Recenzje (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1297
Wydawnictwo Copernicus Center Press wydało Ewolucję piękna - książkę Richarda O. Pruma, profesora ornitologii na Uniwersytecie Yale, w tłumaczeniu Krzysztofa Skoniecznego.
Co ma piękno do ornitologii wyjaśnia podtytuł książki – „Jak Darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych”, czyli mówiąc w uproszczeniu - czy możliwe jest tworzenie sztuki, czy wrażeń estetycznych i piękna przez zwierzęta, szczególnie ptaki. Czy może winniśmy popatrzeć na siebie mniej wyniośle i dostrzec umiejętności kreacji u innych gatunków zwierząt?
Dla historyków sztuki czy artystów uznanie za sztukę form biotycznych brzmi zapewne jak herezja, toteż książka R. Pruma przedstawia ciekawy, chyba nigdy dotąd nie zbadany, aspekt tego poglądu. Sam autor pisze, iż jego idee dotyczące ewolucji estetycznej sprzeciwiają się głównemu nurtowi idei obecnych w biologii ewolucyjnej przez półtora wieku, od czasów Darwina. Dotychczas bowiem uznawano, iż przejawy pięknego upierzenia, zachowań estetycznych ptaków oznaczają wyłącznie dobór naturalny, są zachowaniami seksualnymi.
Autor – badający przez 30 lat zachowania seksualne egzotycznych, przepięknie upierzonych ptaków - podchodzi do tej biologicznej koncepcji szerzej, idąc za Darwinem zresztą, proponując estetyczną teorię ewolucji. Jak podaje: estetyczna teoria wyboru partnera Darwina została tak zmarginalizowana w biologii ewolucyjnej, że niemal o niej zapomniano. Autor przywraca ją poprzez swoje badania pokazując, iż dobór płciowy jest potężnym mechanizmem selekcyjnym, który zaszczepił zwierzętom poczucie piękna.(js)
Ewolucja piękna. Jak Darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych, Richard O. Prum, Wydawnictwo Copernicus Center Press, Kraków 2019, wyd. I, s. 435, cena 79,90 zł. Książka dostępna także jako e-book.
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1490
Hans Rosling, nieżyjący już szwedzki profesor zdrowia publicznego, popularyzator wiedzy, założyciel (wraz z synem Olą Roslingiem i synową Anną Rosling Rönnlund) fundacji Gapminder, mającej na celu walkę z ignorancją, jest autorem wydanej właśnie przez Wydawnictwo Media Rodzina książki pt. Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą. Książkę – idealną na nasze burzliwe czasy - tłumaczyła Monika Popławska.
Factfulness (faktyczność) - słowo, które nie ma dobrego odpowiednika w języku polskim, to w wolnym tłumaczeniu – otwarcie oczu na fakty. Autor – znany popularyzator wiedzy, którego wykłady TED (nazwa amerykańskich konferencji naukowych popularyzujących ważne idee) można oglądać w sieci, uważa, iż idea factfulness, podobnie jak zdrowa dieta i codzienne ćwiczenia, może i powinna stać się częścią naszego codziennego życia.
Przekonuje o tym czytelnika na przykładach z życia wziętych, dotyczących edukacji, biznesu, medycyny, polityki i gospodarki, uzupełnionych danymi statystycznymi, przejrzystymi wykresami , tabelami i rysunkami. Uważa bowiem, iż obraz świata oparty na faktach jest bardziej skuteczny w życiu, a w dodatku jest wygodny – powoduje mniej stresu i poczucia beznadziei w porównaniu z podejściem dramatycznym, które ma charakter negatywny i zbudza przerażenie.
Wstępem do książki, który dobrze uzasadnia powyższe opinie, ale i ukazuje potrzebę takiej publikacji jest 13-punktowy test z popularnej wiedzy o świecie, w jakim żyjemy, którego rozwiązanie pokazuje czytelnikowi obszar jego ignorancji.
Testem tym sprawdzono wiedzę 14 tys. osób z 12 krajów, ale tylko jedna (sic!) osoba uzyskała wynik prawie idealny (pomyliła się w jednym punkcie). Aż 15% respondentów uzyskało natomiast 0 punktów! Wyniki testu nie zależały ani od wykształcenia, ani od zamieszkania, ani od wieku – nawet laureaci Nagrody Nobla wypadli w nim blado. W dodatku każda z grup badanych postrzegała świat w znacznie ciemniejszych barwach niż jest on w rzeczywistości.
Jakie są przyczyny tego stanu rzeczy? Okazuje się – pisze autor - że ignorancja nie wynika tylko z niewiedzy, błędnych danych, czy propagandy mediów. Przesadnie pesymistyczny obraz świata, jaki zazwyczaj mamy jest wynikiem sposobu, w jaki funkcjonuje nasz mózg – w pewnym stopniu „opóźniony” do współczesnych zjawisk i wyzwań, z jakimi przychodzi mu się mierzyć.
