzony 7 stycznia 1923 w Krakowie (zmarł 21 lutego 2011) – malarz, rysownik, scenograf, filozof i teolog prawosławny. Uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon, przedstawianych w metafizycznych kompozycjach figuralnych i pejzażach.
Stanisław Niemczyk, urodzony 19 września 1943 roku w Czechowicach-Dziedzicach (zmarł 13 maja 2019) – architekt, autor budynków handlowych, usługowych, mieszkalnych i sakralnych. Zasłynął jako twórca niezwykłych kościołów.
Więcej - https://galeriabielska.pl/wystawa/jerzy-nowosielski-i-stanislaw-niemczyk-spotkanie
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 471
W związku z obchodami rocznicy stulecia urodzin Jerzego Nowosielskiego Muzeum Sztuki w Łodzi bierze udział w upamiętnieniu twórczości tego jednego z najciekawszych artystów polskich XX wieku, poprzez przypomnienie jego dwunastoletniego łódzkiego okresu jego życia. Wystawa jest czynna do 25.02.2024 w MS1.
Lata 1950 – 1962, które Jerzy Nowosielski spędził w Łodzi, przypadły na czas jego dojrzewania twórczego. To wtedy artysta osiąga swoje pierwsze sukcesy. Odkrywa również siebie, jako twórcę scenograficznego. Wreszcie to okres, w którym Nowosielski rozpoczyna pracę nad monumentalnym malarstwem sakralnym. W swoich łódzkich latach twórca aktywnie uczestniczył także w tworzeniu artystycznego środowiska miasta.
Nowosielski, gdy przybywa do Łodzi, ma dwadzieścia siedem lat, jest żonaty z Zofią Gutkowską i za sobą ma już szereg doświadczeń artystycznych. Między innymi studia ikonopisarstwa w Ławrze Uniowskiej św. Jana Chrzciciela w Uniowie pod Lwowem czy asystenturę u Tadeusza Kantora w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Krakowie. Ponadto artysta związany był z Grupą Młodych Plastyków, utworzoną wokół Kantora, a także z grupą plastyków nowoczesnych i krakowskim Klubem Artystów. Miał za sobą także udział w zbiorowych pokazach sztuki, przede wszystkim w wystawie plastyków nowoczesnych w Klubie Młodych Artystów i Naukowców w 1947 roku, wystawie Polish Art Today w Nowym Jorku (1948) czy w I wystawie Sztuki Nowoczesnej w krakowskim Pałacu Sztuki (1948/1949).
W okresie łódzkim do tych interesujących Nowosielskiego tematów należą oprócz wciąż tworzonych kompozycji abstrakcyjnych, w tym wyjątkowych, organicznych, także zmagania z realizmem. Przez cały okres łódzki nieustająco jednak tworzył prace realistyczne: akty, sceny przedstawiające kobiety na plaży, gimnastyczki i pływaczki, sceny rodzajowe we wnętrzach, portrety, grupy z muzykantami, martwe natury i pejzaże, malarstwo sakralne, scenografie, a przede wszystkim pejzaże miejskie, łódzkie. Nowosielski potrafił jednak w swoich płótnach znaleźć własny styl. Można by go nazwać świadomym prymitywizmem nowoczesnym, w którym przedmioty nie tracą swojej realności. Dlatego obrazy Nowosielskiego są łatwo komunikatywne, a czasem także pełne wdzięku.
Nowosielski, mieszkając w Łodzi, początkowo żyje z posady kierownika artystycznego państwowej Dyrekcji Teatrów Lalek, później wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, a także z etatu w Miejskim Biurze Projektów w Łodzi przy kolorystycznym projektowaniu fasad. To właśnie podczas swojego łódzkiego okresu, artysta miał szansę wziąć udział w wystawie artystów polskich na XXVIII Biennale Sztuki w Wenecji w 1956 roku. Miasto opuszcza we wrześniu 1962 roku, tuż przed czterdziestką. Od tego czasu do śmierci jest już związany z Krakowem, gdzie pracuje w Akademii Sztuk Pięknych.
Wystawa okresu łódzkiego obejmuje wybór głównie prac malarskich Jerzego Nowosielskiego. Niektóre z nich, pochodzące z prywatnych łódzkich kolekcji, po raz pierwszy zostaną zaprezentowane szerszej publiczności. Osobna część wystawy to projekty scenograficzne, w tym te przygotowane wraz z żoną.
W kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi znajduje się obecnie dwadzieścia sześć prac Jerzego Nowosielskiego, w tym jedenaście z czasów łódzkich. Większość nabyta została bezpośrednio od autora w okresie ich powstania lub niedługo później, w latach 60. i 70. XX wieku. Niniejsza wystawa w Muzeum Sztuki w Łodzi jest pierwszą poświęconą wyłącznie sztuce tego artysty.
Kuratorzy - Julianna Goździk, Paulina Kurc-Maj
Więcej - https://msl.org.pl/no/
- Autor: Katarzyna Bik
- Odsłon: 2612
Po raz pierwszy w 134-letniej historii Muzeum Narodowego w Krakowie (MNK) kolekcja sztuki europejskiej zyska nowy adres. Ekspozycja znalazła miejsce w nowo utworzonym Oddziale MNK: Europeum – Ośrodku Kultury Europejskiej w dawnym Spichlerzu przy pl. Sikorskiego 6.
