banner

Ważne teksty w 2015 roku

Polecamy wybór ważniejszych – zdaniem Redakcji – tekstów, jakie publikowaliśmy w roku 2015 w „Sprawach Nauki”. 
Zapraszamy do lektury nie tylko tekstów wyróżnionych, ale i pozostałych. (red.)

 

Ekonomia

Zdzisław SadowskiEwolucja gospodarki rynkowej

Destrukcja nie będzie rozłożona równomiernie, lecz najpierw ucierpią kraje i ludzie objęci obszarami biedy. Wysoce prawdopodobne jest więc zaostrzanie się konfliktów (międzynarodowych i lokalnych). Ich efektem może się stać ogólna  walka o przetrwanie i chaos światowy.


Marek Chlebuś –
Pieniądz na Nowy Wiek 

Najbardziej naturalnym i najrozsądniejszym pieniądzem byłaby po prostu energia. Na pierwszy rzut oka, może się ona wydawać mało poręczna: chodzenie po chleb z koszykiem węgla czy butelką ropy pewnie by się łatwo nie przyjęło, ale z ogniwami elektrycznymi już prędzej, a z kodami dostępu czy elektronicznymi kluczami do przyłączy energetycznych – to już naprawdę żaden problem.

 

Grzegorz Gorzelak Unijne pieniądze cudów nie czynią
Prowzrostowy efekt, jaki wywołały pieniądze unijne jest  mniejszy niż oficjalnie się podaje w dyskursie publicznym i opiniach polityków.


Marek Rymsza – Stary kooperatyzm i nowi wyznawcy

Korporacjonizm to nośna idea w środowiskach młodzieżowych krytykujących kapitalizm jako niesprawiedliwy ustrój społeczny.

 

Etyka

Maciej Grabski – Z etyką na bakier

Najpoważniejszymi sprawami, które w Polsce jak dotąd nie wychodzą na światło dzienne są oszustwa naukowe. Najbardziej groźne są one w naukach doświadczalnych, bo w humanistyce niewiele można nakłamać i najpowszechniejszym przewinieniem są tam plagiaty.

 

Grzegorz Szulczewski – Finanse i etyka - czas dekompozycji

Przychodzące po okresie lat 80. nowe generacje z coraz mniejszymi skrupułami moralnymi wyznają otwarcie narcystyczno-hedonistyczny model życia. 

 

Grzegorz Szulczewski – Turbokapitalizm a etyka

Etyka w świecie finansów, jako narzędzie prewencji, skapitulowała na całej linii, bo nie zapobiegła angażowaniu się banków w ryzykowne, dwuznaczne z punktu moralnego, przedsięwzięcia.

 

 

Filozofia

Radosław Czarnecki – Refleksja futurystyczna 
Wracamy do punktu wyjścia. I elita musi zdefiniować swą rolę w dzisiejszym świecie – czy jest sama dla siebie czy jest z ogółem i ma za zadanie takie kształtowanie tego ogółu, aby było coraz więcej otwartości, zadowolenia, zrozumienia dla Innego, łagodności, spolegliwości czy tolerancji.


Wiesław Sztumski
Szokować do znudzenia

Od pewnego czasu panuje moda na szokowanie i niepostrzeżenie ulegliśmy szokowaniu, które stało się jeszcze jedną formą współczesnego terroryzmu – terroru szokingu.

Wiesław Sztumski -    Epoka łgarstw, bezwstydu i cynizmu

Kłamstwo jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech naszych czasów. Kłamią prawie wszyscy, wszędzie i przy każdej okazji, niekiedy nawet mimowolnie, bez specjalnej potrzeby i żenady.

 

Wiesław Sztumski – Globalne dziczenie

Próby dalszego rozwoju naszej cywilizacji w jednym tylko kierunku, podyktowanym przez tzw. świat zachodni, są bezsensowne i skazane na niepowodzenie.

 

Wiesław SztumskiWybory - Świadoma decyzja, losowanie czy manipulacja?
Do władz pretenduje coraz więcej ludzi, którzy nie potrafią, albo nie lubią uczciwie pracować, psychopaci chorzy „na władzę” oraz uszczęśliwiacze ludzkości, którzy najwyżej cenią sobie dobro własne, a nie publiczne.

 

Tadeusz Tołłoczko Etos a rzeczywistość 

„Umarł etos". A co narodziło się w zamian? W postmodernizmie narodził się chaos i anomia. I od tej pory etyka zaliczana jest do nauk teoretycznych niestosowanych.

 


Felietony

Wiesław W. JędrzejczakKopernik: runda II

Rewolucja kopernikańska była pierwszą wielką konfrontacją nauki i Kościoła katolickiego. Kopernik swoją osobistą rolę załatwił w prosty sposób: przedstawił odkrycie wywracające ówczesny dogmat Kościoła i nie czekał na werdykt ówczesnych „obrońców życia”. Umarł.

 


Historia

Leszek Stundis - Eksplozja feminizmu 

Przez tysiąclecia istnienia cywilizacji w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym dominowali mężczyźni. Patriarchat stanowił podstawową formę organizacji rodziny i jego znaczący wpływ jest widoczny w większości społeczeństw po dziś dzień.