„Książka jest próbą wywarcia wpływu na świat – pisze autor. Chcę zmienić sposób myślenia ludzi, ukoić ich irracjonalne lęki i skierować ich energię na konstruktywne działania. Świat bowiem nie jest taki straszny jak mogłoby się wydawać”. Opinię tę, wzbogaconą ciekawą lekturą omawianego dzieła warto wziąć sobie do serca i rozumu, zwłaszcza w dobie pandemii.(js)
Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą, Hans Rosling, Wydawnictwo Media Rodzina, s.367, cena 39 zł.
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 3115
Wydawnictwo TRIO wraz z Instytutem Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego wydało w serii „Spotkania dawnych kultur” niezwykle interesującą książkę pt. Fałszerstwa i manipulacje w przeszłości i wobec przeszłości pod redakcją Justyny Olko.
Badania nad falsyfikatami – jak pisze redaktorka książki – to pasjonujący aspekt pracy historyka, filologa i antropologa. Dawniej uczeni zajmowali się nimi jedynie w celu zdemaskowania ich nieautentyczności, obecnie przedmiotem zainteresowania stały się okoliczności powstania oraz historyczny kontekst fałszerstwa. Badacze podejmują wyzwanie rozwikłania intrygujących zagadek, opierając się na dostępnym materiale źródłowym i prowadząc drobiazgowe, wnikliwe śledztwo, czemu zwykle towarzyszy nieodparta chęć poznania motywacji i celów fałszerzy – dawnych i współczesnych. W przeszłości zdecydowanie odrzucany, we współczesnej nauce falsyfikat awansował do rangi źródła historycznego, zasługującego na studia i interpretacje.
Rozważania siedemnastu autorów dotyczące intrygujących fałszerstw w nauce zawarto w trzech rozdziałach: Postrzeganie i użycie falsyfikatów, na tropie fałszerstw i fałszerzy oraz Kłamstwa, nadużycia, manipulacje.
Tom otwierają teksty trzech autorów, dotyczące humanistyki (m. in. fałszerstwa epigraficzne). Autorzy kolejnych esejów podążają tropem dawnych fałszerzy, także domniemanych oraz relacjonują dzieje demaskowania falsyfikatów. Są tu sprawy dotyczące antropogenezy (słynny człowiek z Piltdown), inskrypcji z Kafkanii, podpisu Herodota na ścianach grobowca Ramzesa VI, czy tzw. Donacji Konstatyna – najsłynniejszego falsyfikatu doby średniowiecza. Co ciekawe – fałszerstwa zdarzały się (i pewnie zdarzają) także w dziełach muzycznych – opisywane w książce dotyczą twórczości w XIX i XX wieku. Zdarzały się nawet we współczesnym okultyzmie! Osobną grupę tematyczna stanowią teksty dotyczące nie tyle samych falsyfikatów, ile prób fałszowania obrazu rzeczywistości – celowych manipulacji (m. in. w dziełach sztuki – np. w polskim portrecie doby nowożytnej). Wszystkie teksty opatrzono przypisami, a tam gdzie było to możliwe – wzbogacono ilustracjami i tabelami.(al)
Fałszerstwa i manipulacje w przeszłości i wobec przeszłości, red. Justyna Olko, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2012, s. 231, cena 38 zł
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 273
Prawdziwy Anthony Fauci to książka Roberta F. Kennedy’ego wydana przez Wydawnictwo Illuminatio w tłumaczeniu Marcina Masłowskiego.
Jej podtytuł: Bill Gates, Big Pharma i globalna wojna przeciwko demokracji wskazuje, iż rzecz dotyczy nie tylko bohatera wymienionego w tytule. W rzeczy samej są to dobrze udokumentowane działania najważniejszego lekarza USA (pół wieku urzędował jako komisarz ds. zdrowia w USA) i jego powiązań z przemysłem farmaceutycznym i chemicznym, ale i sferą IT, finansową, medialną, które doprowadziły do zapaści w amerykańskiej służbie zdrowia i dramatycznego pogorszenia stanu zdrowia ludności USA. Miały także wymiar międzynarodowy, o czym my w Polsce też mogliśmy się przekonać podczas tzw. pandemii covid, w powstaniu której (i nie tylko tej) Fauci maczał palce (i to mocno).
„Napisałem tę książkę – pisze autor – aby pomóc Amerykanom i ludziom z innych krajów zrozumieć historyczne podstawy niewiarygodnego kataklizmu, który rozpoczął się w 2020 roku. W tym annus horribilis na całym świecie praktycznie upadła liberalna demokracja. Wydawało się, że rządowe instytucje zajmujące się zdrowiem publicznym, wpływowe postacie mediów społecznościowych i koncerny medialne, na których nieświadomi obywatele polegali jak na orędownikach wolności, demokracji, praw obywatelskich i racjonalnej, opartej na dowodach naukowych i polityki zdrowotnej, połączyły się w ataku przeciwko wolności słowa i osobistej wolności jednostki”.