Zabytkowy, zbudowany w XVII wieku Spichlerz, znajdujący się w sąsiedztwie klasztoru oo. Kapucynów, blisko Rynku Głównego, był wielokrotnie przebudowywany. Po II wojnie światowej budynek przeszedł na własność Muzeum Narodowego w Krakowie. W 1969 roku urządzono tam magazyn mebli. W latach 2008–2013 przeprowadzono generalny remont Spichlerza (kosztował 9 mln zł).
Ekspozycja w Spichlerzu ukazuje siedem wieków historii sztuki europejskiej na przykładzie ponad 100 obrazów i rzeźb. Zbiory te, gromadzone od założenia muzeum w roku 1879 (głównie jako dary), początkowo nie były objęte jakąś szczególną polityką kolekcjonerską, ponieważ muzeum – zgodnie ze swą nazwą – skupiało uwagę przede wszystkim na dziełach sztuki rodzimej.
Sytuacja zmieniła się po wojnie, gdy Muzeum nabyło wybitne dzieła malarstwa i rzeźby zachodnioeuropejskiej, takie jak: „Ukrzyżowanie” Paola Veneziano, „Adoracja Dzieciątka” Lorenza Lotto, „Kazanie św. Jana Chrzciciela” Pietera Brueghela mł. oraz francuską, XIV-wieczną rzeźbę „Madonna z Dzieciątkiem” czy „Popiersie biskupa” wykonane około 1500 roku w Niderlandach.
Do 2010 roku zbiory sztuki europejskiej MNK prezentowane były razem z kolekcją Czartoryskich w Muzeum Książąt Czartoryskich – Oddziale MNK. Galeria w Muzeum Książąt Czartoryskich zamknięta została w roku 2010 z powodu remontu. Zarząd Fundacji Książąt Czartoryskich zdecydował, że po remoncie będzie tam prezentowana wyłącznie kolekcja Czartoryskich. To sprawiło, że Dyrekcja MNK postanowiła utworzyć samodzielną ekspozycję sztuki europejskiej w budynku Spichlerza.
Obok wymienionych już powyżej będzie można zobaczyć tam inne wspaniałe dzieła sztuki: średniowieczne Madonny katalońskie, „Chrystusa Boleściwego” Jana Gossaerta zwanego Mabuse, „Ucieczkę do Egiptu” Luki Giordano, „Portret Chłopca z łukiem i psem” Nicolaesa Maesa, Portret Antonia Canovy” Antonia d’Este, „Portret Michała Bogorii Skotnickiego” François-Xavier Fabre czy „Merkurego” Bertela Thorvaldsena.
Europeum - Ośrodek Kultury Europejskiej będzie pełnił też funkcje edukacyjne oraz stanie się jedynym w kraju centrum informacji o zbiorach malarstwa zachodnioeuropejskiego w Polsce.
W XXI wieku ma uświadamiać publiczności trwającą od wielu stuleci przynależność do Europy naszej kultury i wielu dziedzin sztuki.
Europeum ma gościć wystawy, imprezy, koncerty, wykłady dotyczące szeroko rozumianej kultury europejskiej.
Oprac. Katarzyna Bik
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 939
Kilka lat temu, prof. Andrzej Wierzbicki na jednym z posiedzeń Komitetu Prognoz PAN, na którym omawiano skutki rozwarstwienia majątkowego na świecie, ocenił zbliżający się czas dla najbogatszych: "strzeżcie się, bo już po was idą!"
Ta konstatacja sprawdza się już w wielu miejscach na świecie, choć nie przybiera jeszcze charakteru ogólnego – konflikty na tle nierównego podziału bogactwa i dostępu do władzy pojawiają się lokalnie, niekiedy na skalę mniejszą niż całe państwo. Pokazują je nie tylko dokumentaliści, ale i artyści – zwłaszcza filmowcy.
Takim obrazem – fabularnym, ale być może za chwilę będzie to dokument?– jest najnowszy film Michela Franco – Nowy porządek. Tytuł – kojarzący się z Nowym Porządkiem Świata (NWO – New Word Order) – sugeruje, że reżyser pokazuje nam „przedpiekle” owego nowego porządku, w którym wszystko jest wywrócone do góry nogami, nie ma różnicy między złem a dobrem, jest tylko chaos, walka o pieniądze i władzę, z której zwycięsko wychodzą – a jakżeby inaczej – najbogatsi i największe dranie.
Jak pisze dystrybutor filmu – Gutek Film – „Nowy porządek” to wbijająca w fotel mieszanka thrillera i dramatu roztaczająca przed nami szokującą wizję najbliższej przyszłości. Zdobywca Srebrnego Lwa – Nagrody Jury na festiwalu w Wenecji przewiduje jutrzejsze konsekwencje dzisiejszych napięć. Pogłębiające się nierówności, pęczniejące bańki bogactwa pośród morza desperacji, frustracji i nędzy muszą doprowadzić do kryzysu i „Nowy porządek” rozpoczyna się właśnie w momencie, w którym biedni występują przeciw bogatym, kolorowi przeciw białym, wojsko przeciw społeczeństwu, a ulice bierze we władanie chaos.
Prowokacyjny, chłodnym okiem obserwujący doprowadzony do stanu wrzenia świat, „Nowy porządek” to najbardziej radykalny tytuł w dorobku Michela Franco. To niewątpliwie jeden z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych zwycięzców Srebrnego Lwa w Wenecji od lat.
Najnowsze dzieło meksykańskiego reżysera Michela Franco wejdzie do polskich kin 15 października.
*https://www.sprawynauki.edu.pl/4319-prognozy-katastroficzne