 

Leszek Stundis Integracja - blaski i cienie 

Król Stanisław Leszczyński proponował, aby Francja, Polska, Anglia, Holandia Szwecja, Wenecja, Genua i kantony szwajcarskie powołały wspólny Sejm Europejski, który stanowiłby o ich polityce zagranicznej oraz własną siłę zbrojną, której trzon stanowiłaby armia francuska. Rzecz jasna, monarcha tego kraju sprawowałby urząd „prezydenta” takiej unii. 

 

Leszek Stundis Narodziny Europy

Tak więc na początku IX wieku, po koronacji Karola Wielkiego na cesarza, Europa podzielona została pomiędzy dwa cesarstwa, pomiędzy którymi egzystowały państwa i państewka o różnej kondycji militarnej i gospodarczej. Tak narodziła się Europa…

 

 

Humanistyka

Mirosław Bańko – Polszczyzna zdemokratyzowana

Przeżywamy teraz w Polsce  okres istotnej modernizacji i może kiedyś będziemy go porównywać do  tzw. kolonizacji na prawie niemieckim w XIII-XIV wieku, która przyniosła nam wiele wyrazów, bez których dzisiaj nie wyobrażalibyśmy sobie życia, takich jak dach, cegła, burmistrz, majster.

 

Radosław S. Czarnecki – III RP Rejtanem stoi

Media i elity polityczne podtrzymują prostacki wizerunek naszych wschodnich sąsiadów z wielu powodów: raz – z przyrodzonej i triumfującej rusofobii; dwa – z poczucia wyższości i misji, co wiąże się z niesionymi jakoby przez Polskę zachodnimi tzw. wartościami półdzikim rosyjskim Azjatom.

 


Naukowa agora

Janusz Lipkowski – Eksperymenty władzy z PAN 

Problem polega na tym, że władze rządowe uważają, iż mają jakiś problem z PAN, kojarząc go z jakimiś politycznymi hasłami, moim zdaniem, dawno przebrzmiałymi, zatem nie mającymi obecnie żadnego sensu. 

 

Stanisław Salmonowicz – Z pustego w próżne

Życie uczonego w Polsce nigdy nie było łatwe. Zarówno w XIX jak i w XX wieku nauka była zajęciem, które nadmiaru pieniędzy nie przynosiło. 

 

 

Ochrona środowiska

Tadeusz Markowski - Chaos w przestrzeni

Nie opanuje się procesów w przestrzeni poprzez mechanizmy czysto rynkowe, jeżeli się nie doceni i nie oceni skutków wpływu chaotycznej urbanizacji  na środowisko.

 


Politologia

Radosław S. Czarnecki Cień Kosowa(5). Medialna manipulacja

Klimat intelektualnej debaty, atmosferę linczu medialnego,  jaką wytworzono - zarówno podczas rozpadu Jugosławii (zwłaszcza starć w Bośni i Chorwacji), jak i secesji Kosowa (obwiniając Serbów o wszelkie zbrodnie i uznając ich za sprawców tych krwawych zajść) - dziś jest także obecny w opisie wydarzeń na Ukrainie (wcześniej – na Krymie).


Ryszard ZiębaPolska polityka

W Polsce brakuje koncepcji polityki wschodniej, a tam, gdzie nie ma idei królują upiory, emocje.

 

Stanisław BieleńRozumienie interesu narodowego (1)

W polskiej polityce zagranicznej działa się według osobliwych kryteriów, zwalczając nielubiane „reżimy niedemokratyczne” – Rosji i Białorusi, a wspomagając hybrydalne ustroje oligarchiczne na Ukrainie, w Gruzji czy Azerbejdżanie

 

Stanisław Bieleń – Deficyt  strategicznego myślenia

Polskie elity polityczne po 1989 r. okazały się nieprzygotowane do przyjęcia na siebie pełnej odpowiedzialności za państwo, które w wielu dziedzinach po prostu abdykowało.

 

Prognozowanie

Marek Chlebuś – Rejs

Dryfujemy. Coś nas nieubłaganie ściąga w dół, nawet nie bardzo wiemy, co i w jaki sposób. Nie umiemy też się temu oprzeć, bo sternik pijany, ster złamany, wiosła rozkradziono.

 

Andrzej Wierzbicki Zmierzch pracy - scenariusz zagłady

Zwiększenie dobrobytu w tej chwili idzie tylko na korzyść warstw najbogatszych, które nie generują zwiększonego popytu nawet na nowe maszyny i urządzenia, gdyż większość nakładów idzie na gospodarkę wirtualną, czyli spekulacje, a nie w inwestycje.

 


Religioznawstwo

Leszek Stundis Religijny wymiar dziewictwa
Od czasu pojawiania się instytucji małżeństwa w większości kultur dziewictwo stało się usankcjonowanym dowodem czystości przedmałżeńskiej. W miarę rozwoju religii stopniowo stało się symbolem czystości sakralnej.

 

Socjologia
Krzysztof Jasiecki Kto rządzi w Unii Europejskiej?
Widać, że weszliśmy w fazę, w której dotychczasowy typ legitymizacji się zużył i trwa poszukiwanie innego. I nie tylko zużyła się legitymizacja kombatancka, postsolidarnościowa czy „okrągłostołowa”, lecz przestaje działać też legitymizacja unijna.