Skutki tego odczuli nie tylko Amerykanie – 7 mld ludzi z dnia na dzień zostało pozbawionych wolności przemieszczania się, nałożono im kagańce, zabrano możliwość spotkań z innymi (zakazy odwiedzania chorych w szpitalach, domach opieki). W Polsce rząd nawet wpadł na pomysł spędzania świąt w gronie do 5 osób i zamknięcia lasów. To wszystko – a także nieprawdopodobną cenzurę - mieliśmy m.in. dzięki Fauciemu, którego nakazy i zakazy polski rząd, podnóżek amerykańskiego, ochoczo wprowadzał i do tej pory nie poniósł żadnej odpowiedzialności za te bezprawne działania, zakończone 250 tysiącami nadmiarowych zgonów. Tak samo i Fauci, który w odpowiednim momencie, unikając kłopotliwych przesłuchań w Kongresie, odszedł po cichu na emeryturę…
Autor książki pokazuje w niej całą karierę Anthony’ego Fauciego, począwszy od lat, kiedy był młodym naukowcem zajmującym się zdrowiem publicznym i lekarzem, aż po potężnego, wpływowego, „elastycznego moralnie” technokratę (z pensją rządową 417,6 tys USD), połączonego skrywanymi lub niejawnymi interesami finansowymi z instytucjami, które winien kontrolować jako organ rządowy. Umiejscowienie w siatce najwyższych władz federalnej biurokracji, Pentagonu, agencji wywiadowczych, zagranicznych rządów i WHO pozwoliło mu zdobyć władzę umożliwiającą przeprowadzenie w roku 2000 zamachu stanu przeciwko zachodniej demokracji - ocenia autor.
Nie jest to twierdzenie bezpodstawne, gdyż sam Fauci uważał się za guru nauki („ataki na mnie są atakami na naukę” – stwierdził) i uchodziły mu na sucho różne szkodliwe dla Amerykanów działania - miał nawet odwagę przyznać się do okłamywania ich w sprawie noszenia masek i tzw. odporności stadnej.
Fauci zresztą przez całą swoją zawodową karierę nie tylko okłamywał opinię publiczną i lekarzy, ale rutynowo fałszował badania naukowe oraz kłamał na temat bezpieczeństwa i skuteczności środków medycznych. Opisane w książce jego przestępstwa obejmują m.in. zbrodnie przeciwko setkom sierot i przybranych czarnych i latynoskich dzieci, które poddał okrutnym i śmiertelnym eksperymentom medycznym, a także (wspólne z Gatesem) traktowanie Afrykanów niczym szczury laboratoryjne na potrzeby tanich badań klinicznych niebezpiecznych eksperymentalnych leków. Fauci i Gates zamienili Afrykę w wysypisko przeterminowanych, niebezpiecznych i nieskutecznych medykamentów, których oczywiście na bogatym Zachodzie nikt nie używał.
Nie wiadomo, jaka część działalności Fauciego była bardziej szkodliwa społecznie dla Amerykanów i świata: czy ta dotycząca zaleceń pandemicznych, skutkująca w USA największą liczbą zmarłych (2107 osób na milion mieszkańców), czy trwająca co najmniej ćwierć wieku rujnacja systemu zdrowia publicznego (dramatyczny wzrost chorób przewlekłych i skrócenie długości życia oraz IQ), czy niebywały wzrost nierówności społecznych w okresie „pandemii” covid (w 2000 roku majątek L. Ellisona (Oracle) wzrósł o 34 mld USD, M. Zuckerberga (FB) o 35 mld, S. Brina z Google o 42 mld, Jeffa Bezosa (Amazon) o 86 mld, B. Gatesa (Microsoft) o 22 mld, M. Bloomberga (agencja prasowa) o 7 mld USD), czy wreszcie zubożenie klasy średniej wskutek lockdownu i wzrost bezrobocia (58 mln Amerykanów straciło pracę, zbankrutowało 41% firm będących własnością Afroamerykanów).
Jego działania mniej dotyczą jednak zdrowia publicznego, którym winien się zajmować, a więcej – działalności biznesowej. Kennedy szczegółowo opisuje (książka ma imponująca objętość – 830 stron!) wszystkie te aspekty działalności tej mrocznej dla USA i świata postaci i jak to prawnik – dokładnie je uwiarygodnia w przypisach.
Anna Leszkowska
Prawdziwy Anthony Fauci, Robert F. Kennedy Jr., Wydawnictwo Illuminatio, wyd. I, Bialystok 2023, s.831, cena 99,90 zł